"Реал"нинг Палма де Мальоркадаги мағлубияти кўпгина саволларга ойдинлик киритди. Оролликлар ҳар томонлама "Реал"дан устун ўйнашди. "Реал"нинг ёши ўтиб қолган футболчилардан тузилган жамоаси барибир бир кун бўлмаса бир кун қоқиларди.

Ушбу мавсум Европада камбеклар мавсуми. «Аякс» «Реал»ни сафарда йирик ҳисоб билан енгиб, ажойиб эртакни бошлаб берган бўлса, кейин улар «Ювентус» билан ўйинда ҳам шу эртакни давом эттирди.

Европа чемпионлар лигаси ярим финалларининг дастлабкиси якунланди. Ҳаммани ҳайрон қолдириб, грандларни ютиб, шонли ўтмишини ўйлаётган — «Аякс». Катта тажриба эвазига финал томон дадил қадам ташлаган «Барселона» ҳамда ярим финал ўйинларида дастлабки баҳсда рақиб дарвозасига бирорта ҳам гол кирита олмаган АПЛнинг икки клуби. Буларнинг ҳаммаси бизга ЕЧЛни катта қизиқиш билан томоша қилишимизга сабабчи бўлди.

Бу ёруғ дунёда осон нарсанинг ўзи йўқ. Машаққатсиз ҳеч бир орзуга етиб бўлмайди. Масалан, жаҳон чемпиони бўлиш орзуси. Бу орзуга етиш учун неча бир қоқилиш керак, машаққат чекиш керак.

Ҳа, биз бу кунни тўрт йил кутдик. Футбол фанатлари учун ҳақиқий байрамга айланиб кетадиган мундиал ўйинлари чиндан ҳам жозибали. Аслидаку Европа чемпионати, Чемпионлар лигаси ўйинлари ҳам бир жаҳон чемпионатидаги ўйинлардан кам эмас. Аммо бу турнирда муҳит ўзгача. Бу ерда турли қитъалардан келган жамоаларнинг ўйинларини томоша қиласиз.

Биз Италияни йирик мусобақаларнинг фаворити сифатида билардик. Бу юрт вакилларига қарши қайси мамлакат терма жамоаси ўйнамасин, албатта, алоҳида тайёргарлик билан майдонга тўшарди. Турли йилларда бу мамлакат футболида Паоло Росси, Чезаре Мальдини, Паоло Мальдини, Роберто Баджо каби дунё даражасидаги футболчилар етишиб чиққан.

Ўзбекистон терма жамоаси ЖЧ- 2018 да иштирок этиш учун ҳали ҳам яхши имкониятга эга бўлиб турибди. Кейинги ўйинларда Хитой ва Жанубий Кореяни ютсак олам гулистон. Неча йиллардан буён "қўшиқ" қилиб юрганимиз Жаҳон чемпионатига ҳам иштирок этамиз. Аммо буни уддалаш мумкинми? Марчелло Липпидай мураббийни олиб келиб ўтирган Хитой, 1986 йилдан буён Осиё номидан мунтазам ЖЧларда иштирок этиб келаётган Жанубий Корея бунга кўнармикан.

Бир вақтлар унинг иқтидори ҳақида сўзлашганда мамлакат футболида янги Мальдини пайдо бўлди дея бонг уришди.

Бу сарлавҳанинг давоми сифатида "Юве" ва Буффонга ниҳоят ЕЧЛ ғолиблиги насиб этадими?" деб қайд этсак хато бўлмайди. Чунки "Реал" ҳам, "Ювентус" ҳам ЕЧЛни ютишни жуда-жуда хоҳлашмоқда. Бири ниҳоят бош совринни кетма-кет ютишни истаётган бўлса, бирови эса ЕЧЛ финалларидаги омадсизликларга ниҳоят нуқта қўймоқчи.

Италия футболи турли замонларда ўзининг маҳоратли ҳимоячилари билан дунёга танилган. Ўз вақтида Паоло Мальдини, Мауро Тассотти, Франко Барези, Алессандро Костакуртадан иборат 90-йиллардаги «Милан»нинг ҳимояси футбол тарихидаги энг мустаҳкам ҳимоя чизиғи деб тан олинди. Шунингдек, бу мамлакатда Алессандро Неста, Фабио Каннаваро, Чиро Феррара, Жанлука Дзамбротта каби орқа чизиқнинг маҳоратли ижрочилари етишиб чиқди.

Футболда асосан натижа учун ўйналади. Мабодо керакли натижа қўлга киритилса, олам гулистон. Уни ҳеч ким йўққа чиқаролмайди. Ўйин давомида минг яхши ўйна, чиройли ўйин кўрсат, натижага эришилмаса, ҳаммаси бир пул.

Миллий терма жамоамиз Суриядан мағлуб бўлгандан кейин ҳамма қатори мен ҳам изтиробга тушдим. Турли мавзудаги мақолаларни ўқияпман, ҳар ким ўз фикрини ошкора айтяпти. Шу жумладан, мен ҳам ўз фикримни билдиргим келди.

"Барселона"нинг Чемпионлар лигасида "камбэк" намойиш қилгани ҳақидаги афсона узоқ йиллар ҳеч кимнинг ёдидан ўчмаслиги, шубҳасиз. Гарчи ўйиндаги шубҳали пенальтилар, ҳакамнинг қарорлари кимларгадир ёқмаган бўлса-да, бу ғалаба, бу натижа тарихга айланди.

Бундан 4 йил муқаддам "Бавария" "Барселона"ни 4:0 ҳисобида енгганда ўшанда ҳам ўз уйида "Барселона" "камбэк" кўрсатишига ишонганлар истаганча топиларди. Шахсан ўзим ҳам "Бавария"ни муддатидан олдин финалда тасаввур қилмаётгандим. Лекин футболда ҳамма нарса бўлиши мумкин.

2005 йил декабрь ойидаги эл-класико. "Реал" ўз майдонида "Барселона" билан куч синашмоқда. У пайтларда "Реал"да авлодлар алмашинуви даври юз бериб, "Барселона" энди-энди кучайиб келаётган даврлар. Таркибда Деку, Месси, Это'О, Роналдиньо, Иньеста, Хави каби айни кучга тулган йигитлари бор жамоа "Реал"ни "Сантьяго Бернабеу"да таслим этди — 3:0. Каталонияликлар етакчиси бразилиялик Роналдиньо ўйинда 2 та тўп киритди. Ҳар иккала голда ҳам "Реал" ҳимоячиси Серхио Рамоснинг айби бор эди. Ўша мавсумда "Севилья"дан таклиф этилган Серхио Рамосни ҳамма ёши ўтиб қолган Фернандо Йерронинг ўрнига ворис сифатида кўраётганди. Футболчининг эл-класикодаги қўпол хатоларини кўрган мухлислар "Рамос "Реал"га нонолойиқ ўйинчи. У энди бошқа оқ рангли либосда майдонга туширилмасин" деган қатъий талаб билан чиқишди.

Ҳа, бу голлар ўта муҳим эди. Муҳимлиги шундаки, гол муаллифларининг ўзларидан кўра ўзгаларни хурсанд қилди. Ана шундай голлардан бири Евро-2016да Австрия-Исландия ўйинининг сўнгги секундларида киритилди ва воқеалар ривожини тескарисига айлантириб юборди. Тарихда ана шундай голлардан бир нечтаси кузатилган. Ўзим кўрган-билганларим орасидаги айримларини санаб ўтгим келди.

2015 йил қишида Австралияда Осиё Кубоги ўйинлари ўтказилди. Мазкур мусобақада иштирок этган Миржалол Косимов раҳбарлигидаги Ўзбекистон терма жамоаси сал бўлса финалда ўйнаши мумкин эди. Аммо ҳар доимгидек сўнгги пўшаймон ўзимизга душман бўлишига биринчи навбатда ўзимиз айбдормиз.

Биласизми, янги асрга келиб дунё ўзгаргани сингари одамлар ҳам ўзгаргандек. Вақт ўтгани сари инсоният ўзининг асл қиёфасини йўқотиб бормоқда. Сохталик, қалбакилик, кўзбуямачиликларни кўргани сари одам ҳам ана шу иллатларнинг орасига чуқур кириб бормоқда.

Воажаб, деб гап бошлаб кўп йиллардан бери бир хил ҳолатга кўзингиз тушаверса, миридан сиригача ёд бўлиб кетаркан. Бизнинг жамоалар, айниқса, миллий терма жамоамиз иштирокидаги ўйинларда буни кўп кузатганман.

Бугунги кунда "Барса"нинг фантастик ҳужум учлиги — Луис Суарес, Лионель Месси ва Неймар ҳақида куп фикр билдирилмоқда. Дарҳақиқат, машҳур Жанубий Америка учлигининг дунё футболида эришаётган титуллари тахсинга сазовор. Мадриднинг "Реал" жамоаси мураббийлик постига келган Зайниддин Зидан ҳам бунга мос равишда ВВС (Бэйл-Бензема-Роналду) учлигини ташкил этишини маълум қилди. Тўғри, ВВС учлиги аввалги мавсумда ўзини оқлаган бўлиши мумкин, аммо бу трио "Реал"да Зидан келмасидан бурун шаклланганди. 2014 йилда "Реал" ана шу трионинг хизматлари эвазига Чемпионлар Лигасини ютди, яна бир қанча совринларга эгалик қилди.

Тарихда ана шундай триолар бир қанча жамоаларда бўлган. Улар ўз вақтида дунё футболини гуллатишган. Футбол мухлислари қалбидан жой олишган. Шулардан айримлари ҳақида тўхталмоқни жоиз деб билдик.

Футболдаги энг ҳаяжонли вазиятлардан бири тўпнинг дарвоза устуни ёки тўсинига тегиб қайтиши. Эҳ, озгина берироқдан ўтмайдими тўп... Омад рақиб тарафда бўлди деймиз. Хуллас, ўша онларда ўрнимиздан бир сакраб турамиз. Андре-Пьер Жинякнинг зарбаси бир неча сантиметрлар берироқдан ўтганда Франция Европа чемпиони бўларди. Футбол тарихида ана шундай ҳолатлардан бир нечтаси кузатилган ва бу тарихий аҳамият касб этган. Мана улардан бир нечтаси...

Бундан 24 йил муқаддам бизнинг жамоалар собиқ Иттифоқ чемпионатида иштирок этишарди. "Пахтакор" эндигина Олий лига йўлланмасини қўлга киритган, "Навбаҳор" билан "Нефтчи" эса ўз тарихларида биринчи марта собиқ Иттифоқ Биринчи лигасида иштирок этишди. Бундан ташқари Иккинчи лигада "Автомобилчи" (Қўқон), "Нурафшон" (Бухоро), "Сурхон" (Термиз) ва "Сўғдиёна" (Жиззах) каби жамоаларимиз Ўзбекистон шарафини муносиб ҳимоя қилишди. Мен бугун қаламга олмокчи бўлган воқеалар собиқ Иттифоқ Кубоги мусобақасининг сўнгги мавсумида юз берган воқеалар ҳақидадир.

Мавсум сўнгига келиб, чемпионатимизда ўйинлар шиддатли тус олаётгандек. "Пахтакор", "Насаф", "Бунёдкор", "Локомотив"дан ташқари бошка жамоалар ҳам ҳар бир очко учун сидқидилдан курашаётгани чемпионатимизга бўлган қизиқишни яна қайтарди десам бўлар. Чемпионат якунланишига 4 тур бор. Ҳозирча " Пахтакор"да 63, "Локомотив"да 62, "Насаф" эса 60 очко мавжуд. Демак, ким чемпион бўлишини олдиндан айтиб беролмаймиз, шундайми? Мана сизга интрига.

Миллий терма жамоамиз ЖЧ-2018 саралаш баҳсларини шармандали натижа билан бошлади. КХДРга қарши учрашув кечаётган паллада мен "Ёшлар" телеканалидан "Давр" ахборот дастўрининг кундузги сонини томоша қилаётган эдим. Маълумки, Шимолий Корея ёпиқ мамлакат бўлгани учун учрашувни тўғридан-тўғри узатишнинг умуман иложи йўқ. Қисқаси, ўшанда "Давр"ни  олиб бораётган бошловчи шундай сузлар билан ахборотни  якунлади:

Ёшлар ўртасидаги жаҳон чемпионатида ўйнаётган терма жамоамиз нимчорак финал баҳсларига қатнашиш ҳуқуқига эга бўлди. Олдинги баҳсларни кўнгилдагидек ўтказа олмаган жамоамиз учун бу натижа бир қараганда бахтли тасодифдай кўринмоқда.

"Ювентус" бундан илгари 7 марта ЕЧЛ финалида ўйнаган. Аммо улардан бор-йўғи 2тасини юта олган. Бу сафар ҳам "кекса синьора" ўз тарихида 3 марта нуфузли кубокни қўлга киритишни мақсад қилган. Аммо бу сафарги рақиб анойи эмас. Ўз таркибида бугунги куннинг сара юлдузларини жамлаган "Барселона" унча-мунча рақибга ошини олдириб қўймаслиги аниқ. Лекин шундай бўлса-да "Ювентус" ҳам “совға” эмасга ўхшайди.

Мюнхеннинг "Бавария" клуби жавоб ўйини олдидан қийин вазиятда қолди. 0:3 натижасии Евроқубокларда аксарият ҳолларда кейинги босқич масаласини ҳал килган. Ўша куни "Бавария" бемалол 0:0 ҳисобини ушлаб қолиши ёки ўйинни 0:1, 0:2 ҳисоблари билан якунласа бўларди. Аммо қарши ҳужумлардан усталик билан фойдаланган каталонияликлар ўзларига финалга чиқиш учун яхшигина имконият яратишди.

Яқинда сайтда эълон қилинган "Йоханн Кройфнинг ҳаётий ақидалари" номли мақолани ўқиб анча таъсирландим. Чунки бу ерда нафақат футбол ҳақида, балки ҳар бир инсоннинг ҳаёти учун керакли бўлган ғоялар бор. Йоханн Кройф ҳақиқатан ҳам буюк футболчи, буюк инсон! "Ҳозирги замонавий футболни умуман ёқтирмайман" дебди бир фикрида. Хўш, нима учун бугунги Роналду ва Мессилари бор бўлган бугунги футбол голландиялик футбол афсонасига ёқмай қолибди?

Халқимиз футболни жуда яхши кўради. Бозордами, кўча-кўйдами, одам тўда бўлган қайси жойга қараманг кечаги ўйиннинг муҳокамасини устидан чиқасиз. Умуман, футболга қизиқмайман деган одам ҳам агар Ўзбекистоннинг бир жамоаси чет эл клублари билан, терма жамоаси билан ўйнаса, албатта, ўша ўйинни берилиб томоша қилади.

Ҳасанали Қодировнинг сайтда эълон қилинган охирги мақоласи нақадар долзарб эканлигини барчамиз ҳис этиб турибмиз. Дарҳақиқат, нафақат ўзимизда балки бутун дунёда ҳам футбол ҳозирда кимларгадир яхшигина фойда келтирадиган даромад манбаига айланган. Хоҳ қонуний бўлсин, хоҳ ноқонуний бўлсин. Футболчининг иқтидори, унинг жамоа учун қилган хизматлари иккинчи даражада. Бизнес оламидаги пойгада ютқазилмаса бас. Тўғрисини айтсам, бундан 20 йиллар илгариги футбол ҳозиргига қараганда анча томошабоп десам ишонаверинг. У пайтлар футбол мухлислар учун ўйналарди. Ҳозир эса...

Яқиндагина Экваториал Гвенияда якунланган Африка миллатлар кубоги финалида қитъанинг икки кучли жамоаси — Кот-д’Ивуар ва Гана кураш олиб борди. Иккала жамоа ҳам мусобақанинг яққол фаворити эдилар. Амалда ҳам бу ўз исботини топди.

Осиё Кубоги-2015 да иштирок этган терма жамоамиз яна Жанубий Кореяга ютқазди. Мағлубиятнинг асосий сабабчиси ўзимиз. Биринчи навбатда бизга ҳужумларни кўнгилдагидай якунлай оладиган ҳужумчи йўқ. Биргина номинал ҳужумчи Баҳодир Насимовни оладиган бўлсак, у Кореядек "бетон" ҳимояга эга жамоанинг мудофаа деворини енгишга қурби етмайди. Қолаверса, ўша Лутфулла Тўраев фойдалана олмаган вазиятда ҳам бизга Игорь Шквирин, Олег ва Максим Шацкихларга ўхшаган ҳужумчилар жуда керак бўлди. Афсус, улар ўтмишда қолиб кетди. Энди биз келажакни яратишимиз керак. Футболимизда янги Красницкий, янги Абдураимовларни кашф этишимиз лозим.

Ҳар качон ана шу жамоа билан ўйнаганимизда кўпинча ишимиз юришмаган. ЖЧ-2014 саралашидаги Тошкентда кечган баҳсда бемалол бу жамоани ютсак бўларди. Лекин Тошкентда кечган биринчи ўйинда ҳисоб 2:2 бўлиб турганда Темур Кападзе 100 фоизли вазиятни йўққа чиқарди ва тайёр ғалабани қўлдан чиқардик. Ундан ҳам аламлиси Сеулдаги жавоб ўйинида юз берди. Акмал Шораҳмедов ўйин тақдирини ҳал қилувчи голни бизнинг дарвозамизга киритгани охир-оқибат бизни ЖЧ йулланмасидан мосуво қилди.

Пенальтилар серияси деганда лотерея тушунилади. Лотереяда, ўзингиз биласиз, омади келганга ютуқ чиқади. ЕВРО-1976 финалида Чехословакия терма жамоаси Германия терма жамоасига рўбарў келди. Германия терма жамоаси ўша пайтларда ҳам кучли эди. Франц Беккенбауэр, Герд Мюллер, Зепп Майер, Вольфганг Оверат, Ханс-Георг Шварценбек, Ули Хёнесс каби етакчиларга эга жамоа ҳам жаҳон, ҳам Европа чемпионлигига эришиб, мухлислар меҳрини козонганди (буни қарангки, таркиб ва маҳорат жиҳатдан ўша жамоадан қолишмайдиган ҳозирги таркиб ҳали ҳеч бир мусобақада бош совринни ютгани йўқ).

Ярим финал босқичида бир-биридан кучли 4 жамоа финал йўлланмаси учун кураш олиб боради. Бугунги кунга келиб анча шаклланган таркибга эга Германия терма жамоаси майдон эгалари — Бразилия терма жамоасига қарши кураш олиб боради. Шуни таъкидлаб ўтиш керакки, Бразилия халқи ҳанузгача ўз майдонида ЖЧ-1950 финалидаги мағлубиятни унутишмаган. Аргентина-Голландия баҳси ҳам алоҳида мавзу.

У пайтлар чемпионатни чемпион жамоа очиб берарди. 1982 йилнинг 13 июль куни. Барселонадаги машҳур "Камп Ноу" стадиони. Майдонга Аргентина ва Бельгия терма жамоалари кириб келишди.

Жаҳлинг чиқса, бурнингни тишла
Уругвай-Италия ўйинида асосий қаҳрамонлар бўлиши кутилаётган Марио Балотелли ва Луис Суарес ўша куни антиқаҳрамонларга айланишди. Масалан, Балотелли керак бўлмаган жойда қоидани бузиб, карточкаларни кўпайтириб олди. Агар Италия нимчоракфиналга чиққан такдирда ҳам Балотелли ўйинни ўтказиб юборарди. Шунинг учун мураббий уни тезда алмаштирди. Марио ўша вазиятда ҳар доимгидай ўзини идора қилишни билмади. Шу футболчи, менинг назаримда, қаерда ўйнамасин фойдасидан кўра зарари кўпроқ теккан. Евро-2012 ярим финалидаги Германия терма жамоаси дарвозасига киритилган 2 та голдан бошқа Балотелли бир жойни қойиллатганини билмайман. Бу ёқда Ватан шарафи учун кўраш кетаётганда Балотелли ҳам бошқалар қатори хаёлни бир жойга қўйиб ўйнаши керак эди.

2000/2001 йиллар мавсумидаги Чемпионлар Лигаси ярим финали. "Валенсия" ва "Лидс" жамоалари дастлабки Англиядаги учрашувда 0:0 ҳисобини қайд этишган. Жавоб ўйини ҳам тенгкурашлар остида кечаётганди. Аммо вазиятлардан бирида "Валенсия" ҳужумчиси Хуан Санчес тўпни қўли билан дарвозага тўғрилаб юборди. Натижада бу гол "Валенсия"га қўшимча қувват бериб, 3:0 ҳисоби билан ғалаба қозонди.

Футболсиз ҳаётимни тасаввур этолмайман. Футбол мен учун бир олам таассурот, ҳаяжон, энтикиш, мўжизалар олами... Лекин сўнгги асрга келиб футбол оламида шунақа воқеаларнинг гувоҳи бўлдимки, ўз-ўзингдан тушкунлик ботқоғига ботиб қоласан киши. 2002 йил Жанубий Корея ва Японияда бўлиб ўтган дунё биринчилиги мисолида ўз қарашларимни баён этишга жазм этдим.

Чинданам ачинарли. Колумбия терма жамоасининг 16 йиллик танаффусдан сўнг яна мундиал баҳсларида иштирок этишига бош ролни бажарган футболчи жаҳон чемпионатини томошабин сифатида кузатади.

Ўтган асрнинг 90-йилларида Eвропа миллий чемпионатларида чемпионликни ҳам, кубокни ҳам бошқа совринларни, медалларни ўзиники қилиб олишга қодир 3 тадан суперклуб бўларди. Италияда "Милан", "Интер", "Ювентус", Голландияда ПСВ "Эйндховен", "Аякс", "Фейеноорд", Англияда "Манчестер Юнайтед", "Ливерпуль", "Арсенал", Францияда "Марсель", "Пари Сен- Жермен", "Монако", Германияда "Бавария", "Боруссия" Д, "Вердер" , Испанияда "Реал", "Барселона", "Атлетико" ва ҳоказо... Бу жамоалар Еврокубокларда ҳам мамлакат шарафини муносиб ҳимоя қилишарди. Ички чемпионатларда чемпионлик учун кураш қизигандан-қизирди. Лекин 3 та жамоадан ташқари бошқа жамоалар ҳам уларга етарлича ташвиш туғдирарди.

Финал ўйини 2005 йилнинг 25 май куни Истанбулдаги "Отатурк" стадионида ўтказилди. Ўйинда мукаммал таркибга эга бўлган, Еврокубок финалларида катта тажрибага эга бўлган "Милан"нинг имконияти юқори баҳоланаётганди. 37 ёшли "Милан" афсонаси Паоло Мальдини ҳисобни очганда, секундлар ҳали 52-сонияни кўрсатиб турарди.

Анлгия премьер-лигасида сўнгги 20 йилдаги ҳеч кайси мавсумда "Ливерпуль" клуби шу йилгидек чемпионликка яқин келмаганди. Ҳатто ўша Чемпионлар Лигасини ютган 2005 йилда ҳам жамоа премьер-лигада 5-ўрин билан кифояланганди. Ўз тарихида 18 марта Англия чемпиони бўлган "қизиллар", айниқса, шу йилгидек оғзидаги ошини олдиришмаганди. 2001 йилда "Ливерпуль" дунёнинг энг яхши футбол клуби деб топилди, лекин ўша йили ҳам премьер-лигани ютгани йўқ.

Мадрид шаҳрининг икки жамоаси ҳам бу йилги мавсумни жуда ажойиб ўтказишди. "Атлетико" жамоаси Ла-лигада ишонч билан карвонбошилик қилаётган бўлса, "Реал" эса Қирол Кубогини қўлга киритди. Ана энди бир-бирларига азалий рақиб бўлган бу жамоалар Чемпионлар Лигаси финалида ҳам беллашадиган бўлишди.

Одатда бундай клублар ўйнаганда ҳақиқий воқеалар ривожи байрамга айланиши керак. "Реал" ҳам, "Барселона" ҳам футбол дунёсининг энг яхши жамоалари. Шу бугун "Эл- классико" бор деса нафақат Испания ёки Европада, балки бутун дунёда мухлислар иккига бўлинишади. Эл-классико дегани бу Испания премьероси миқёсида бир йилда икки марта нишонланадиган байрам. Бу байрам Қирол Кубоги, Чемпионлар Лигаси, Суперкубокда давом этса-ку янада яхши. Месси, Роналду, Хави, Иньеста, Ди Мария, Бэйл каби футбол усталарининг ўйинларидан такрор-такрор завқ олсак бунинг нимаси ёмон? Ахир футболни нима учун севамиз?

"Реал" ўтган йилги ғолиб "Манчестер Юнайтед" устидан чиройли ғалабани қўлга киритгандан сўнг ярим финалда ўтган йилги финалчи "Бавария" билан куч синашадиган бўлди. Бу жамоалар гуруҳ босқичида ҳам тўқнаш келишганини, унда "Бавария" ҳар икки ўйинда ҳам ишончли ғалабани қўлга киритганини юқорида айтиб ўтдик. Шундай қилиб, "Реал" ва "Бавария" ЕЧЛнинг гуруҳ босқичида 4 марта куч синашадиган бўлишди. Ўйиннинг 4-дақиқасидаёқ "Реал"нинг франциялик ҳужумчиси Николья Анелька ҳисобни очди. 33-дақиқада "Бавария" ярим ҳимоячиси Йенс Йеремис ўз дарвозасига тўп киритиб қўйди. 2:0 ҳисоби учрашув охиригача узгармади. Жавоб ўйини олдидан "Бавария" анча мураккаб аҳволда қолди.

Мен аввалги шу номдаги мақоламда дунё футболида қаҳрамонлик кўрсатган айрим футболчилар ҳақида фикр билдирган эдим. Футболда қаҳрамонлар кўп. Пеле ва Гарринчадан тортиб, Роналду ва Мессигача ҳар биттасини бирма-бир ёритиб чиқаман десангиз, буни битта-иккита мақолаларда ёритиб бўлмайди. Футбол — спортнинг энг мафтункор, жозибадор турларидан бири. Инглизларнинг оламга тақдим этган бу совғаси ҳақида ҳар қанча мақола ёзилса кам. Аввалги мақолаларимда асосий қаҳрамонлар футболчилар эди. Энда эса футбол оламида оламшумул довруғ таратган айрим жамоалар ҳақида фикр билдиргим келди.

Азиз дўстларим! Мен неча йиллик тажрибамда анчагина таассуротларга эга бўлдим. Ҳар бир футбол матчини қолдирмасдан кузатиб бораман. Футболдан олган таассуротларим мени маънан бойитади, курашчанликка ундайди, илҳом бағишлайди, янги-янги ғоялар томон етаклайди. Ана шундай таассуротларимдан айримларини қуйида баён этмоқчиман. Бу сафар сизлар сўнгги 20 йил ичида ўз жамоасининг қаҳрамонига айланган футболчилар ҳақида суҳбатлашамиз.

Балки янглишаётгандирман, балки вазиятни холисона бахолай олмаётгандирман, лекин ОЧЛ саралаш босқичида клубларимиз ўтказган 2 та ўйин хоҳлаймизми-йўқми кўпгина камчиликларимизни очиқ-ойдин очиб ташлади.

Чемпионлар лигаси-1994-95 ярим финалда "ПСЖ"ни мусобақанинг амалдаги ғолиби Италиянинг "Милан" жамоаси кутиб турарди. Кўпчилик "кўк-қизиллар"нинг ЧЛ ғолиби бўлишига ишонаётганди. "Милан"нинг айни дамдаги аҳволи унчалик яхши эмас эди. Ички чемпионатда 5-ўринда бораётган жамоа ЧЛда ҳам аранг чорак финалчилар сафига илиниб қолди.

Футболга мухлислик қилишни бошлаганимдан буён Eвропа футболининг шайдосиман. Кўҳна қитъадаги ҳар бир футбол мусобақасини катта қизиқиш билан кузатиб бораман. Ҳанузгача Чемпионлар Лигаси, УЕФА Кубоги, терма жамоалар ўртасидаги беллашувлар мени бефарқ қолдирмайди.

Азиз дўстларимни янги 2014 йил билан табриклаган ҳолда, шуни маълум қиламанки, кириб келаётган йил барчамиз учун байрамга айланиши шубҳасиз. Чунки футболнинг ашаддий мухлиси борки, у 4 йилда бир ўтказиладиган жаҳон чемпионатини кутиб яшайди. Сайёрамизнинг биринчи рақамли футбол мусобақасининг ўзгача эҳтирос билан кутиб олинади. Чемпионатлардан олган таассуротларимизни айтмайсизми?.. Неча йиллар ўтса ҳамки ширин энтикиш билан эслаб юрамиз. ЖЧ-1998 финалидаги Зайниддин Зиданнинг суперголлари, орадан 4 йил ўтиб ЖЧ финалида Роналдо томонидан киритилган дубль, бундан ташқари, Диего Марадонанинг "илоҳий қўли”, Роберто Баджо томонидан амалга оширилган пенальти ва ҳоказо...

Чемпионлар Лигаси учрашувлари ҳам ўзининг қизғин палласига кирди. Ҳар биримиз футбол деб аталмиш мўжизавий ўйинга бефарқ эмас эканмиз, «кўҳна қитъа»даги ҳар бир матчни катта қизиқиш билан томоша қиламиз. «МЮ», «Барселона», «Милан», «Реал» каби клубларнинг мухлислари юртимизда истаганча топилади.

Чемпионлар Лигаси учрашувлари ҳам ўзининг қизғин палласига кирди. Ҳар биримиз футбол деб аталмиш мўжизавий ўйинга бефарқ эмас эканмиз, "кўҳна қитъа"даги ҳар бир матчни катта қизиқиш билан томоша қиламиз.

Тўлаган Исоқовни ҳаммамиз яхши биламиз. Юртимиз футболи тарихидаги энг маҳоратли футболчилардан. Самога сочилиб кетган «Пахтакор-79» аъзолари билан биргаликда тўп тепган. Умуман, бу инсон ўзбек футболи ривожига ўзининг муносиб ҳиссасини қўшган. Яқинда ўша киши ҳақида бир мақолани ўқиб қолдим.

Ўшанда Европа футболи жозибасини энди-энди ҳис этаётган пайтларим эди. Кўҳна қитъада бир-биридан қизиқарли клублар ўртасида 3 та мусобақа борлиги, замонавий футболнинг оҳанрабоси мени ўзига жалб этиб борарди. Демак, 1991/1992 мавсумидаги Чемпионлар кубоги мусобақасидан олган таассуротларимни баён этишни бошладим.

Дунё футболидаги энг кўзга кўринган жамоалардан бири бўлмиш Италиянинг «Милан» жамоаси ҳақида ҳамма билади. Бу жамоа ўз тарихида 7 марта Чемпионлар лигасида ғалаба қозонган. Бундан ташқари Скудетто, Қитъалараро кубок, Кубок эгалари кубоги, Европа суперкубоги каби совринлар ҳам бу жамоанинг музейидан жой олган.

Ҳа, ўша машъум фожиага ҳам 34 йил тўлибди. "Пахтакор"нинг самога сочилиб кетган 17 юлдузи, уларнинг футболимиз ривожига қўшган ҳиссаси ҳақида мен катта ёшдаги футбол мухлисларидан эшитганман, газеталардан ўқиганман.

Ёшларимизнинг Туркия майдонларида кўрсатган натижаси футболимиз учун янги саҳифа бўлди. Дунёнинг энг кучли 8 та жамоаси қаторидан жой олиш бу ёмон натижа эмас. Аксинча, бу кўрсаткични орзу қилиб юрган мамлакатлар қанчадан-қанча.

Ўзбекистон терма жамоаси ЖЧ йўлланмасига ҳеч қачон бунчалик яқин келмаганди. 14 очко! Дастлабки турларда Эрондан мағлубиятга учраб, Ливан билан дуранг ўйнаганимизда бир дўстим билан ўзимизча тахминий ҳолатни тузиб чиқдик.

1992/1993-йиллар мавсумидаги Чемпионлар Лигаси мусобақаси формати анча кенгайиб кетди. Чунки бу даврга келиб собиқ Иттифоқ, Югославия каби давлатлар парчаланиб кетиб, нуфузли мусобақада қатнашишни хоҳловчи давлатлар сони ҳам ортиб кетди. Ҳар доимгидек, 1/16 финал босқичидан бошланадиган мусобақага энди саралаш ўйинлари босқичи ҳам киритилди.

Мақола сарлавҳасини бундай номланишига ажабланманг. Футбол тасодифлар ўйини. Унда биз турли хил воқеаларга гувоҳ бўламиз. Ана шу тасодифий ҳолатлар учун ҳам барчамиз футболни севамиз. Ўтган ҳафтада Роббен ЕЧЛ финалида ғалаба тўпини киритди. Ваҳоланки, ЖЧ-2010 финалидаги Роббен бунинг акси эди.

Эртага Европа Чемпионлар Лигасининг финал ўйинини томоша қиламиз. "Бавария" ҳам, "Боруссия" ҳам бу йил анча мазмунли ўйин намойиш этишди. Финалда икки немис жамоасининг учрашиши кўпчилик учун катта қизиқиш уйғотмоқда.