Киритилган сана: 2015-02-18 14:02

Ҳасанали Қодировнинг сайтда эълон қилинган охирги мақоласи нақадар долзарб эканлигини барчамиз ҳис этиб турибмиз. Дарҳақиқат, нафақат ўзимизда балки бутун дунёда ҳам футбол ҳозирда кимларгадир яхшигина фойда келтирадиган даромад манбаига айланган. Хоҳ қонуний бўлсин, хоҳ ноқонуний бўлсин. Футболчининг иқтидори, унинг жамоа учун қилган хизматлари иккинчи даражада. Бизнес оламидаги пойгада ютқазилмаса бас. Тўғрисини айтсам, бундан 20 йиллар илгариги футбол ҳозиргига қараганда анча томошабоп десам ишонаверинг. У пайтлар футбол мухлислар учун ўйналарди. Ҳозир эса...

Ўшанда Ромарио, Р.Бажжо, Абеди Пеле, Веа, Жинола, Ван Бастен, Гуллит, Маттеус, Клинсманн каби футбол усталари кўрсатган чиройли ўйинлардан олам-олам завқ олардик. Стадионга ташриф буюрган мухлислар ҳақиқий жангга гувоҳ бўлишарди. Инглизларнинг оламга совғаси бўлмиш Футбол аталмиш санъат бугунги кунга келиб, афсуски, кимларнингдир чўнтагини қаппайтирадиган воситага айланди. Спортнинг орқасидан пул топишни мақсад қилган ўша корчалон футболчининг Яратган инъом этган истеъдодидан ёки мухлислар ишончидан шундай усталик билан фойдаланадики, ҳайратдан ёқа ушлайсан киши. "Арсенал" ниҳоят 10 йил деганда соврин ютди. Унгача жамоанинг мақсади фақат бизнес соҳасида муваффақиятга эришиш бўлди деса ҳам бўлади. "Канонирлар" сафига бу 10 йил оралиғида қанчадан-қанча футболчилар келиб-кетишмади, дейсиз.

Лекин эрта-индин бошқа клубга сотиб юборишларини ҳис этиб ўйнаган футболчи қаёқдан ҳам жамоасига соврин олиб бериш учун курашсин. Эммануэл Адебайор "Монако"дан "Арсенал"га 4 миллион эвазига келганди. Айни кучга тулган палласи 25 миллионга "Манчестер Сити"га сотиб юборилди. Ёки "Арсенал" учун мутлақо текинга тушган Сеск Фабрегас "Барселона"га 40 миллионга пулланди. Ана даромаду мана даромад. Франк Рибери ҳозирда "Бавария"нинг етакчилардан. У ҳам шу пайтгача топ клублардан ("Бавария" топ-клуб эмасми?) тушадиган таклифни кута-кута Мюнхен клубида муқим жой топди. Ўшанда "Бавария"нинг раҳбарларидан бири Ули Хёнесснинг матбуот орқали айтган мана бу гапи ниҳоятда ўринли бўлди: "Эртага "Реал" ёки "Барселона"га ўтишни орзу қилиб ўйнайдиган футболчи секин портлайдиган бомбага ўхшайди. Риберига жавоб беринглар. Биз келажакда Мюнхенда шундай жамоа барпо этамизки, футбол оламида ҳамма чўққиларни забт эта олади". Унинг сўзларини исботи сифатида 2013 йилда "Бавария" Чемпионлар Лигасини ютди. Ана шу футболчилардан тузилган Германия терма жамоаси эса 2014 йилда жаҳон чемпиони бўлди.

Мен буни ҳеч иккиланмай айтишим мумкинки, немисларда бошқа нарсага эмас, фақат футболга асосий эътибор қаратилганининг маҳсули бўлди. Бизнес дунёси шундай оламки, у қурбонлар талаб қилади. Бир нарсангдан кечмасанг, ҳеч қачон ишинг юришмайди. Мадриднинг "Реал" клуби ана шу бизнес дунёсида ютқазмаслик учун асосий футболчиларидан бири Анхель ди Марияни "МЮ"га сотиб юборди. Ди Мария "Реал" учун қанча хизматлар қилмасин, унинг иқтидори қанчалик юксак бўлмасин, аммо муҳими бу эмас. Хамес ва Кроосга тўланган маблағ қопланиши билан бирга клуб бундан қанча фойда кўради, ахир? Бир йил муқаддам 100 миллионга тушган Гарет Бэйл "Реал"нинг ғазнасини бўшатиб қўйди, дейсизми? Йўқ! Флорентино Переснинг мана интервьюси сўзимизни анча тасдиқлайди: "Биз 100 миллионга Бэйлни олганимиз билан 120 миллионга футболчи сотдик". Ана бизнес! Месут Ўзил ва Гонсало Игуаин ҳам бир Бэйл қилган ишни бажара олишар, лекин муҳими бу эмас. Муҳими бозор иқтисодиёт талаблари олдида оқсаб қолмаслик. Бунақа мисолларни кўплаб келтириш мумкин.

Шахсан менга жамоа мухлисларининг суюклисига айланган, футболни жон-дилидан севадиган, Ватани учун жонини фидо қилишга тайёр бўладиган футболчилар ёқади. Ўзимизда ҳам футболчиларимизни жуда ёшлигидан хорижга юборишдан наф йўқми дейман-да. Ундан кўра ўзимизнинг чемпионатни кучайтиришни ўйлайлик. Ахир ОЧЛда 4 та клубимиз ўйнайди. Бунинг учун биринчи навбатда чемпионат ўйинларидан отинг ўчгур коррупция деган иллатни супуриб ташласак, ҳаммаси жойига тушади. Бундан 20 йиллар илгари бизда ҳам футбол бошқача эди. Ҳозир ҳаммамиз орзу қилаётганимиз футбол ўшанда Ўзбекистонда мавжуд эди десам, ишонаверинг. Стадионлар ҳам мухлислар билан тўлиб-тошарди. 1996 йилги чемпионатда "Навбаҳор" -"Янгиер" (5:1) ўйинига кирган томошабин чемпионатимиз тарихидаги бирорта ўйинда кузатилмаган бўлса керак. Осиё чемпионатида чиройли ўйин кўрсатган, "Бунёдкор" - "Ал-Жазира" ўйинининг энг яхши футболчиси Сардор Рашидов ҳозирча хорижга кетмагани маъкул, менимча.

Осиё Чемпионлар Лигасида юртимиз шарафини муносиб ҳимоя қилинса, менимча, ана шунинг ўзи хориж клуби захира ўриндиғини банд қилиб ўтиришдан минг марта афзал. Ахир бир эмас, 4 та жамоамиз ОЧЛнинг гуруҳ боскичида иштирок этади. Бу ёкда бизнинг жамоаларимиз араблардан "калтак" еб ётишсаю, у ёқда хориж клубларининг захира ўриндиғидан етакчи ишончли футболчиларимиз “мустаҳкам” ўрин олишса. Албатта алам қилади.

Мен мақоламнинг аввалини бежизга ўтган асрнинг 90-йилларидаги футболни эслашдан бошладим. Сўзимнинг исботи сифатида мана бу видеотасвирни томоша қилинг ва завқ олинг деб қоламан.

Фикр билдиринг:

ФИКР БИЛДИРИШ УЧУН РЕГИСТРАЦИЯДАН УТИШ КЕРАК!

Билдирилган фикрлар: