Киритилган сана: 2013-09-26 12:20

“Манчестер Юнайтед” мухлислари бу ёз зерикишмади. Янги мураббий қўл остида жамоа қандай бўлишини кутиш баробарида, жуда кўп жаҳон юлдузлари клуб билан бирга тилга олина бошладилар. Бэйл-у Фабрегасдан тортиб Роналдугача, сўнгги куни ҳатто Ўзил ҳам Манчестерга келиши мумкин эди. Аммо оқибатда фақатгина Феллайнини билан кифояланилиши натижасида кўпчиликнинг хафсаласи пир бўлди, чемпионлик пойгасида жамоа имконияти пасайиб кетгани ҳақида гаплар авж олди, Мойесни айбладилар ва ҳоказо. Келинг, вазиятга чуқурроқ қарашга ҳаракат қиламиз ва баъзи жиҳатлар ёрдамида, аслида “МЮ”ни ҳаракатга ундаган омиллар ва муваффақиятсизлик сабаблари ҳақида гаплашиб кўрамиз.

“Манчестер Юнайтед”нинг трансфер сиёсати аввалдан кескин эмас.

Глайзерлар оиласини жуда яхши биламиз, клуб ҳеч қачон трансфер бозорида агрессив бўлмаган. Жуда хасис деб билганимиз ўша Леви ҳам Бэйлдан тушган пулни ортиғи билан сарфқлади ва деярли бир бутун жамоани сотиб олди. Масалан, Криштиану Роналду шунча пулга сотилган мавсумда “МЮ” фақат Валенсия билан кифояланганини эслайлик.

Умуман “МЮ” топ юлдуз сифатида тан олинган ёки ўз даражасидаги клублардан футболчи сотиб олмайди. Янги асрда фақат Хуан Верон ва Робин ван Перси, шунингдек, фаолиятини якунлашга яқин турган Оуэн, Блан, “Бавария”дан келган Харгвизни эслашимиз мумкин холос. “МЮ” асосан, айнан “МЮ” да янги даражага кўтарилиши мумкин бўлган футболчиларга эътибор қаратиб келган.

Шунингдек, клуб учун футболчининг муносабати жуда катта аҳамият касб этади. Трансфер бозорида агреccиянинг йўқлигини ҳам шунда изоҳлаш мумкин. Клуб ўз таклифини киритади, тамом, кўпинча, бошқа жамоалар билан “ким ошди”га аралашмайди. Вазиятга фақат ўз авторитети билан таъсир ўтказишга уринади – агар “МЮ”да ўйнашни жуда истасанг, марҳамат. Шу тамойилга кўра Руни, Нистелрой каби футболчилар олиб келинган. Роналдиньо ёки Азар каби футболчиларда “МЮ” да ўйнаш истаги клуб талаб қиладиган даражада кучли эмаслиги туфайли бошқа жамоадан қўним топишган.

Мойесга қандай жамоа мерос қолганди?

Девид Мойес чемпион жамоани қабул қилиб олди. Англияда бундай ҳолатда охирги марта 1974 йилда Брайан Клафф тушган эди. У ўшанда бош мураббийи терма жамоага кетган “Лидс”ни қабул қилиб олган ва у ердаги фаолияти икки ойга ҳам бормаган. “МЮ”ни узоқ муддат бошқарган аввалги мураббий Мэтт Басбини ўрнига келган Уилфред Макги́ннесс эса дебют мавсумни 8-ўринда якунлаб, кейинги йилни ёмон бошлаб, ҳайдалган. Яъни фаолияти бир ярим йилга ҳам бормаган. Шунақа.

Футбол оламининг ўхшаши йўқ мураббийи Алекс Фергюсонни алмаштириш бундан ҳам қийин бўлиши шубҳасиз, Мойес футбол пайдо бўлгандан бери мураббий елкасига тушиши мумкин бўлган энг катта босимни қабул қилиб олди.

Фергюсоннинг меросхўри бўлишнинг яна бир оғир жиҳати шундаки, “МЮ” ўтган йили чемпион бўлгани билан, таркиб жиҳатидан рақибларидан у даражада устун эмасди. Тан олиш керак, “Манчестер” таркибида мунтазам ёки муҳим ўйинларда майдонга тушиб турган бир нечта футболчилар “Челси” ёки “Сити”нинг асосий таркибидан жой ололмасди. Ўтган йилги чемпионлик асосан биринчи даврадагиажойиб эмоционал серия ва асосий рақиблардаги муаммолар сабаб бўлгани сир эмас. Мисол учун, клуб ЕЧЛ дан чиқиб кетгач, ўйинда пасайиш пайдо бўлганда, “Челси”, “Манчестер Сити” билан ҳам беллаша олмади, ўз майдонида мағлубиятга учради

Мураббий улкан тажрибаси, жамоа имкониятларини чуқур билиши билан таркибдаги бўшлиқларни тўлдира олган, қайси футболчи қандай имкониятга эга ва улардан қандай фойдаланиш мумкинлигини жуда яхши хис қила олган.

Мана шу жиҳатдан Мойесни Фергюсон бўла олмасликда айблай олмаймиз, албатта.Ҳеч қайси тренер Фергюсон тузган таркибни Фергюсондан яхшироқ ўйната олмайди. Трансфер бозоридаги талвасаларнинг манбаси, аввало, мана шу ердан келиб чиқади. Мойес келиши билан жамоадаги асосий камчиликка баҳо берди ва тезлик билан тўлдиришга уринди. Бошқа йўл ҳам йўқ эди, чунки у уч ойда Фергюсон бўла олмасди, тўғрими?

Таркибдаги камчиликлар, айниқса креатив марказий ҳимоячининг йўқлиги.

Мата, Сильва, Касорла... Чемпионлик баҳсида асосий рақибларни ортда қолдириш учун мана шу савиядаги, техникаси юқори ва тўпни ушлаб тура оладиган, узоқ ва яқин масофага тўп узата оладиган футболчи керак эди..

Биласизми, таркибдаги бу камчилик учун Мойес айбланмоқда, аммо аслида, жамоадаги бу муаммо уч йилдан бери мавжуд. Олтита трансфер ойнасида ҳатто Фергюсон ҳам бу муаммони ҳал қила олмаганди, фақат Скоулзни вақтинчалик қайтариш билан бирор натижага эришишга ҳаракат қилганди холос. Юқорида айтганимдек, Фергюсон бу камчиликни ўз тажрибаси ва клубдаги статуси орқали ёпишга муваффақ бўлган бўлса, янги мураббий назарий тарафдан ҳам буни амалга ошира олмасди. Фақат Мойес эмас, ҳеч ким буни уддалай олмайди.�

Жамоанинг ички имкониятларини ўрганиш учун вақт йўқлигини (барибир, ўртоқлик ўйинлари хулоса учун етарли эмас) сезган Мойес келиши биланоқ топ марказий ҳимоячи излай бошлади ва “Барселона”да ўйин амалиётининг йўқлигидан нолий бошлаган Алькантара ва Фабрегасга эътиблор қаратди. Бири ёшлар ўртасида Европа чемпионати қаҳрамони, “Барса”нинг деярли асосий таркиб ўйинчиси, иккинчиси эса, ундан ҳам мос – АПЛ да ҳам тажрибага эга. Хўш, нега “МЮ” фақат ёпиқ эшикларни тақиллатди?�

Уэйн Руни билан боғлиқ ҳолатларнинг таъсири

“МЮ”нинг талабига мос, сотиладиган футболчилар бозорда тиқилиб ётибди, аслида. Ўша Эррера, ёки “Тоттенхэм” менимча, арзонга қўлга киритган Эриксен. Бундай номлар жуда кўп, “МЮ” исталган бирини олиб келишга уриниб кўрса бўларди, тўғрими?

Лекин бошқа жиҳат бор. Бундай бўлажак “юлдузчалар” яқин келажакда катта фойда келтириши мумкин, лекин таркибга кириб бориш, “МЮ”дек жамоани таший олиши учун бироз вақт талаб қилади. Англияга мослашиб кетиш рискини ҳисобламаган тақдиримизда ҳам.

Мойес учун эса бугуноқ жамоанинг юраги бўла оладиган даражадаги футболчи керак эди, чунки Уэйн Рунининг тақдири августнинг ўрталаригача мавҳум эди. Катта эҳтимол билан, янги мавсум Рунисиз бўлиши аниқ эди, бу эса, жамоадаги ҳужум ва ярим ҳимоя чизиғини боғловчи нуқтада улкан бўшлиқнинг пайдо бўлишидан дарак берарди. Бу нуқтани ёш юлдузга топшириш катта рискни пайдо қилади.

Шунинг учун Мойес асосан топ юлдузларга “осилди”. Умуман бу позиция учун топ футболчилар у қадар кўп эмас. Ҳар бир топ клубда 1-2 нафар бўлади холос ва табиийки, клублар бундай футболчи билан осонликча ажралишмайди. Таркибга кириши муаммо бўлиб турган, Алькантара, Фабрегас, Модрич кабилар билан музокараларнинг боши берк кўчага кириб қолганини шу билан изоҳлаш мумкин. Фабрегас ва Модричга янги мураббийлар ишонч билдиришган бўлса, Алькантарага Пеп Гвардиола катта таъсир ўтказди.

Рунининг қолиши трансфер сиёсатида туб бурилиш ясади.

Вақт ўтган сари, Фабрегас ҳам “МЮ” дан узоқлаша бошлади, мавсум яқинлашгани сари “МЮ”даги бу муаммо яққол намоён бўла бошлади. Рунисиз ўйнаб бўлмаслиги ўтган йилнинг охирги ўйинларида сезилган, юқорида айтганим, “Олд Траффорд”да асосий рақибларга ютқазилиши, масалан.

Ечимда эса кутилмаган тарафдан, Руни масаласининг ижобий ҳал бўлиши билан бурилиш пайдо бўлди. Биринчидан, “МЮ” оғриқли нуқтада кучли футболчи топа олмагани, иккинчи тарафдан Уэйнга Англиядан ташқаридан яхши таклиф бўлмагани, ушбу футболчи ва клубни яна яқинлаштира бошлади. Менимча, мана шу икки факторнинг ҳеч бўлмаса, биттаси амалга ошганида, Уэйн жамоани тарк этган ва “МЮ” барибир қайсидир марказий ярим ҳимоячини сотиб олишга мажбур бўларди.

Уэйн Рунинг қолиши ва Робин ван Перси билан ҳали ҳам яхши тандем бўла олиши натижасида “Манчестер” бозорда бироз хотиржамлашди. Энди сиёсат бироз бошқа тарафга Эррера ёки Феллайни каби футболчиларга қаратила бошланди. Демак, Уэйн Руни асосий таркибда қолади, энди Ўзил ёки Фабрегас эмас, Майкл Кэррикка ёрдамчи керак. Тўғри, Ўзилга каби футболчилар ҳар қандай жамоани сезиларли кучайтиради, аммо биз Глайзерларнинг пулни қандай сарфлашини яхши биламиз ва таҳлилларимизни худди шу режим доирасида амалга оширганимиз маъқул.

Албатта, энди бу таркиб билан яшаб турса бўлади, демак энди Фабрегас каби топ юлдуз бўлиши шарт эмас, келажаги порлоқ ёш футболчи ҳам бўлаверади. Аммо энди августнинг ўртаси, кўп футболчилар қўлдан кетиб бўлганди. Ўйлашимча, январда “МЮ” барибир марказий ярим ҳимоячи сотиб олади ва бу ўша “Атлетик”даги Эррера бўлса ажабланмайман.

Феллайни “сериал”и.

Мойес Манчестерга келиши аниқ бўлган куниёқ, унга Феллайнининг ҳам эргашиши гапирила бошланганди. Ушбу трансфернинг ойнанинг сўнгги кунидагина ҳал қилингани қайсидир маънода “МЮ” трансфер сиёсатидаги ката хато сифатида баҳоланиши мумкин холос.

Гап шундаки, агар Маруан августгача трансфер қилинганда, унинг суммаси ҳозиргидан 3-4 миллион арзон бўлиши шартномада қайд этилиб қўйилганди. Лекин “МЮ” бу музокарани жуда чўзиб юборди, қайсидир паллада уни захира вариант сифатида олиб қўйди, ёки Лейтон Бейнсни аралаштирмоқчи бўлди, хуллас клуб мухлислари сўнгги соатларгача хавотир билан кутишга мажбур бўлишди.

Назаримда, Феллайни ва Мойес ўртасида қандайдир оғзаки келишув бўлган, акс ҳолда, айни футбол ёшидаги, катта потенциалга эга бўлган бельгиялик ярим ҳимоячини бу нархга бошқа клублар аллақачон олиб кетиб қолишарди. Айнан ўша хотиржамлик туфайли клуб уни захира варианти сифатида ушлаб туришга имкон бергандир, балки.

Музокаранинг чўзилиши футбол нуқтаи назаридан ҳам ўзини оқламайди. Феллайни июндаёқ қўлга киритилиши ва мавсумолди тайёргарликлари қатнашиб илк турлардаёқ жамоага ёрдам бериши мумкин эди. “МЮ”нинг тақвими оғир экани аниқ эди, айнан шу ўйинларда тарқибдаги муаммолар яққол билинди, Феллайни мавсум бошланганига бир ой ўтиб ҳам тўлиқ киришиб кета олгани йўқ.

Сўнгги кун талвасаси

Мана шу жиҳатлар ва айниқса, қаторасига рад қилинган таклифлар клуб имижига салбий таъсир кўрсатгани аниқ. Қайсидир маънода клуб ўз келажаги ҳақида аниқ режага эга бўлмагандек, Мойес эса бадтар талвасада тургандек тасаввур уйғотди. Бунда сал ҳақиқат борлигини илк турлардаги ўйинлар ҳам далил ўлароқ хизмат қилди.

Оқибатда Манчестерга келмаган ўнлаб футболчиларнинг номлари “МЮ” билан бирга тилга олинди. Эррера ёки Коэнтрау билан боғлиқ шармандали ҳолатлар клуб имижига салбий таъсир кўрсатди. Хедирага 40 миллион таклиф қилинганига эса ишониш қийин, менимча, бу шунчаки, Феллайни билан музокаралардаги бир “блеф” холос.

Аммо бу ҳолатларда фақат Мойесни айблаш керак эмас. Юқорида айтганимдек, ўзи шундоғам, клуб трансфер бозорида фаол бўлмаган. Мойес фаол бўлишга мажбур эди, лекин клуб раҳбарияти бу режимда ишлашга тайёр эмасдилар, назаримда. Айниқса, Девид Гилл ўрнига ўтирган Эд Вудворд бу борада тажрибасизлик қилди, дейиш мумкин.

“МЮ”нинг сокин трансфер сиёсати ва камчиликлари Фергюсоннинг улкан авторитети орқали ёпилиб турилар, чолнинг футболчига қилган биргина шахсий қўнғироғи кўп масалаларни ҳал қилган бўлса, энди бунинг иложи йўқ. Нафақат Мойес, балки дунёдаги ҳеч бир мураббийдан Фергюсон бўлишни талаб қилиш, тўғри эмас, тўғрими?

ХУЛОСА

Умуман олганда эса, вазият тақозоси билан, барибир, таркиб жиҳатидан сезиларли кучайишга эришилди.

Маруан Феллайни – 26 ёшли, универсал ярим ҳимоячи. АПЛ да етарли тажрибага эга. Унинг майдонда бўлиши Кэррикни ҳам, марказий ҳимоячиларни ҳам, олдиндаги Рунини ҳам катта босимдан халос қилади ва ижодкорликка замин яратади. Феллайни керак бўлганда, ҳужум ортида ҳам ҳаракат қила олади. Руни ёки Робин ван Персисиз қолганда бу вариант ҳам ёмон эмас. Авваллари таянч ярим ҳимоячиси бўлган ушбу футболчини ўтган йили Мойес олдинда ҳам ўйнатди, натижада у ўндан ортиқ гол урди, шунча голга асиссентлик қилди. Келажакда эса, ёши ўтиб қолаётган Кэррикка ўринбосар бўлиши ва бир неча йилги бу муаммони ёпиши мумкин.

Уилфрид Заа – 21 ёшли қанот ярим ҳимоячиси. Келиб чиқиши африкалик бўлган бу ёш футболчини “МЮ” ўтган йили қўлга киритган ва ижарага берганди. Заа ушбу мавсумда таркибга қайтди ва мавсумолди ўйинларда илиқ таассурот қолдирди. Англия чемпионатида ҳали унга ишонч билдирилмаган бўлса-да, зарур паллада Валенсиянинг ўрнини босиши мумкин.

Аднан Янузай – келаси йил февралида 18 ёшга тўлади. Футбол юлдузи бўлиши таҳмин қилинаётган бельгиялик ушбу футболчини Мойес АПЛ да ҳам, кечаги Лига кубоги баҳсида ҳам майдонга туширди. Кўпроқ чап қанотда ўйнаётган футболчи дадиллиги, техникаси билан мухлисларнинг ёқимтойига айланиб ҳам улгурди. 2015 йилгача клуб билан шартномаси бўлган Аднан янги шартнома имзолашга кўнмай турибди. Лекин “МЮ” ушбу футболчини қўлдан чиқармаса керак, ҳар ҳолда Пол Погба воқеаси клубга яхшигина дарс бўлган, менимча.

Уэйн Рунининг клубда қолиши ва янги шартномага имзо чекиш арафасида тургани, шунингдек, яхши спорт формасида бўдлганида катта фойдаси тегиши мумкин бўлган Луиш Нани клубда олиб қолингани ҳам қайсидир маънода, трансфер ойнасидаги муваффақият дейишимиз мумкин.

Хуллас, “Манчестер Юнайтед”да ишлар сиз ўйлаган даражада ёмон эмас. Барчаси бугунги мураббийнинг ушбу потенциалдан қанчалик фойдалана билишига боғлиқ. Ротацияни “хуш кўрмайдиган”, бошқача қилиб айтганда, бунга ҳожат ҳам бўлмаган клубда ишлаган Мойеснинг айнан шу борада ўзини қандай тутиши Англия чемпионатида ҳал қилувчи аҳамиятга эга бўлади. “Сити”га қарши дербидаги таркибдан 8 кишини алмаштириб ҳам, кеча “Ливерпуль” устидан ғалаба қозонилганини эътиборга олсак, хавотиримиз бироз пасаяди. Омад тилаймиз.

Қ,АСЛАНОВ

Фикр билдиринг:

ФИКР БИЛДИРИШ УЧУН РЕГИСТРАЦИЯДАН УТИШ КЕРАК!

Билдирилган фикрлар: