Киритилган сана: 2019-04-17 11:43

Бугун эрталабдан Баҳодир додамни - бувамни ( Тошкент шевасида дода деб юритилади) хотирладим…

Баҳодир додамни эсласам, биринчи бўлиб кўз ўнгимга кенг ҳовлининг бурчагида ёқимли овозда Қуръон тиловат қилганча, мис қумғондаги сув билан иҳлос ила таҳорат олаётганлари келади. Билмадим нега?

Болалик чоғларимда дунёдаги энг бадавлат инсон - менинг додам бўлса керак, деб ўйлар эдим. Сабаби, бизни кўргани келсалар уйимизнинг деразаси тагида «Волга» машинасининг сигнали қувноқ жаранглар, мен ва укам эшикка чопар эдик. Адам дарров сергак тортар, ҳурмат юзасидан ўзлари пешвоз чиқишга ошиқардилар. Онам эса…Онам ўзларини қўярга жой топа олмасдилар.

Додам келди! Мен ва укамдан бахтли инсон йўқ! Сабаби, додамларнинг бирор маротаба бизнинг уйга совғасиз келганларини эслай олмайман. Онам чой қўйиб, дастурхон тузашга берилиб кетар, ошхонага кириб-чиқиб додам билан суҳбатлашишга уринар эдилар. Додам аввал адам билан қуюқ сўрашгач, биз кичкиналарга юзланар эдилар. Бизнинг ҳаёлимиз бугун нима совға олиб келганлари билан банд бўлсада, онам ўргатганларидек сабр билан кутардик. Охирида додам «Қизим, кел ўтир. Биз ҳозир йўлда овқатланиб келяпмиз. 5 дақиқа ўтир, ҳозир кетаман»,- дея мулойим жилмаяр эдилар.

Онам ҳар сафар оталари кетгач, ортларидан қараб қолар, баъзида йиғлаб ҳам олар эдилар. Билмадим нега? Балки кўпроқ олдиларида бўлишларини истагандирлар, балки яхшилаб меҳмон қилгилари келгандир, балки маҳкам бағирларига босмоқчи бўлгандирлар? Ким билади дейсиз?

Мен учун додам дунёдаги энг меҳрибон инсон эдилар. Доим кулиб турувчи меҳрибон кўзларига монанд қалин қошлари уларни салобатли кўрсатар, лекин чўзинчоқроқ оқ юзларидан аримайдиган табассумлари одамни ўзига маҳлиё қилиб қўяр, улар билан суҳбатда бўлган инсон вақт қандай ўтиб кетганини сезмай қолар эди. Ана шунақа дилкаш додам бор эди…

Додамлар гапга уста бўлибгина қолмай, уста савдогар ҳам эдилар. Тижорат ишлари учун кўп вақтини сарфлайдиган инсон бўлишларига қарамасдан додамлар нафис шеърлар ҳам ёзиб турар, бот-бот матбуотда кўриниш берар эдилар. Аввалари бу жиҳатга эътибор бермаган эканман. Улғайгач, кўплаб машҳур шоир ва ёзувчилар билан суҳбатда бўлган бўлсамда, улар билан додамларнинг ўрталарида фарқ бордек эди. Кейинчалик бу фарқ нимада эканлигини тушуниб етдим. Баҳодир додам шеъриятдан шуҳрат қозониш, бойлик орттириш мақсадида фойдаланмаган эканлар. Айнан, улардаги самимийлик ва юракдан ёза олиш мен кўрган кўплаб шоирларда умуман йўқ эди. Шеъриятдан ҳеч нима талаб қилмайдиган, уни шунчаки чин юракдан севадиган инсон эди менинг додам!

Сўлим Турбат қишлоғидаги узоқроқ қариндошимизникига меҳмонга бордик. Мен қўшни бола билан кун бўйи кўча чангитдим, Тошлоқдаги сувда чўмилдим. Сўнгра уйга шошилдик.Ахир, кечқурун уларникида тўй-ку! Кийиниб, қўшни бола билан уларникига чиққанимизда қош қорайиб қолган, узоқдаги инсоннинг юзини кўриб бўлмас эди. Ҳовли ичи ёритилган, ҳамма ўзи билан ўзи оввора. Биз билан меҳмонлар учун безатилган уйга кириб ўтирдик. Шу пайт эшик ортида тўй эгаларининг суҳбати қулоғимга чалиниб қолди. Эри «Баҳодир Собит келдими?»,- деди, аёли йўқ ишорасини қилди шекилли, эри «Алоҳида хона тайёрланглар, Баҳодир акам шовқин-суронни ёқтирмайдилар»,- дея нари кетиши билан эшик очилиб, аёл хонага кирди-да бизни «Катта меҳмонлар келишяпти, боринглар кўчада ўйнанглар»,- деб чиқариб юборди. Ҳўрлигим келиб кетди, шартта мен Баҳодир Собитнинг набирасиман дегим келди-ю, бунга юрак қаерда дейсиз?!

   Ташқарига чиқсам, кастюм-шим кийиб олган порум одамларнинг ўртасида додам ҳамма билан сўрашиб ўтиб борар, менинг икки кўзим уларда, кўпчиликнинг салобати босдими, ё болалигимга бордимми миқ этмасдан туравердим. Додам зиналардан кўтарилиб кета бошлаганларида менга кўзлари тушиб қолдида, ия деб олдиларига чақирдилар. Ўша дамда ер юзида мендан бахтли инсон йўқ эди. Мурғак қалбимда қандайдир ёқимли ҳисни туйганча уларнинг қўлларидан ушлаб атай безатилган хонага кириб кетдим. Уёғи эсимда йўқ, онамнинг айтишларича тиззаларига бош қўйганча ўша хонада чарчаб ухлаб қолган эканман.

Кейинчалик ўша ёқимли туюлган нарса нима эканлиги ҳақида кўп ўйлаганман, анча улғайгачгина ўша дақиқаларда додам билан фахрланганимни англаб етдим. Ана шундай фахрланса арзийдиган додам бор эдилар! Йиллар ўз сўзини айта бошлади, додам бизникига кам келар, совғаларнинг биз учун қизиғи қолмаган, аммо барибир додамни кўрганимда юрагим ҳапқириб кетар эди. Додам чиройли қаридилар. Қалин қора қошлар ва ўзларига ҳўб ярашган мўйловларига қиров оралади, аммо кўзлар ўша-ўша! Меҳрибон, ёқимли, қалбларни эритиб юборувчи кўзлар… Умрларининг сўнгги кунлари арафасини тўшакда ўтказишдан чўчидиларми, ёки ҳеч кимга озор бермасдан яшаб ўтган умрларининг сўнггида ҳам ўз одатларига содиқ қолдиларми, билмадим, лекин ҳазрати додам бу оламни дарров, қандайдир соатлар ичида тарк этдилар.

Жанозага қўшни республикалардан ҳам кўплаб одамлар йиғилди. Ҳазрати додажоним ётган тобут одамлар орасида қўлма-қўл бўлиб кетди. Ҳамма яқин инсонини йўқотиб қўйганидан ўзига кела олмас, қадрдонини сўнгги бекатига муносиб кузатиб қўйиш билан оввора. Ҳазрати додажоним ётган тобут эса денгизнинг ёқимли тўлқинида чайқалиб кетаётган кема мисоли Жаннат боғлари томон сузиб кетарди. Менинг ана шундай жаннати додам бор эди…!

               Яҳёхўжа Улуғхўжаев

Фикр билдиринг:

ФИКР БИЛДИРИШ УЧУН РЕГИСТРАЦИЯДАН УТИШ КЕРАК!

Билдирилган фикрлар: