Қозоғистон футболи тарихий воқеа арафасида турибди. Мамлакат чемпиони - «Астана» клуби бугун Португалияда «Бенфика» меҳмони бўлади. Бу ўйин қўшни юрт клуб футболи учун ЧЛ гуруҳ босқичидаги дебют ҳисобланади. «СЭ» нашри тарихий кун арафасида қозоқлар учун ЧЛ йўлини очган клубнинг васийлик кенгаши раиси Дархан Калетаев билан суҳбатлашди. Айтиш жоиз, «Астана» профессионал спорт клуби таркибига шу номдаги веложамоа, «Барис» хоккей клуби ва бошқалар ҳам киради. «Самрук Казин» жамғармаси («Астана» ва Қозоғистон терма жамоаси бош ҳомийси) топ-менежери саналган Калетаев охирги 3 йил ичида қозоқ футболидаги ёрқин шахслар қаторига кирди. Умуман олганда, «Астана» Қозоғистоннинг энг бой клубларидан биридир. Унинг тараққиёт стратегиясини эса айнан Калетаев назорат қилади.
«Навбатдаги вазифа - гуруҳда лоаҚал 1 очко олиш»
- Монакода ЧЛ гуруҳ босқичига қуръа ташлаш жараёни бошланишидан олдин УЕФА бош котиби Жанни Инфантино «Астана» ва қозоқ футболини ЧЛ асосий раундига илк марта чиққани билан алоҳида табриклади ва бу мен учун ғоят ёқимли бўлди,-дейди Дархан Калетаев. - Очиғи, бу фактни ҳозир ҳам миямга сиғдиролмаяпман. Аввалги йили Астанада ўтган УЕФА Конгрессида Мишель Платини билан шахсан танишгандим, бироқ ўша вақт тез орада ЧЛнинг тўлақонли иштирокчисига айланишимизни тасаввур ҳам қилолмасдим. Тўғри, шундай орзу бор эди. Мана, бу йил клуб олдига саралашдан муваффақиятли ўтиш вазифасини қўйдик. Кўпчилик бунга кулимсираб ҳам қаради. Аммо биз вазифани шунчаки, номига белгиламагандик. Зеро, ўтган йили ЕЛнинг 3та саралашидан муваффақиятли ўтдик ва фақат охирги раундда қуръа бобида омад етишмади - «Вильярреал»га рўпара бўлдик. Хуллас, испан клубига тенг келолмадик, аммо айнан ўтган йили клуб салоҳиятига ишонч ортди. Демоқчиманки, бу йилги муваффақиятли уринишга аввалги мавсум тамал тоши қўйилганди.
- Навбатдаги вазифа қандай?
- Иштиёқ етарли. Ахир иштаҳа ов-қатланиш пайти келади. Лекин вазиятга реал қараш керак. Эндиги вазифамиз оддий - лоақал ўз майдонимиздаги ўйинларни юқори савияда ўтказиб, мухлисларга қувонч улашиш ва камида 1 очко олишга уриниш.
- Қуръа натижалари сизни ранжитмадими? Зеро, қозоғистонлик мухлислар «Барселона», «Реал» ёки «Челси» ўйинини бевосита кўришни истаган бўлсалар керак. Бироқ қуръа «Астана»ни «Бенфика», «Атлетико» ва «Галатасарой»га рўбарў қилди...
- Хафа бўлишга асос йўқ. «Атлетико» - Испаниянинг энг кучли клубларидан бири, мамлакатнинг яқин орадаги чемпиони, ЧЛнинг финалчиси. Умуман, Диего Симеоне жамоасининг характерига бугун бутун Европа ҳавас билан қараяпти. «Бенфика» - бой тарихга эга жамоа. «Галатасарой» эса «Астана» учун биродарлашган клуб. Турклар билан ҳамкорлик хусусида алоҳида меморандум тузганимизга 1 йил бўлди. Туркиялик ҳамкасбларимиз ёрдами билан болалар академияси очишни режалаштирганмиз. Умуман, улардан кўплаб зарур маълумотларни олишга улгурдик. Мана, «Галатасарой» менежери қуръа натижаларини шарҳлар экан, «Твиттер»га бирга тушган суратимизни жойлаштирди. «Астана Арена» стадионининг очилишида жамоамиз Қозоғистон ёшлар термасига қарши ўйнаганди. Ўшанда таркибимизда турк футболининг афсоналари - Ҳоқон Шукур ва Ҳасан Шош майдонга тушишганди. Ваҳоланки, «Галатасарой» билан ҳамкорлик ҳали йўлга қўйилмаганди ҳам. Айтганча, ЧЛ гуруҳ босқичидаги илк уй учрашувини 30 сентябрь куни айнан «Галатасарой»га қарши ўтказамиз ва бунда ўзига хос рамзий маъно бордек.
- Шу куни Қозоғистон президенти Нурсултон Назарбоевнинг стадионга ташриф буюришини кутсангиз керак. Чунончи, у баҳорда «Астана»нинг мамлакат суперкубоги учун ўйинини бевосита томоша қилибди...
- Назарбоев яқинда жамоамизга табрик телеграммаси жўнатди ва бундан барчамиз ғурурландик. У Қозоғистон футбол федерациясининг фахрий президенти ҳисобланади ва муҳим воқеаларни ўтказиб юбормасликка ҳаракат қилади. Боз устига, клубимиз «президентлик» мақомига эга. Табиийки, мамлакат раҳбарини нафақат «Галатасарой» билан учрашув, балки ЧЛ доирасидаги барча ўйинларга таклиф этамиз. Унинг стадионга келиш-келмаслиги эса, кўп жиҳатдан иш жадвалига боғлиқ.
- Сўзларингизга қараганда, Истанбулда «Астана» ҳақида билишади. «Атлетико»ни эса ҳаракатланувчи томга эга замонавий стадион билан ҳайратлантиришинглар мумкин.
- Йўқ, «Атлетико»ни нима биландир ҳайрон қолдириш қийин-ов (кулади). Лекин бунга уриниб кўрамиз.
- Стадион томининг атиги 20 дақиқада очиб-ёпилиши ростми?
- Бу бўрттирилган маълумот. Сиз айтган жараёнга 4 соат вақт кетади. Майдонга эса охирги авлодга мансуб сунъий майса ётқизганмиз. Аслида «Астана Арена» бизга тегишли эмас, у Спорт вазирлиги ихтиёрида. Тўғри, аренани ўз назоратимизга олиш ғояси ҳам туғилганди. Аммо стадионни балансда ушлаб туриш анча қимматга тушади.
«АПОЭЛ» билан ЖАВОБ ўйинИни катта экранда 3000 киши томоша Қилди»
- 33 минг мухлисга мўлжалланган «Астана Арена» Қозоғистон термасига ҳам хизмат қилади. «Галатасарой»га қарши ўйинда стадионда чинакам «аншлаг» кузатилса, ажабмас.
- Шундан умидвормиз. Дейлик, ЧЛ 4-саралаш босқичида АПОЭЛга қарши кечган учрашувда ҳам трибуналар тўлиб-тошди ва биз 1:0 ҳисобида ютдик. Шунинг баробарида клубимиз ёш эканлиги учунми, мухлисларга боғлиқ муаммолар борлигини ҳам яширмайман. Хайриятки, ижобий натижалар мухлисларни стадионга чорлаяпти. Қисқаси, «Марибор», ХИК ва АПОЭЛ клублари устидан қозонилган ғалабалар «Астана»га қизиқиш даражасини оширди. Яъни ютуқларимиз бизнинг тўғри йўлдан кетаётганимизни кўрсатди. Энди Кипрдаги жавоб баҳси вақти нималар рўй берганини тасаввур ҳам қилолмайсиз. Ўйин Қозоғистон вақти билан соат 00:45да бошланди. Туннинг ярми, шунга қарамай, шаҳар марказига ўрнатилган улкан экран қаршисига 3000 мухлис йиғилди! Жумладан, Астана маъмурияти вакиллари ҳам мухлислар қаторидан жой олишди. Бу пойтахт ва маъмурий марказ саналган шаҳар учун ноодатий ҳол. Ахир эрталаб барча учун иш вақти бошланади. Клубимиз Кипрда ғалабага тенг дуранг қайд этгач, мухлислар эрталабки соат 5-6гача байрам қилишди. Аэропортда эса жамоамизни кўплаб мухлислар зўр кайфиятда қарши олишди. Ўша жойнинг ўзида Астана мэри Адилбек Жаксибеков сўз олиб, барчани тарихий натижа билан табриклади.
Албатта, «Астана» тарихи 2та асосий рақибимиздан бири - «Қайрат»ники каби унчалик ёрқин эмас. Афсуски, «Қайрат» охирги саралаш раундида «Бордо»га бас келолмади. Ваҳоланки, у Франциядаги 0:1дан кейин ўз майдонида 2:0 ҳисобида олдинга чиқиб олганди. Бироқ сўнгги дақиқаларда гол қўйиб юбориб, ЕЛ гуруҳ раундига чиқишдан мосуво бўлди. Эҳ, евротурнирларнинг асосий раундига жуфт ҳолда чиққанимизда эди, бу Қозоғистонда клуб футболи ўсаётганининг ажойиб исботига айланарди.
- Клуб футболи чиндан ҳам, ўсяптими ёки ҳозирги ҳолат алоҳида жамоаларнинг натижаси?
- Шубҳасиз, умумий тараққиёт бор. Ўша «Қайрат»нинг «Бордо»га қарши ўйинлари фикримга яққол тасдиқдир. Федерация билан ҳамжиҳат иш олиб боряпмиз. Бежиз бизнинг жамғарма унинг ҳомийси эмас. Умуман, федерациямиз тўғри қадам ташлаяпти. Мисол учун, ҳозир «Милан»да тўп сурган Александр Меркелни маҳаллийлаштириш жараёни кетмоқда. Асосийси, футболчининг ўзи Қозоғистон термасида ўйнашни истамоқда. Шиоримиз ҳам эътиборни тортади: «Кучли клублар - кучли терма жамоа». Футболчиларнинг клубдаги муваффақият орқали халқаро тажриба тўплашларини таъминлашга уриняпмиз. Хусусан, миллий жамоамизни бошқараётган Юрий Красножан билан алоқамиз мустаҳкам.
- Июль ойида Қозоғистон сайтларидан бирида Красножаннинг ярим йилдан буён маош олмаётгани ёзилди. Буни қандай изоҳлайсиз?
- Аниқ маълумот беролмайман, чунки бу савол федерацияга тегишли. Лекин ўйлашимча, ушбу хабарда асос йўқ. Федерациянинг бош ҳомийси сифатида масъулиятни ўз зиммамга олиб айтаман: биз белгилаган бюджет Красножаннинг маошини вақтида тўлашга имкон беради. Агарда қандайдир молиявий муаммо туғилганида, бу ҳақда албатта, билардим.
«УЕФА берадиган мукофот пули бюджетимизнинг 33 фоизига тенг»
- «Астана» Қозоғистоннинг энг бой клубими?
- Бюджетимиз «Қайрат» ва «Актобе»ники даражасида. Аниқ рақамлар эҳтимол, бизда баландроқдир.
- Клубингиз ЧЛ гуруҳ босқичига чиқиш билан 14 миллион евро миқдоридаги мукофот пулини нақд қилди. Бу «Астана» бюджети учун қанчалик салмоқли маблағ?
- Жуда салмоқли. 14 миллион бюджетимизнинг тахминан учдан бир қисмига тенг. Мукофот пули айниқса, ҳозирги оғир иқтисодий ҳолатда муҳим аҳамият касб этади. Йил бошида 30 миллион долларга тенг бюджетни тасдиқлагандик - миллий валютамиз тенге ҳисобида. Бироқ футболда бюджет доимо ўзгариб туради. Айни пайт бу сумма тахминан 35 млн. еврога етди, чоғи. Қолаверса, охирги вақтларда иқтисодий инқироз кузатилмоқда, тенгенинг курси анча тушди. Шуларни ҳисобга олсак, ЧЛ гуруҳ босқичига чиққанимиз ва 14 миллион евро олишимиз айни муддао.
- Муваффақият учун футболчилар ва мураббийларга қўшимча мукофот белгиланганмиди?
- Ҳа. Бироқ бюджетимиз миллий валютада белгиланган, УЕФА ажратган пул эса билишимча, ҳисобимизга кейинги йили тушади. Шу сабабдан, бу масалада қийинчиликка дуч келяпмиз. Лекин чидаймиз. Асосийси, вазифани уддаладик-ку.
- «Астана» таркибидан кимни еврофутболни ҳайратга солишга қодир юлдуз сифатида ажратиб кўрсатасиз?
- Биринчи навбатда, Неманья Максимовични. Қозоғистонлик футболчилардан эса Бауржан Жолчиев чакки эмас. Таркибимизда яна МАРдан келган легионер Фокси Кетевоама ҳам бор. У - Қозоғистон чемпионатининг ўтган мавсумдаги энг яхши тўпурари. Шаҳарда жуда машҳур ва ижобий характерли йигит. Ҳаттоки, русчада сўзлаша бошлади.
- Ўтган мавсум якунига кўра, «Астана» УЕФА рейтингида 178-ўринда қайд этилди. Энди неча поғона юқорилашни кўзлаяпсизлар?
- Мақсадимиз - биринчи 100таликка кириш. Ўйлайманки, бу ҳар йили еврокубокларнинг гуруҳ босқичига қўшилиш каби реал вазифа. Битта нарсани чуқур англашимиз керакки, ЧЛ гуруҳ раундига ўтиш жуда яхши, аммо шу билан ҳаёт тўхтаб қолмайди. Хуллас, муваффақиятни тинмай ривожлантириш зарур.
Матнда хатолик топсангиз, ўша хатони белгилаб, бизга жўнатинг (Ctrl + Enter).
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
