Яхши мураббий ва жуда яхши мураббий ўртасидаги фарқ қандай бўлишини биласизми? Билмасангиз, «Барселона» ва «Реал» ўртасида кечган «класико» баҳсига боқинг. Йўқ, бу ўринда гап Луис Энрике ёки Зайниддин Зидан ҳақида кетмаяпти. Айтиш лозим, уларнинг иккиси ҳам жуда яхши мураббий ҳисобланишади. Бизнинг муқоясамиз Бенитес ва Анчелоттига аталади. Испания чемпионатига мутлақо алоқаси қолмаган бу мураббийларни қандай қилиб «класико» билан боғлаш мумкин? Бу савол жавобини қуйидаги мулоҳазадан оласиз.
Яхши мураббий учун тактик ишланмалар, тажриба ва маҳорат катта аҳамиятга эга. Жуда яхши мураббий эса футболчилар билан тил топишишни ҳам уддалаши лозим. Юлдузларга тўлиб тошган гранд клубларни бошқариш учун шунчаки яхши мураббий бўлиш кифоя эмас. Бунинг учун жуда яхши мураббий бўлиш керак. Масалан, Карло Анчелотти ҳеч қачон ўртамиёна жамоаларда ишламайди. Унга «Ньюкасл» ёки «Валенсия»дан таклиф тушса, ширинсуханлик билан рад этади. Чунки бироз кутса, албатта, «Бавария»га ўхшаш суперклубга чорлашларига ишонади. Рафаэль Бенитес эса «Ньюкасл»ни ҳам бошқариб кетаверади. Чунки унинг қисматига ўртамиёна клублар билан ишлаш ёзилган. «Реал»га чақирилгани эса - шунчаки, Флорентино Переснинг футболни тушунмаслигига яна бир далил, холос.
Анчелотти «Реал»ни бошқарган вақт давомида Испания чемпионати доирасида «Барселона» билан тўрт марта тўқнаш келди. Ушбу тўқнашувлардан фақат биттасида ғалабага эришди, қолган учтасини эса бой берди. Аммо ҳатто мағлубиятга учраган ўйинларида ҳам ҳақиқий жанг бўлган эди.
Рафаэль Бенитес билан эса ундай бўлмади. У фақат бир марта «Барселона»га қарши ўйин ўтказди ва... 0:4 ҳисобида мағлубиятга учради. Хўш, бунга сабаб нимада? Мураббийнинг уқуви пастми? Ёки тактик ишланмалар нотўғри олиб борилганми? Асло. Бенитес айнан шу масалада жуда кучли мураббий ҳисобланади. Ишонмаганлар «Наполи»да олиб борган ишига боқсинлар. Аммо унинг катта бир нуқсони бор эди - футболчилар билан яхши муносабат ўрната олмасди. «Наполи» ва «Ньюкасл»да бунинг аҳамияти катта бўлмаслиги мумкин. Чунки ўртамиёна клубларда футболчиларни бошқариш осонроқ. Аммо «Реал»дек клубда юлдузларга гап уқтириш мушкул.
Бу гапимизни сўнгги «эль-класико» ҳам исботлайди. Ўз майдонида кечган баҳсни йирик ҳисобда бой берган мадридликлар бу сафар овга чиққан шер мисол жанг қилдилар ва кимсан «Барселона»ни «Камп Ноу»да мағлуб этдилар. Ваҳоланки, майдонда бир киши кам бўлиб қолгандилар. Хўш, бу ютуқ ниманинг эвазига қўлга киритилди? Чунки бу сафар «Реал»ни Бенитес эмас, Зидан бошқарган эди. Франциялик мураббийнинг бир устун жиҳати бор: уни футболчилар жуда ҳурмат қиладилар. Зизу учун майдоннинг ҳар бир қаричини тирнаб чиқишга тайёрлар.
Булар - «класико» ва мураббийлар ҳақида билдирган фикримиз эди. Энди гапни ўзбек футболи томон бурсак. «Реал» ва «Барселона» жаҳон футболи учун қандай аҳамият касб этса, ўзбек футболининг тожи - терма жамоа ҳисобланади. Уни бошқаришни ҳамма мураббий ҳам эплайвермайди. Бош жамоада фақат энг яхшилар иш олиб боришлари лозим. Ўзбек футболи даражасида, албатта.
Шу томонлама олиб қаралса, термани ҳозирга қадар энг яхши мураббийлар бошқарганини айтиш мумкин. Яхши биламиз, аввалги саралашда термамиз ЖЧ-2014 остонасидан қайтиб кетди. Кўпчилик бу омадсизликни сўнгги турларда Жанубий Корея ва Қатарга қарши кечган ўйинлар билан боғлади. Акс ҳолда, жаҳон чемпионатига чиқардик.
Ўзимга қолса, Ўзбекистон миллий термаси ЖЧ йўлланмасини анча илгари - гуруҳнинг иккинчи турида, Ливанга қарши сафарда кечган учрашувда бой бериб улгурган эди, деган бўлардим. Ўша ўйинда 1:1 ҳисоби қайд этилгани ҳамманинг ёдида. Аслида эса, Ливанни 2:0, 3:0 ва ҳаттоки, 4:0 ҳисобида мағлуб этиш ҳам мумкин эди. Агар футболчилар юзага келган кўплаб имкониятларнинг жилла қурса, ярмидан фойдаланганларида яна қўшимча икки очко чўнтагимизда бўларди. Мундиалга чиқиш учун Кореяда бой берилган уч очко ва ёки Қатарга урилмай қолган битта гол эмас, айнан ўша - Ливан майдонларига ташлаб келинган икки очко етмай қолган эди, деб ҳисоблайман.
Футболда «агар» деган сўзнинг қиймати ҳеч нарсага арзимайди. Зеро, ғишт қолипдан кўчгач, мингта «агар» ҳам самарасиз. Бироқ ўша «агар»га суяниб айтадиган бўлсак, Вадим Абрамов истеъфога чиқарилгач, футболчилар Ливанга қарши кечган ўйинда сусткашликка йўл қўйишмаганида, балки ЖЧ-2014 биз учун тарихий мусобақага айланармиди. Аммо футболда ўйинчилар мураббий учун жонини беришга тайёр турмаса, мақсадга эришиш қийин. Буни «класико» тимсолида ҳам кўрдик. Икки ўйинда икки хил «Реал» ўйнади - биринчисида Бенитес учун югуришни истамаган жамоа, иккинчисида эса Зидан учун ҳар нарсага тайёр бўлганлар. Ишончим комил, «Реал» ўша ўйинда ютқазганда ҳам ҳеч ким мураббий ва футболчиларни айбламасди. Чунки мадридликларнинг фидокорона ўйинларини ҳамма кўрди.
Энди ЖЧ-2018 саралаш мусобақасининг сўнгги босқичида Ўзбекистон миллий терма жамоасидан ҳам мана шундай фидокорлик кўришдан умидвормиз. Бунинг учун эса Самвел Бабаян ва футболчилар ўртасидаги муносабат ҳозиргидек яхши бўлиши лозим. Ўшанда ишонамизки, ҳаммаси биз учун ижобий якунланади...
АБДУЛЛОҲ
Матнда хатолик топсангиз, ўша хатони белгилаб, бизга жўнатинг (Ctrl + Enter).
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
