Саудия Арабистони юлдуз-фахрийлар учун футбол Маккасига айланмоқда, аммо маҳаллий чемпионатда ҳақиқий Маккадан эътиборга молик клуб бор – "Ал-Ваҳда". Хабарингиз бор, 9 февраль куни "Ан-Наср" ушбу жамоа меҳмони бўлган ва Роналдунинг покери эвазига йирик ғалабага эришган.
"Ал-Ваҳда" Маккадаги жамоа. Аммо мусулмон бўлмаганларнинг шаҳарга киришлари тақиқланган. Бироқ Роналду Маккада қандай ўйнади? Ўзи умуман, "Ал-Ваҳда"даги чет элликлар ҳақида нима дейиш мумкин? Клуб фақат мусулмонлар билан шартнома имзолайдими? Маълум қилинишича, Маккага олиб борувчи трассада “фақат мусулмонлар учун” деган ёзув йўқолган, бироқ полиция бошқа дин вакилларининг бу ерга киришини тўхтатиб келмоқда. Саудия Арабистони расмийлари ҳозирча бу ҳақда ҳеч қандай баёнот бермаган ва шаҳарни мусулмон бўлмаганлар учун расман очмаган. Хўш, Маккага кириш жараёни яқин вақтгача қандай бўлган?
Макка шу қадар ёпиқки, ҳатто унинг устидан самолётлар учмайди. Агар мусулмон бўлмаган киши шаҳарга ташриф буюрса нима бўлади?
Саудия Арабистонида иккита мусулмон муқаддас шаҳарлари Макка ва Мадина бор. Мадинага Пайғамбар масжидидан ташқари бошқа дин вакилларига рухсат берилган.
Аммо Макка бутунлай ёпиқ: шаҳарга борадиган йўлда узоқ йиллар давомида огоҳлантирувчи белгилар ва назорат пунктлари мавжуд эди. Маккага кираётган хорижликдан керакли ҳужжатлар (виза, ислом динини қабул қилганлиги тўғрисидаги масжиддан маълумотнома) сўрайдилар ёки диний мавзу бўйича саволлар билан юзланишади. Ноқонуний киришлар аниқланса, жарима ва мамлакатдан чиқариб юбориш билан таҳдид қилинади. Ҳамма нарса шунчалик қаттиқ назоратга олинганки, ҳатто Макка устидан самолётда учиш ҳам тақиқланган. Буларнинг барчаси муқаддас шаҳарни ёмон ниятли сайёҳлардан ҳимоя қилиш, бу жой маънавиятини дахлсиз сақлашга уриниш билан изоҳланади. Исломнинг асосий зиёратгоҳи Каъба. “Нопоклик” деганда, албатта, фақат гигиена эмас, балки диний таълимотдаги фарқлар ҳам тушунилади.
“Ал-Ваҳда” футболчилари қўшни Жиддада истиқомат қилишади – улар стадионгача 100 км масофани босиб ўтишади. "Ал-Ваҳда" замонавий Саудия Арабистони асосчиси ва биринчи қироли номидаги (1932 йилдан 1953 йилгача ҳукмронлик қилган) "Абдулазиз" стадионида ўйнайди. Стадион 1986 йилда очилган ва 38 000 томошабинни ўз бағрига сиғдира олади. “Ал-Ваҳда”да легионерларга нисбатан махсус тақиқлар йўқ: жамоада испанлар, французлар, бразилияликлар ўйнайди, унга чилилик Хосе Луис Сьерра устозлик қилади.
Стадион Макка чеккасида жойлашгани учун мусулмон бўлмаган футболчилар ва мураббийларга уй учрашувларида қатнашишга рухсат берилган. Арена "ал-Ҳарам" масжидидан 20 километр узоқликда жойлашган.
"Ал-Ваҳда" футболчилари Бензема ва Канте кўчиб ўтаётган қўшни шаҳар, 4 миллионлик порт шаҳри Жиддада истиқомат қилишади ва машғулотлар олиб боришади. Маккага машинада тахминан бир соат (83 км), стадионга эса яна 20 дақиқа кетади.
Бутун йўл тоғлар билан ўралган
"Ҳатто машғулот учун ҳам машинамда узоқ йўл юришим керак эди", – немис мураббийи Тео Бюккерга “Ал-Ваҳда”нинг деярли барча шароитлари ёқди, логистикадан ташқари – у ҳар куни уйдан иш ва яна орқага қайтиш учун 200 километр йўл босиб ўтишдан чарчаган. Бюккер агар бу муаммо ҳал қилинганида клубда қолиши мумкинлигини тан олди. Аммо у одатий хорижликлар қаторида эмасди: у Саудия Арабистонида 70-йилларнинг охирида ўйнаган, 80-йилларнинг ўрталаридан бери Яқин Шарқда яшаган ва минтақанинг деярли барча мамлакатларида машғулот ўтказган, шунингдек, ливанлик аёлга уйланган.
Немис мураббийи бот-бот таъкидлаган муаммолар тез орада янада осонлашади: Жиддадан Маккага тўғридан-тўғри 72 километрлик автомагистрал қурилиши якунланмоқда, бу саёҳат вақтини деярли икки баробарга қисқартиради — шаҳарлар ўртасида 35 дақиқада парвоз қилиш мумкин бўлади. Ушбу маршрут Саудия Арабистонининг 2030 йилга мўлжалланган "Vision" дастурининг бир қисми бўлиб, мамлакатнинг нефтга қарамлигини камайтириш ва иқтисодиётини диверсификация қилиш бўйича улкан режадир. Йўл муаммосига ечим ниҳоятда муҳим, чунки кўпчилик мусулмон зиёратчилар биринчи бўлиб Жиддага келишади – Маккада эса аэропорт йўқ.
Ла Лигада тажриба орттирган ва учта жаҳон чемпионатида иштирок этган коста-рикалик ҳимоячи Оскар Дуарте "Ал Ваҳда"нинг ўзига хос хусусиятларига кўникиб қолган: "Мен бир йил олдин бу ерга келганман, оилам билан Жиддада яшайман ва бундан жуда мамнунман. Бу бошқа маданият, лекин одамлар сизга жуда ҳам ўз ўрнида ҳурмат кўрсатишади ва мамлакат жуда хавфсиз. Мослашув кутилганидан тезроқ ўтди. Энг қийини - жадвалларга кўникиш, чунки иссиқлик туфайли биз бу ерда деярли тунда машғулот ўтказамиз. Бўлмаса, инфратузилма яхши, стадионлар тўлиб-тошяпти, гарчи клубларда ҳали бироз профессионаллик етишмаётган бўлса ҳам. Аммо бу вақт ўтиши билан ўзгаради", – деди футболчи.
Эътиборли томони, "Ал-Ваҳда" Саудия Арабистони чемпионатида юқори мақомдан анча узоқда. Клуб 1945 йилда ташкил этилган бўлиб, 50-60-йилларда учта кубокни қўлга киритган ва бир неча бор финалга чиққан, аммо кейин узоқ вақт кўздан ғойиб бўлган ва тез-тез биринчи ва иккинчи дивизионлар ўртасида алмашиб ҳаракат қилган. Охирги марта "Ал-Ваҳда" ўтган йили элитага кўтарилганди: ўтган мавсумда улар кутилмаганда кубок финалига чиқишган, аммо чемпионатда жон сақлаб қолиш учун кураш олиб боришган - 16 ўриндан 13-ўринга чиқишган. "Ал-Ваҳда" арабчада “бирлик” деган маънони англатади. Бу номдаги клублар бутун минтақада - БАА, Баҳрайн, Уммондан, Яман, Сурия ва Ливанда мавжуд.
Матнда хатолик топсангиз, ўша хатони белгилаб, бизга жўнатинг (Ctrl + Enter).
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
