"Челси" ва "Манчестер Юнайтед" ўртасида суперўйин гувоҳи бўлаётгандик. Фергюссон шогирдларидан тезкор иккита гол ҳам мезбонларни синдириб қўймади. Аксинча, бу голлар лондонликларни янада агрессив бўлишга ундади. Де Хеянинг суперсейвлари ва оёқ билан ўйнашларига қарамай, биринчи бўлим сўнгида Хуан Мата жарима зарбасидан айнан дарвозанинг Де Хея қўриқлаётган бурчагига тўпни йўллади. Иккинчи бўлим бошида Рамирес қийин вазиятда бош билан ҳисобни тенглаштирди.
Ана энди жамоаларнинг ўзини тутиши, ўйинни қай тариқа давом эттиришини кутаётганимизда биринчи бўлимда жуда яхши ишлаган Марк Клаттенбургкатта саҳнага чиқди — ё у ўзини майдонда борлигини эслаб қолди, ёки ўйин қоидаларини эсдан чиқариб қўйди. Келинг, Клаттенбургтомонидан "Челси"нинг 2 нафар футболчисига кўрсатилган қизил карточкаларни кўриб чиқамиз.
63-дақиқа, Бранислав Ивановичга қизил карточка. "Челси" ҳимоячиси рақиб ҳужумчиси Эшли Янгни бехосдан йиқитиб қўйди. Эътибор беринг, бехосдан. У атайлаб орқадан чалмади, "подкат" қилмади. Югураётиб, унинг оёғи ҳужумчининг оёғига тегиб кетди. Бу биринчидан. Иккинчидан, Иванович ҳужумчини йиқитмаганида ҳам Янг билан параллел равишда яна бир ҳимоячи ҳаракатланаётганди. Айтмоқчи бўлганим, Эшли яққол гол уриш вазиятида эмасди. Бундай ҳолатларда одатда карточканинг қизил эмас, сариқ рангдагиси кўрсатилади. Ҳакамлар тили билан айтганда, бу вазиятда сариқ ва қизил карточка ўртасидаги, яъни "оранжевий карточка"ли ҳолат эди. Бундай вазиятда ҳакам ўйин атмосфераси, ўйиннинг боришига қараб қарор чиқаради. Клаттенбург эса "зарғалдоқ"ни "қизил"га айлантиришга қарор қилди. Бунга эътироз йўқ. Бу ҳакамнинг ихтиёридаги ҳолат эди ва у ўз қарорини эълон қилди.
Хўп, "Челси" жазосини олди. "Челси" рақибнинг ҳужуми гол билан якунланиши номаълум бўлган вазиятда Ивановични бой бериш эвазига голдан қутулиб қолди. Буниси тушунарли. Қолган вақтда майдон эгаларининг режаси аниқ — ҳимояни мустаҳкамлаган ҳолда қарши ҳужумдан фойдаланиш. "МЮ" эса сон жиҳатдан устунликдан фойдаланиб, рақибга босим ўтказиши кутилаётганди. Демак, ҳали 30 дақиқа давомида мухлисларни шиддатли кураш кутиб турибди. Ҳамма тушуниб турган мана шу ўйиннинг ички ва ташқи атмосферасини Марк тушунмади.
Эслаймиз. 69-дақиқа. Фернандо Торресга кўрсатилган иккинчи сариқ карточка "қизил"га айланди ва у ҳам майдондан четлаштирилди (6 дақиқа ичида 2та қизил карточка). Испаниялик ҳужумчи жарима майдончаси ташқарисида ҳимоячи Эванснинг оёқлари орасида тўпни катта тезликда ўтказди ва ўзи уни айланиб ўтмоқчи бўлганида ҳимоячининг оёқларига оз-моз туртинди ва йиқилди. Контакт бору, аммо ҳужумчи ҳам жарима тўпига қарши эмаслигини билдириб қўйди, десак тўғри бўлса керак. Бу вазиятда ҳимоячи тўпни оёқлари орасидан ўтказиб юборганидан кейин оёқларини олдинга чўзди. Иккинчидан, Торреснинг тезлиги катта эди ва у кичик туртинишда ҳам мувозанатни йўқотиши мумкин эди. Учинчидан, ва ҳакамнинг энг катта хатоси, у ўйин атмосферасини, муҳитини инобатга олмади! Ахир "Стемфорд Бриж"га 40 мингдан ортиқ мухлис, телеэкран қаршисидаги миллионлаб томошабинлар ажойиб спектаклни томоша қилишаётганди. Футбол ким учун? Мухлис учун! Ҳакамнинг ракурсидан Торрес симуляция ишлатгандек кўринган бўлиши мумкин. Бу нормал ҳолат. Ҳа, ўйин қоидаларида симуляция сариқ карточка билан жазоланиши ҳақида ёзиб қўйилган. Аммо ўйинни бузиб қўйишга ҳеч кимнинг ҳаққи йўқ!
Сўнгги йилларда ФИФА ҳам "китобий ҳакамлар"дан воз кечиб, юрак билан ишлайдиган, ўйинни ҳис қила оладиган ҳакамларга суянмоқда. Наҳотки, Клаттенбургбундан бехабар бўлса? Хабари бор унинг бундан. Ахир у ёзги олимпия ўйинларининг финалини бошқарди! Бугун у очиқчасига тажрибасизлик қилди. Бундай ўйинларга руҳан тайёр эмаслиги билиниб қолди. У жаҳон даражасидаги футбол юлдузлари билан баравар "ўйнай" олмади. "Профессор" бўла олмади, конспектга қараб дарс ўтадиган тажрибасиз "ўқитувчи"га ўхшаб қолди!
Фикри ожизимча, Марк танлаган позицияда Фернандо Торрес симуляция ишлатгандек кўринган бўлса-да, бу ҳолат учун хуштак чалиб ўтирмасдан, ўйинни индамай давом эттиравериши керак эди. Ана шунда ўйин рисоладагидек давом этарди. Қизиқ, наҳотки у 6 дақиқа аввал кўрсатган қизил карточкаси ёдидан чиқарган, навбатдаги четлатиш ўйинни бузиб юбориши мумкинлигини ҳис қилмаган бўлса?
"Манчестер Юнайтед"нинг бу ерда айби йўқ. Ҳаттоки, ғалаба тўп офсайддан урилган бўлсада, бунда ҳакамларни айблай олмайман. Ушбу ҳолатни инсон кўзи билан аниқлаш қийин. Бу ҳолат шунчаки ҳакамларнинг айбини икки баравар бўрттириб кўрсатишга хизмат қилди, холос.
Эътибор берган бўлсангиз, қизил карточкалардан кейин ҳакамнинг шашти пасайиб қолди. У хатога йўл қўйганини ўша вазиятнинг ўзидаёқ ҳис қилиб бўлди. Ишончим комил, у ўйиннинг қолган дақиқаларини ҳам ташқи, ҳам виждон босими остида ўтказди. Бу ўйин унга катта сабоқ бўлди. Кейинги ўйинларга у руҳан қаттиқ тайёрланиб тушади.
Олимхўжа БЎРОНОВ
Матнда хатолик топсангиз, ўша хатони белгилаб, бизга жўнатинг (Ctrl + Enter).
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
