Чорак аср, яъни йигирма беш йил давомида ўзбек футболи қайта туғилди. Мамлакатимизда профессионалликни таъминлаб, спортимизнaи халқаро ареналарга олиб чиқиш учун барча шарт-шароитлар яратилди. Бироқ таассуфки, айрим ҳолларда футбол ривожига тўсиқ бўладиган, маданият ва одоб-ахлоққа зид ҳолатлар ҳам кузатилмоқда.
Миллионлар ўйини мавзусида қалам тебратаётган журналистлар, фахрий мураббийлар ва фидойи ишқибозлар томонидан ёзилиб, босма нашрларда чоп этилган мақолалар мавзуси баъзан тор доираларда, ишқибозлар даврасида муҳокама қилинади. Муаллиф долзарб мавзуни ёритиш, ишқибозлар эса унинг фикрларини таҳлил қилиш орқали ҳузур топадилар.
Агар ОАВда футболимиз равнақи йўлида ёритилган долзарб мавзулар вақти-вақти билан кенг доирада, мутахассислар иштирокида холисона муҳокама қилиниб, сўнгра амалга татбиқ этилганида эди, бу ҳолат футболимиз ривожига катта улуш қўшган бўларди.
Мақсадга етишиш учун эса, биринчи навбатда, маданият тушунчасини кенг тарғиб этиб, унинг муҳим аҳамият касб этишини спортчиларга тушунтириш лозим. Футболчиларнинг майдондаги ножўя хатти-ҳаракатлари (тупуриш, бурун қоқиш, голни нишонлаш чоғидаги хунук қилиқлар), жамоат жойларида эса оёғида резина шиппак, эгнида шортик, оғзида сақич билан бемалол юриши, юзини ҳафталаб олинмаган қора соқоли билан яшириб, футболдан ташқарида барча каби оддий инсон эканлигини унутиб қўяётгани кенг жамоатчилик, оддий ишқибозларни ранжитмоқда. Биз футболни севамиз, футбол орқали эса ўйинчиларга меҳримиз тушади. Агар улар маданият ва ҳурмат-эътибор тушунчаларига тўғри ёндашиб, номаъқул қилиқларидан воз кечишса, биз уларни янада кучлироқ севамиз.
Хуллас, профессионал футбол лигасида фаолият юритаётган ҳар бир шахс барча жабҳаларда фақат ва фақат профессионаллик сари интилиши шарт. Хўш, профессионалликка қай тариқа эришилади? Биринчи навбатда, мутасаддилар, мураббийлар ва футболчилардан қоидаларга риоя этиб, ўз ишларига виждонан ёндашиш талаб этилади.
Профессионал мураббий
- Фикру хаёли, ғоялари, қалбидаги ғаройиб футбол жараёнини ўйинчиларнинг яшил майдондаги ижобий ҳаракатлари орқали намоён эттира олган;
- жамоадаги муаммоли масалаларни бартараф этишга ҳисса қўшган;
- сунъийлик (бир йиллик кўчманчи футболчилар хизмати)дан воз кечган;
- машаққатли меҳнати эвазига жамоанинг келажаги учун тамал тоши қўя оладиган ижодкоргина ҳақиқий профессионал мураббий ҳисобланади.
Профессионал футболчи
- Ноёб қобилиятини яшил майдонда ижобий тарзда намойиш этиш орқали ишқибозлар олқишига сазовор бўлган;
- юқори чўққиларни забт этиш учун жамоавий машғулотлардан ташқари, хато ва камчиликларини бартараф этиш мақсадида ўз устида индивидуал тарзда шуғулланиб (керак бўлса, мураббий ёллаб), маҳоратини оширган;
- узоқ йиллар ўз клубига содиқлик ва фидойилик билан хизмат қила олганларгина ҳақиқий профессионал футболчи ҳисобланадилар.
Профессионал мутасадди
- Клубнинг равнақ топиши, унинг ривожланишига хизмат қиладиган узоқ йиллик дастурга эга;
- камчиликларни бартараф этиш чоғида мустақил фикрлай оладиган;
- ўз қарашлари орқали мураббий ва ўйинчиларга футболни назарий жиҳатдан асослаб, миллионлар ўйи-ни билан боғлиқ барча мавзуларда улар билан рақобатлаша оладиганларгина ҳақиқий профессионал клуб бошқарувчиси ҳисобланишади.
Осиёда гегемон, дунёда етакчи бўламиз
Мамлакатимизнинг чекка ҳудудларида футболдаги илк сабоқларини олаётган ёшларнинг камол топишлари учун барча қулайликлар, зарур шарт-шароитлар яратиб берилган. Эндиликда машғулотларни ўтказиш чоғида юртимиздаги таниқли мутахассислар - Рауф Инилеев, Вадим Абрамов, Виктор Жалилов, Равшан Ҳайдаров, Самвел Бабаян, Миржалол Қосимов, Игорь Шквирин ва Мурод Исмоилов каби тажрибали мураббийлар хизматидан фойдаланиш ҳам мақсадга мувофиқ. Ўз навбатида, ёшларни лицей, коллеж ва академияларга қабул қилиш чоғида ёмон иллатларни аралаштирмаслик, келишилган ўйинлар, нохолис ҳакамлик ва номаъқул ҳақоратлардан воз кечиш, бутун диққат-эътиборни болалар футболи ривожига қаратиш ўта муҳим омиллардан саналади. Агар юқорида санаб ўтилган қоидаларга риоя этиб, профессионаллик сари интилсак, мамлакатимиз футболи вақти келиб Осиёда гегемон, дунёда эса етакчилардан бирига айланади.
Мамадали Мўминов, «Навқирон» жамоаси мураббийи
Матнда хатолик топсангиз, ўша хатони белгилаб, бизга жўнатинг (Ctrl + Enter).
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
