1942-йил 9-август. Украина. Киев шаҳри фашистлар қўлига ўтиб кетган. Немис миллатчилари футбол турнирини ташкил этишади. Ўзлари ҳарбий хизматдаги немис офицерлари ва жангчиларидан ташкил топган «Флакелф» жамоаси номи остида турнирда иштирок этишади. Киевнинг «Динамо» жамоаси собиқ футболчилари энди «Старт»номи остида собиқ Иттифоқ номиданбу турнирда иштирок этишади.
«Флакелф» ва «Старт» жамоалари ўртасидаги илк учрашув 1942-йил 6-август куни 5 : 1 ҳисобида собиқ Иттифоқ фойдасига ҳал бўлади.
Бу мағлубиятни ҳазм қила олмаган 3-рейҳ Генерал ва Маршаллари реванш ўйин ўтказишни талаб қилишади. Улар бу мағлубият истило қилинган давлат аҳолиснининг жанговор руҳини кўтариб юборишидан чўчийдилар ва иложи борича тезроқ реванш учрашувини ўтказишга ҳаракат қилишади.
Ўйин 42-йилнинг 9-августига белгиланади. Ўйин олдидан «Старт» жамоаси кийиниш хонасига кирган полковник Фритз таржимон орқали собиқ Иттифоқ аҳолисидан ташкил топган жамоага(асосий ўйинчилар Динамо Киев ва Одесса шаҳри жамоалари аъзоларидан тузилган): «Агар бу учрашувда енгилиб бермасанглар, ҳаммангни ўлим жазоси кутмоқда»,- дея очиқчасига ютказиб беришларини талаб қилади. «Старт» жамоасининг таркибидаги ҳамма йигитлар индамай ўтираверишади. Фритз немисчалаб алланималар дея бақирганча, хонадан чиқиб кетади. Таржимон эса маҳзун кайфиятда: «Йигитлар, бугун стадионда немисларнинг каттаконлари ўйинни томоша қилишга келишган, агар ютказиб бермасангиз ҳолингиз вой бўлади»,- дея тушкун кайфиятда хонадан чиқиб кетади.
«Старт» жамоаси йигитлари жуда катта босим остида қолади. Ерга қараганча ўйга чўмадилар… Ўша лаҳзаларда уларнинг кўнглидан нима ўтганлиги ёлғиз Яратганга аён…
Стадион мухлислар билан лиқ тўлган. Уларнинг кўпчилиги 3-рейҳ солдатлари. Собиқ Иттифоқнинг содда, лекин мағрур йигитлари ўша учрашувни катта қийинчилик билан бўлсада, 5 : 3 ҳисобидаги ғалаба билан якунлашади…
Душман қўл остида, ўлимни бўйнига олиб майдонга чиққан ватанпарвар йигитлар бу учрашувни катта ҳавф ва қийинчилик остидаўтказадилар. Она Ватанлари учун сўнгги томчи қони қолгунча курашишади. Ҳакамларнинг ноҳақлигига қарамасдан майдонда жанг қилган собиқ Иттифоқ йигитлари ҳақиқий эркаклардек охиригача туриб беришади…
Бу ғалаба нафақат яшил майдонда, балки сиёсий майдонда ҳам фашистлар юзига тортилган шапалоқдек немис жангчиларини ғазаблантириб юборади. Бу мағлубият ҳақидаги ҳамма маълумотларни беркитишга урунган миллатчилар кўплаб фактларни йўқ қилиб юборишади. Шунга қарамасдан ўша даҳшатли жангнинг қаҳрамонларининг жасоратлари бизнинг кунгача оғиздан - оғизга ўтиб сақланиб қолди.
«Старт» жамоаси аъзолари: Н. Труссевич, А. Клименко, М. Cвирибовский, Б. Сухарев, Б. Балакин, Л. Гундарев, М. Гончаренко, Ю. Чернега, П. Комаров, Н. Коротхин, М. Пушистин, М. Мелник, Г. Тимофеев Ф. Тўйчиев, И. Кузменко.
Мана шу футбол оламининг қаҳрамонлари ютуқ ёки пул мукофоти учун эмас, Ватан шаъни учун ўзининг сўнгги кунлари ўтаётганини сезсада, майдонга чиқишади ва тарихий ғалабани қўлга киритишади.
Кейинчалик 16- август санасида йигитларнинг 6 таси ўлим жазосига тортилди( албатта, немислар бу жазонинг важига бошқа нарсаларни келтирган ва буни расмий протаколда ҳам қайд этган).Яна 6 нафар қаҳрамон фронт ортидаги шимолий ўлкаларга сургун қилинади ва эҳтимол, қийноқлар сабаб ўша ерда 6 ойдан сўнг оламдан ўтишади. Қолган футболчилар билан нима содир бўлгани ҳақида эса турли хил миш-мишлар ҳозирги кунимизгача етиб келган…
Мана 50 йил бўлибдики, ватанпарварлик ва мардлик рамзи бўлган «Старт» (собиқ Иттифоқ) жамоаси хотираси учун қўйилган ҳайкал бугунги кунимиз учун ўша машъум хотирадан эсдалик сифатида Киев шаҳрида қад ростлаб турибди.
Бу йигитлар кўплаб совринлар ютишмагандир, ҳатто футбол билан профессионал шуғилланмагандирлар ҳам, лекин, Ватан шаъни учун атиги бир марта майдонга чиқишганва инсоният тарихида ўзларидан ўчмас из қолдира олишган. Энг қийин паллаларда ҳам она Ватан ва халқи учун миллионлаб душман қуршови остида қўрқмасдан тўп тепган футболчиларнинг хотираси кўплаб футболчилар учун ўрнак бўлса арзийди.
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Матнда хатолик топсангиз, ўша хатони белгилаб, бизга жўнатинг (Ctrl + Enter).
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
Қаҳрамон Асланов
