Миллионлар ўйинида видеотакрорлар, голни аниқлайдиган чип, хуллас, шунга ўхшаш нарсаларга кўникиб қолдик.
Клубларнинг тиббиёт штаблари ҳам бир жойда турмаяпти. Умуман, футболдаги медицина нафақат самарали ишламоқда, балки жамоалар ҳаётини ҳам анча яхшиламоқда.
Ўйинчиларни кузатиш системаси (EPTS)
2017 йили ФИФА Австралиядаги Виктория университети билан футболчиларни кузатиш тизими (EPTS) борасида ҳамкорлик ўрнатди. Технологиянинг имкониятлари қайсидир маънода чексиз: бугунги кунда у жароҳатнинг олдини олиш, ҳар бир футболчининг самарали ҳаракатини текшириш ва ОАВ ҳамда мухлисларга футболчилар ҳақида кўпроқ маълумот йиғишда ёрдам бермоқда.
EPTSни Россиядаги жаҳон чемпионатида ҳам кузатдик. Турнирдаги ҳар бир футболчида махсус мослама бор эди. Бу жиҳоз уларнинг футболкалари ёқасига жойлаштирилганди. Ушбу кичкина гаджет спортчининг тезлиги, қанча югургани, пульс ва тана ҳароратини ўлчаб турган. Боз устига, «датчик» ҳар бир ўйиндаги кўрсаткичларни ҳар дақиқада узатиб турган.
Мазкур тизим нафақат статистик маълумотлар йиғиш, балки реал вақтда футболчининг ҳаракатларини кузатиб туришда ҳам асқотади. «Датчик»даги кўрсаткичлар бирданига учта қурилмага юборилади: таҳлилчилар ноутбуги, бош мураббий ва шифокорларга. Ўйин давомида қайси футболчининг бошқалардан орқада қолиб кетгани, кимнингдир чарчагани ва жароҳат ёқасига келиб қолгани аниқлаб борилади. Мутахассисларга жўнатилган статистик маълумотлардан ташқари 30 сониялик кечикиш билан стадиондаги камералардан видео ҳам узатилади. Бу натижаларнинг маълум қисми барча учун очиқ бўлган ва мухлисларга ўйин давомида кўрсатиб турилган.
Суперқаҳрамон формаси
Суперсоддалаштирилган бутсалар маҳаллангиз чемпионидан Криштиану Роналду яратиши мумкин. Бу фантаст ёзувчи Айзек Азимовнинг ҳикояси эмас, балки реалликдир. Оддий бутсалардан ташқари британиялик олимлар сенсор «датчик»лари бўлган махсус футбол шитларини ҳам яратишмоқда. Улар зарба кучини аниқлаб, маълумотни сақлаб қолишади. Бу орқали ҳакамлар қарор чиқаришлари, шифокорлар жароҳатнинг жиддийлиги борасида хулосага келишлари мумкин.
Бу келажак футболчиси учун ҳаммаси эмас. Ўйинчиларнинг формалари иқлим ва футболчининг жисмоний имкониятларига қараб ясалмоқда. Американинг Under Armour компаниясига шу ҳам камлик қилмоқда. Компания махсус «датчик»лар ўрнатилган инновацион формаларни яратишга киришган. Бу формалар клубларнинг шифокорларига футболчининг ўйин пайтидаги ҳолатини текшириб туришда ёрдам беради. Шу билан бўлажак жароҳатнинг олдини олиши мумкин.
«Барселона» ДНКси
Каталониянинг «Барселона» клуби базасида махсус тадқиқот маркази бўлиб, унда 16 киши фаолият юритади. Улар фақат илмий ишлар билан банд бўлишади. Бу тадқиқотларнинг маълум қисми «Барселона»нинг афсонавий футболчилари генини текширишдан иборат. Улар шу йўл билан бўлажак трансферларнинг фойдали фоизини оширишга ҳаракат қилишади.
Бу ҳали ҳаммаси эмас. «Барселона» мазкур ҳаракати билан бошқалардан бир неча қадам олдиндагидек таассурот уйғотади. Financial Times нашрининг хабар беришича, Каталония клубининг ҳар бир футболчисига махсус чиплар ўрнатилган. Бу чип орқали футболчининг чарчоғи текшириб турилади ва бўлажак жароҳатнинг олди олинади. Месси бунга розилик берганми, аниқ эмас.
Энг кутилмагани - бу «датчик»ли халатлардир. «Барса» ўз футболчиларини нафақат майдонда, балки улар ухлаганида ҳам кузатишни мақсад қилган. Мазкур халат футболчи ухлаётган пайтда барча маълумотларни узатиб туради. Шу йўл билан каталонияликлар жаҳон футболини янги даражага олиб чиқишмоқда.
«Бавария»нинг инфрақизил иситгичи
«Бавария» «Ганновер»га қарши уй учрашувида янги кашфиёт - захира ўриндиғидаги инфрақизил панелни синовдан ўтказди. Унинг олдига баннер билан ёпилган узун металл буюм қўйилганди. Бу иситгичнинг янги системасида инфрақизил нурлардан фойдаланилади. Улар захира ўриндиғидаги футболчиларнинг оёқларини иссиқ тутишларида ёрдам беради. Шу орқали айрим жароҳатларнинг олди олинар экан. Чунки футболчилар ўтирган пайтида ҳам мушакларини иссиқ тутишлари мумкин. Бундай тизим яқинда «ПСЖ» ва «Манчестер Сити» стадионларида ҳам ўрнатилди.
Мазкур кашфиёт клубнинг фитнес бўйича мураббийи Хольгер Бройхнинг ташаббуси билан «Бавария» спорт директори Ҳасан Салихамижич томонидан жорий этилган. Бу қурилма автори ҳам «Бавария»га боғлиқ инсон - клубнинг собиқ футболчиси ва мураббийи Дитер Виршинг. Дитернинг айтишича, бу панелни яратишига Томас Мюллер сабабчи бўлган экан. «Ўтган йили телевизор орқали Бундеслига шарҳини томоша қилаётгандим. Ўшанда совуқ қотган Мюллер кадрга тушиб қолди. Шу картина хаёлимдан чиқмади ва муаммони ҳал қилишга киришдим», - деганди Виршинг.
Матнда хатолик топсангиз, ўша хатони белгилаб, бизга жўнатинг (Ctrl + Enter).
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
Қаҳрамон Асланов
