Кай Хаверцнинг трансфери нафақат "Арсенал" учун, балки бутун Премьер-лига учун ўтган мавсум оралиғидаги энг ёмон трансферлардан бири ҳисобланади. Кўпгина экспертлар "канонирлар" бош мураббийи Микель Артетани деярли ҳеч нарса кўрсатмайдиган немисга ҳаддан ташқари ишонгани учун танқид қилишади. Унга эса ишониб бўлмайди, чунки “канонирлар” 24 ёшли ярим ҳимоячи учун “Челси”га 75 миллион евро тўлашди. Премьер-лигани яхши биладиган футболчи ҳозир "Арсенал" учун туртки бўлиши керак эди, аммо бу ҳали содир бўлмаяпти.
Ҳаверцнинг катта футболдаги йўли "Байер"дан бошланган. 2016/17 йилги мавсумда Кай "доричилар"нинг асосий таркибида дебют қилди, Бундеслиганинг 23та учрашувида 4та гол урди ва 6та голли узатмани амалга оширди. Ҳар йили ярим ҳимоячи кўпроқ ўйин вақти олди ва ўз фаолиятини яхшилади. 2018/19 йилги мавсумда немис футболчиси Бундеслиганинг 34 учрашувида 17 та гол урган ва 4 та голли узатмани амалга оширди. Навбатдаги мавсум ҳам гол+пас тизими (30та ўйинда 12+6) бўйича муваффақиятли ўтди.
Ҳаверц катта ютуқларга эришди, шунинг учун унинг топ-клубга ўтиши вақт масаласи эди. 2020 йилнинг ёзида унинг учун "Челси" курашга қўшилди. Кейин "кўклар" жиддий трансфер кампаниясини олиб боришди, янги ўйинчилар учун катта маблағ сарфлашди. Кай уларга 80 миллион еврога тушди. Ярим ҳимоячининг Лондон клубидаги биринчи мавсуми умуман олганда яхши ўтди - Премьер-лиганинг 27та ўйинида 4та гол ва 3та голли узатма, иккинчиси эса ундан ҳам яхшироқ эди (8+3). Аммо немис футболчини «Челси»да етакчи рол ўйнади, деб айтиш мумкин эмас, гарчи у етарлича ўйин вақти олган бўлса-да.
Ҳаверцнинг "Челси"даги асосий ютуғи Чемпионлар Лигаси финалида "Манчестер Сити"га қарши ўйиндаги ғалаба голи бўлди. Кай "Стэмфорд Бридж"да унчалик эсда қоларли эмас эди, шунинг учун "кўклар" уни ҳатто тўғридан-тўғри рақибга сотиш ҳақида узоқ ўйламадилар. "Арсенал" ярим ҳимоячи учун 75 миллион евро таклиф қилди - бу "Челси" унинг учун "Байер"га тўлаган пулдан атиги 5 миллионга кам дегани. Яхши таклифни инобатга олган "кўклар" футболчини қўйиб юборди.
Айтиш мумкинки, «Челси» Ҳаверцдан энг яхши ўйинчиларни олди. Кай баъзан гол урди, бироқ жамоага кўпроқ нарсани бера олмади. Немис футболчиси марказ ҳужумчиси сифатида унчалик яхши эмас эди, кўп имкониятларни бой берди ва "Челси"да аллақачон етарлича кўп қиррали ярим ҳимоячилар бор. "Кўклар" Коул Палмер ва ундан олдинроқ Кристофер Нкунку билан шартнома имзоладилар. Энди бу ўйинчиларнинг ҳар бири Кайга қараганда қизиқарлироқ ва кучлироқ кўринарди. Англияда у формасини йўқотмаган бўлиши мумкин, лекин у Леверкузенда кўрсатган ўйинларидан анча йироқ эди. Шунинг учун "Арсенал"га ўтиш яхши имкониятга ўхшарди.
Артета Хаверц билан шартнома имзоламоқчи эди. Мутахассис Кайнинг турли позицияларда ишлатилиши мумкин бўлган кўп қирралилиги ҳақида иштиёқ билан гапирди. Назарий жиҳатдан, бу ҳақиқат. Немис футболчиси учун ҳужумда, олдинги сафда ўйнаш унчалик қулай эмас, гарчи испаниялик уни мавсум бошида астойдил ўша ерга қўйган бўлса-да. Ҳаверц ҳужумчи ортида ёки ундан ҳам пастроқда, майдон марказига яқинроқда ўйнаш учун қулайроқ футболчи ҳисобланади. Кай ҳақиқатан ҳам кўп қиррали ярим ҳимоячи, аммо яна бир жиҳати шундаки, унинг "Арсенал"да аниқ позицияси йўқ. "Байер"да у ҳужумкор ярим ҳимоячи эди, "Челси"да эса немис футболчиси марказий ҳужумчи сифатида ўйнади ва унинг ҳозир "канонирлар" сафида қайси позицияда эканлиги умуман номаълум.
Афтидан, Артета Ҳаверцнинг кўп қирралилигига шунчалик ишонадики, у ҳали ҳам унга ўзига хос позиция топа олмаяпти. Мураббий мантиғига кўра, Кай ҳужумда ҳам, ҳужумчи остида ҳам, майдон марказида ҳам бирдек моҳир бўлиши керак. Германия терма жамоаси ҳам ундан қанот ҳимоячиси сифатида фойдаланмоқда. Муаммо шундаки, ўйинчи барқарор бўлиши учун маълум бир позицияга эга бўлиши керак ва "Арсенал"да бундай ҳолат йўқ. Кўпгина ҳолларда, Кай таянч футболчиси керак бўлганда ишлатилади. Бу бир неча марта ишлаши мумкин, лекин ҳар доим ҳам эмас. Баъзида футболчининг айнан нима қилиш кераклигини тушунмай, майдонда адашиб қолгани оддий кўз билан сезилади.
Ҳаверц дастлаб Гранит Жака ўрнини эгаллаши кутилганди. Яъни ҳужумкор ролда марказий ярим ҳимоячи бўлади. Швейцариялик эса фақат сўнгги мавсумидагина шундай ўйнади, аммо у жуда яхши ўйнади. Кай, назарий жиҳатдан, кўпроқ ҳаракатчан, фаол ва ўткирроқ бўлиши керак. Ундан вазиятларни тугатишидан кўра ҳужумларни ривожлантириши кутилган эди, чунки у буни энг яхши тарзда бажарган. Лекин нимадир нотўғри кетди. Немис жамоасининг ҳужумларида иштирок этади, аммо унинг "канонирлар" муваффақиятига қўшган ҳиссасини жиддий деб ҳисоблаш қийин.
Премьер-лигада бу мавсумда Ҳаверц 90 дақиқада ўртача 50,25 марта тўпга тепди, 36 та узатмани амалга оширди ва 1,27 та голли вазиятлар яратди. Бу барча кўрсаткичлар бўйича у ўтган йилги Жакадан қолишмайди. Немиснинг афзалликларидан бири унинг бўйи бўлиб, бунинг туфайли у ҳар бир учрашувда ўртача 6 марта ҳаводаги курашларда ғалаба қозонади. Бу яхши кўрсаткич, лекин ҳар доим ҳам жамоа учун фойдали натижа бўлавермайди. Ярим ҳимоячи ҳар бир ўйинда ўртача 1,59 та зарба йўллайди, бу ҳам кўп эмас.
Ҳаверцнинг ёмон ўйинлари учун жавобгарликнинг бир қисми Артета зиммасига тушади. Агар мураббий ҳақиқатан ҳам сифатли ўйинчи олишни истаса ва раҳбариятдан трансфер учун катта сумма талаб қилса, у Кайдан иложи борича самарали фойдаланиш ҳақида аниқ тасаввурга эга бўлиши керак. Испаниялик мураббий бу саволга жавобни билмаганга ўхшайди. Аслида, бу мавсумда жамоа ҳақида кўп саволлар бор, жумладан Ҳаверц ҳақида. Немиснинг трансферини муваффақиятсиз деб аташга ҳали эрта, аммо жамоани қандай қилиб кучайтиришни мураббий ҳам, футболчининг ўзи ҳам тушунмаса, бу жиддий муаммоларни келтириб чиқаради.
Матнда хатолик топсангиз, ўша хатони белгилаб, бизга жўнатинг (Ctrl + Enter).
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
