"Челси" билан ўйиннинг 70-дақиқасида "канонирлар" ҳимоячиси Бен Уайт дарвозанинг узоқ бурчагига тўпни жойлаб қўйди. Бу ҳимоячининг дербидаги иккинчи ва лигадаги тўртинчи голи бўлди (плюс тўртта голли узатма) - Уайт бу мавсумда "Арсенал"нинг энг яхши ва барқарор ўйинчиларидан бири бўлди.
У Англия терма жамоасига фойдали ўйинчи бўлиши аниқ (масалан, марказий ҳимоянинг муаммоли позициясида ўйнаши мумкин), аммо март ойида Гарет Саутгейт Бен Англия терма жамоасида ўйнашдан бош тортганини хабар қилди. Уларнинг ҳеч бири ҳеч қандай тафсилотни эълон қилмаган. ЖЧ-2022да, Бен "шахсий сабабларга кўра" терма жамоа лагерини тарк этганди. Ўшандан бери иккала орада келишмовчиликлар бор. 26 ёшида мамлакатнинг энг яхши ҳимоячиларидан бири терма жамоа сафида атиги 4 та ўйин ўтказган.
Ҳозирги "Арсенал" ҳақида гапирганда, улар кўпинча ёрқин ярим ҳимоя ва қанотларни (Райс, Эдегор, Сака, Мартинелли...) тушунишади ёки темир-бетон ҳимоя марказини тилга олишади. Уайтга камроқ эътибор қаратилади ва биз бу хато тенденцияни тузатмоқчимиз. Қуйида 26 ёшли инглизнинг шахсиятини яхши очиб берадиган The Athletic журналининг март ойидаги мақоласи таржимаси келтирилган. У билан танишиб чиқинг. Бен Уайт учун футбол шунчаки суюкли иш. У ўйинларни ТВда кўрмайди. Англияда ўйнашдан бош тортиш Уайтнинг интровертлигини кўрсатиб беради. Гарет Саутгейт Беннинг терма жамоада иштирок этмаслигини тушунтиргунига қадар, "Арсенал" ҳимоячи билан янги узоқ муддатли шартнома имзолаганини эълон қилди. Шу муносабат билан клуб видеоролик тайёрлади, унда жамоадошлари футболчи ҳақида гапирган.
Бу икки воқеанинг кесишиши шунчаки тасодиф эмасдек туюларди. Уайтни клуб ичида қандай қабул қилишлари ва унинг ташқаридан қандай кўриниши ўртасидаги фарқ жуда катта.
Жамоа сардори Мартин Эдегор шундай дейди: "Унга ташқаридан қарасангиз, у бефарқ одамлардан биридек таассурот қолдиришини кўришингиз мумкин. Аммо у жамоа ҳақида ҳам, ўртоқлари ҳақида ҳам ҳаммадан кўпроқ қайғурадиганлардан бири".
Уайтнинг стандарт интервьюларга риоя қилишни истамаслиги унинг сирлилигини оширади. 2021-йил октабрь ойида, "Арсенал"га қўшилганидан кўп ўтмай, у интервьюда бўш вақтини ўйинларни томоша қилиш билан ўтказмаслигини айтганди.
"Мен ёшлигимда футбол кўрмаганман ва ҳозир ҳам кўрмайман", деди у Sky журналистларига. Бу сўзлар сарлавҳаларга айланди ва барчани ҳайратга солди. Маълумки, барча футболчилар бўш вақтларини учрашувларни томоша қилиш билан ўтказмайдилар, аммо буни тан олишга журъат этганлар камчиликни ташкил қилади. Беннинг сўзларини ёқтирмаганлар, унинг кейинги гапларини ўтказиб юборган бўлиши мумкин.
"Арсенал"да ҳеч ким Уайтнинг ўйинга бўлган муносабатини сўрамайди. Ҳамкасблари унинг рақобатга бўлган тинимсиз иштиёқи, янги кўникмаларга эга бўлиш ва ўз-ўзини такомиллаштиришга чанқоқлигидан ҳайратда. Футбол унинг учун доимий иш ва у ўз касбининг энг зўри бўлишга эътибор қаратади, лекин бўш вақтида у бошқа ишларни афзал кўради.
Ҳа, у дам олиш вақтида ўйинларни кўрмайди, лекин у машғулотларни яхши кўради ва буни яхши бажаради, шунинг учун унинг футбол кўришни истамаслиги "Арсенал" учун муаммо бўлиши даргумон. Кўринишидан, у узоқ вақтдан бери клуб билан боғланган - унинг янги шартномаси 2028 йилгача мўлжалланган ва яна бир йилга узайтириш имконияти мавжуд.
Маълумотларга кўра, Уайт "Барселона", "Бавария" ва "Сити" услубига мос келади. Янги шартномани имзолашдан олдин Уайтнинг вакиллари Analytics компанияси томонидан тайёрланган таҳлилий ҳисоботни клубга тақдим этди. Бу ҳужжатда Бен марказий ва қанот ҳимоячиси позицияларида юқори даражадаги ўйин кўрсатгани таъкидланган. Европанинг кучли бешлик лигасидаги қанот ҳимоячилари билан солиштирганда, Уайт олдинга қисқа тўп узатишлар ҳамда паслар аниқлиги бўйича энг яхши 10 футболчи ичига кирган.
Analytics FC ҳисоботига кўра, Бен Европада "Милан", "Барселона", "Бавария" ва "Манчестер Сити" каби кўплаб топ-клубларининг услубига мос келади. Агар у кутилмаганда янги жамоа излаётган бўлса, таклифлар кам бўлмаслиги аниқ. "Арсенал"нинг бахтига, Уайт 2021 йилнинг ёзида жорий клубида қолишни биринчи ўринга қўйган. Ҳимоячининг ўйинидан ҳайратга тушган клуб янги шартнома бўйича музокараларни жуда эрта бошлаган. Дастлабки келишув 2026 йилга қадар тузилган бўлса-да, клуб 2023 йилнинг сентябрида музокараларни бошлаган.
Музокаралар муаммосиз ўтди. Уайт учун янги шартнома ўзини уйидагидек ҳис қилувчи бу клубидаги мақомини мустаҳкамлайди.
Чидамлилик ва мослашувчанлик
«Арсенал» «Брайтон»га 50 миллион фунт тўлаганида, кўплаб мутахассислар бу нархни жуда юқори деб ҳисоблашган. Бироқ, ҳимоячи шубҳаларни тезда йўқ қилди. Уайт икки позицияда жуда яхши. Дастлаб марказий ҳимоячи сифатида сотиб олинган футболчи 2021-22 йилги мавсумнинг кўп қисмида Габриэль билан бирга шу позицияда ўйнади, аммо кейинчалик ўнг қанот ҳимоячисига айлантирилди. Бу ўзгариш аста-секин содир бўлди. Тренингда Уайт билан ишлаган Артета ва унинг ходимлари унинг қанчалик мослаша олишини тушунишди. Унинг тўп билан муомала қилиш қобилияти ва чидамлилиги уни Артетанинг жамоасида қанот ҳимоячиси ролига ажойиб номзод қилиб қўйди ва, энг муҳими, Салибага марказий ҳимояга киришга имкон берди.
Уайтнинг эволюцияси давом этмоқда. "Арсенал" ходимлари уни видеотасвирлардан фойдаланиб, техник ва тактик тафсилотларга ўргатишмоқда. Артета мунтазам равишда ҳимоячи билан ўз ютуқларини муҳокама қилади ва улар ўртасида ўзаро ҳурмат борга ўхшайди. Муҳими, Беннинг ўзи янги позициядан завқ олади. У жамоавий ўйинчи ва мураббий қаерда деса, ўша ерда ўйнашга тайёр. Уайтни шахсан биладиганлар у янги қийинчиликларга тайёрлигини айтишади. 26 ёшида у ҳаётдаги кўп қийинчиликларни енгди. Болалигида у оғир хасталикни (иммун тизимининг бузилиши) енгди ва 16 ёшида "Саутгемптон" академиясидан ҳайдалди. У қийинчиликларга жавоб беришга одатланган.
Бу ўзига хос қаттиққўллик унинг чидамлилигида ҳам намоён бўлади. Уайт 2022/23 йилги мавсумда 36 та, ўтган йил 32 та ва 2020/21 йилги мавсумда 36 та ўйинни асосий таркибда бошлаган. "Арсенал"да фақат Эдегор, Сака ва Габриэль ундан кўпроқ ўйинларга эга.
"Ақлий йиртқич" футболчи ва ечиниш хонасида лидерлардан бири бўлиб келмоқда. Бен оғриқ билан ўйнай оладиган футболчи сифатида шуҳрат қозонди. Ҳимоячи 2022 йилда "Ньюкасл"га қарши ўйинда жароҳат олганидан кейин Роб Холдинг уни "ақлий йиртқич" футболчи деб атаган. Бир қанча сафдошлари уни “жангчи” деб таърифлайдилар.
Бу мавсумда "Арсенал" мавсум бошида ҳимоячи Тимбердан айрилди. Бу Бен дастлаб режалаштирилганидан кўпроқ ўйин ўйнаши кераклигини англатарди. Март ойининг ўрталарига келиб, тиззасидаги муаммоларга қарамай, у барча мусобақаларда (шу жумладан, 25 та ўйинда Премьер-лигада) 3000 дақиқадан кўпроқ вақт тўплади. Унинг учун кейинги қадам йирик титулларни ютишдир.
Бу мавсумда у аллақачон "Арсенал"нинг етакчиларидан бирига айланди. Мавсумолди машғулотлари давомида мураббийлар штаби Беннинг ёш ўйинчиларга туртки беришидан ҳайратда қолди. Уларнинг айтишича, ўйинлар олдидан унинг овози ечиниш хонасидаги энг баланд овозлардан бири. Энди у "Арсенал"да ўзини бутунлай қулай ҳис қилмоқда, Бен турли янги йўллар билан очилиб бормоқда.
Уайт футбол кўришни ёқтирмаслиги мумкин, аммо "Арсенал" мухлислари унинг ўйинини томоша қилишни яхши кўрадилар. Ҳозирги Англия терма жамоаси учун эса усиз ўйнаш катта йўқотиш.
Матнда хатолик топсангиз, ўша хатони белгилаб, бизга жўнатинг (Ctrl + Enter).
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
Қаҳрамон Асланов
