Янги аср аввалида иқтисодиёт бўйича катта тараққиётга юз бурган Хитой бугунги кунда энг йирик сармоядорлар мамлакатига айланиб улгурди.
Хусусан, ер юзида бу юрт тадбиркорлари кириб бормаган ҳудуд ҳам, соҳа ҳам қолмади, ҳисоб. Табиийки, хитойлик миллиардерлар миллионлар ўйини - футболга ҳам ошуфталар ва қизиқишлари жиддий эканлигини кенг намойиш эта бошлаганларига анча бўлди.
Мана, яқиндагина Англия премьер-лигаси иштирокчиси «Саутгемптон»нинг 80 фоиз акцияси ишбилармон Жишенг Гао томонидан 210 миллион фунт стерлингга сотиб олинди.
Бу воқеа европалик ҳамкасбларимизни футбол империясидаги хитойликларга яна бир карра эътибор қаратишга ундади...
Туманли ўлкага ҳужум
Эндиликда футбол ватани ҳисобланмиш Англиянинг нақ 6та клубида хитойлик ишбилармонлар улуши бор. Ҳа, бунга бирданига ишониш қийинроқ, кимдир ҳаттоки, матбуотни ортиқча сафсата тарқатаётганликда ҳам айблар балки. Йўқ, бу айни ҳақиқат: «Манчестер Сити», «Саутгемптон», «Вест Бромвич» ва чемпионшипдаги яна 3та жамоа («Астон Вилла», «Вулверхемптон» ҳамда «Бирменгем») акцияларининг бир неча фоизи хитойлик тадбиркорлар ихтиёрида.
Аслида кўпчилик наздида Хосеп Гвардиола бошқарувидаги «Сити» шайх Мансур бин Зайдга тегишли. Тўғри, у 2008 йили Манчестерда иккинчи мақомда бўлган клубни Таиланднинг собиқ бош вазири Таксин Шинаватрадан 265 миллион фунт стерлингга сотиб олганди. Араб шайхи кейинроқ атиги 13 фоиз улушни айнан шунча суммага пуллади. Харидор гуруҳ - Хитойнинг Media Capital ва CITIC Capital компаниялари.
Эътиборлиси, шайх Мансур манфаатли келишув йўлида 6 ой музокара олиб борди. Узоқ 1919-1920 йиллар мавсумида мамлакат чемпиони мақомига эришган «Вест Бромвич» эса ўтган йилнинг айни шу пайти Чин юрти вакили қарамоғига ўтди. Клубнинг 88 фоиз улуши Yunyi Guokai ташкилоти номига расмийлаштирилгач, маҳаллий мухлислар орзуси ниҳоят, ушаладигандек эди.
Бироқ Хитой компанияси ҳозирча «Бромвич»ни рақобатбардош жамоага айлантиролмаяпти. «Бирменгем»да Хитой ишбилармонлари улуши анча оз. Улар клубнинг бор-йўғи 11 фоиз акциясини сотиб олишган. Аммо «Астон Вилла» ва «Вулхерхемптон» бутунлай «миллиардер» мамлакатнинг миллиардерлари назорати остида.
Ли Ёнгхонг нажоткорми?
Италия собиқ бош вазири Сильвио Берлускони сиёсат майдонида кетма-кет танқидларга учраб, рақобатчиларга имкониятни бой бергани етмагандай, унинг футбол бобидаги ишлари ҳам чаппасига кетди. Дейлик, 3-4 йилки, «Милан» учун Европа Чемпионлар Лигасида иштирок этиш орзу бўлиб қолди.
Жамоа ҳаттоки, «А» серияси кўлами бўйича ҳам ўртамиёна мақомига айланди-қўйди. «Россонерлар» клуби ташкил топганидан буён тарих унинг бу қадар аянчли аҳволини кўрган эмасди. Мана, энди яқин ўтмиш ортда қолгандек.
Ҳар ҳолда, «Милан»нинг янги саҳифаси очилмоқда. «Кўҳна қитъа»да янги мавсум старт олганига кўп бўлмади, «қизил-қоралар» мухлисларининг эса яна ёруғ кунлар келишига ишончлари тобора ортмоқда. Сабаб бор - Берлускони 31 йиллик бошқарувдан кейин ўз уйидек бўлиб қолган жамоани хитойлик ишбилармон Ли Ёнгхонгга сотди. Албатта, арзон-гаровга эмас.
Ёнгхонг «Милан»ни Sport Investment Lux мулкига айлантириш йўлида 740 миллион евро сарфлади. Шунда ҳам клуб бутунлай унинг ихтиёрига ўтмади. Аниқроқ айтсак, 0,7 фоизгина улуш италияликларда қолди. Хитойликлар «Милан» ҳамшаҳрини ёлғизлатиб қўйишни исташмадими ёки «А» сериясида курашни янада кескинлаштиришни ўйлашдими, ҳарқалай, «Интер»га ҳам «оғиз солишди».
«Нерадзурралар» сармоядори - Эрик Тоҳир эса вазиятни пайсалга солмай, клубнинг 68,55 фоиз акциясини электроника маҳсулотлари ишлаб чиқаришга ихтисослашган Suning Holdingler Groopга пуллади, 31 фоиздан кўпроқ улушни ўзида қолдирди.
Тўғри, Чин юрти тадбиркорлари ҳозирча «А» сериясига ёппасига эътибор қаратишмаяпти. Лекин агарда «Милан» ва «Интер» жорий мавсум ишончни оқласа, унда Италия чемпионати иштирокчилари ҳам хитойликлар орасида талаш бўлиши, шубҳасиз.
Иккинчи «Эль-классико»
ДАВОМИ
Матнда хатолик топсангиз, ўша хатони белгилаб, бизга жўнатинг (Ctrl + Enter).
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
