ФИФА Ҳакамлар қўмитаси раҳбари Пьерлуижи Коллина ва Ҳакамлар департементи директори Массимо Бузакканинг ишонтириб айтишларича, ЖЧ-2018да қўлланилаётган янги тизим (VAR) ўтмишда учраган қўпол хатоларга қаратилган кучли зарбадир.
Кўпчилик италиялик собиқ рефери ўйинларни ўзига хос қаттиққўллик билан бошқарганини яхши эслайди. Массимо Бузакка ҳақида ҳам шундай дейиш мумкин.
Улар жорий чемпионат бошланиши арафасида нақ 1,5 соат давомида матбуот вакилларига видеоассистент тизими қандай ишлаши ва ҳакамликка доир бошқа масалалар ҳақида атрофлича маълумот беришганди.
Махсус анжуманда Коллина ва Бузаккага айнан ҳамюртимиз Равшан Эрматов ҳамда бразилиялик Сандро Риччининг ҳамкорлик қилишгани эътиборга моликдир.
Кечроқ бўлсада, ўша матбуот анжуманини ёритмоқчимиз, чунончи, ЖЧдаги ҳакамлик энг муҳим масалалардан бири ҳисобланади, албатта.
Пьерлуижи КОЛЛИНА: «Бош вазифа - футболчилар ва ўйин имиджини ҳимоя қилиш»
Анжуманни Коллина ўзига хос қувноқлик билан очиб берди: «Хайрли кун! Ҳакамлик ишига қизиқиш билдираётганинглар учун раҳмат. Абу-Дабида ўтказилган Клублар ўртасидаги ЖЧдан кейинги 6 ой давомида ҳакамлар учун нақ 5та тўлақонли семинар ташкил этдик.
Умуман, мундиалга тайёргарлик ишларини ЖЧ-2014дан кейиноқ бошлаб юборгандик. Табиийки, рефериларга махсус кўрсатмалар ҳам ишлаб чиқдик ва улар ўйинларни шунга мувофиқ бошқаришлари керак. Асосий вазифамиз барча ҳакамларни ягона мақсад йўлида бирлаштиришдир.
Чунончи, аввало, ўйинчилар хавфсизлигини таъминлаб, футбол имиджи ҳамда мундиал обрўсини сақлаб қолишимиз зарур. Ҳар бир ўйиндан олдин рефериларга рақиб жамоаларнинг қандай ўйнаши хусусида тактик хулосалар тақдим этилади.
Ўйинни шу йўсинда бошқариш нисбатан осон, зеро, ҳақамнинг майдонга тушадиган жамоалар ҳақида маълум тушунга эга бўлиши муайян вазиятда тўғри қарор қабул қилишига ёрдам беради.
Массимо БУЗАККА: «Сифатли ҳакамликдан ҳам завқланиш мумкин»
Коллина кириш қисмидаги гапини тугатгач, навбат Бузаккага берилди: «Аввало, ЖЧ-2014дан кейин 4 йил давомида худди ҳар бир терма жамоа каби изчил иш олиб борганимизни таъкидлайман. ФИФА ҳакамларни муносиб тайёрлаш учун катта харажат қилганини ҳам айтишим ўринли.
Яъни энг олий даражадаги шароитлар яратиб берилди. Демак, талаб шунга яраша катта бўлади. Москвага турнир стартидан 10 кунча олдин келдик. Табиийки, олдимизда улкан мақсад ва ўта масъулиятли вазифа турибди. Йўқ, рефериларга босим ўтказмаяпмиз, шунчаки, улар бажарилган ишимиз маҳсулини амалда кўрсатсалар, бас.
Айтишим жоиз, синов жараёнида барча ҳакамлар тўғри қарорлар қабул қилишди. Бу уларнинг жаҳон чемпионатига тайёр эканликларини англатади. Умуман, ҳар бир рефери тайёргарлик нақадар муҳимлигини теран тушуниб, астойдил ишлади. Ўйлайманки, энди бунинг самарасини кўриш вақти келди.
Одатда ҳакамларни футболчилар билан таққослашни хуш кўраман. Зеро, сифатли ҳакамлик билан ҳам мухлисларга ўзгача завқ улашиш имкони бор. Ҳар куни реферининг ўйин чоғи керакли вақт керакли нуқтада бўлиши устида ишлаймиз. Бунинг учун ҳаттоки, махсус мутахассисларни жалб этганмиз.
Ҳозирча натижалардан мамнунмиз ва бемалол айтаман, улкан жамоамиз ҳар бир иштирокчи термадек ЖЧ-2018га мутлақо шай. Ишимиз сифатини оширишда футболчилар билан яхши алоқа ўрнатиш ва ўйинларни умумий қоидалардан четга чиқмаган ҳолда, бошқариш муҳим.
Дейлик, футболчилар билан илиқ муносабат ўрнатмай туриб, бирор натижага эришиш мушкул. Асосий ниятимиз - ҳакамлар ҳам футболчилар каби ўйиндан завқланишни исташларини амалда исботлаш».
Массимо БУЗАККА: «VAR - бу биринчи навбатда, профилактика воситаси»
Матбуот анжуманининг катта қисми VAR тизимига боғлиқ маълумотларга бағишланди. Зеро, бу тажриба жаҳон чемпионатида илк бора қўлланилмоқда. Бузакканинг таъкидлашича, ФИФА раҳбарлари энг маъқул тизимни яратиш учун маблағни ҳам, кучни ҳам сира аямаган.
. Асосий мақсад битта - ҳакамлик хатоларини минимал даражада пасайтириш. Энг муҳими, бош роль инсон қўлида қолади, яъни технологик восита биринчи ўринга чиқиб кетмайди: «VAR тизимини профилактика воситаси сифатида қабул қилиш керак.
Стадионларга тизимнинг бехато ишлаши учун етарлича камералар ўрнатилган, шундай экан, тажриба муваффақият келтириши керак. Футболчиларга бу масалада энг зарур маълумотлар етказилди, тушунтириш ишлари олиб борилди. Умид қиламизки, улар барчасини тўғри тушунишди ва энди VAR тизими аралашувига эҳтиёж сезилган ҳолатларда ўзларини муносиб тутишади.
Яъни ортиқча жанжал кўтаришмайди. Бинобарин, спортчиларга мос келмайдиган нопрофессионал ҳаракатлар асло кечирилмайди. Бордию, шундай ҳолат кузатилса, рефери тўғридан-тўғри қизил карточка кўрсатади. Бу борада Ҳакамлар қўмитасининг алоҳида кўрсатмаси бор.
Ушбу лойиҳа муаллифи - Роберто Розетти. Бу жуда оғир ва масъулияти баланд иш. Муҳими, Роберто барчасини уддалади. Тўғри, айримлар VARни жаҳон чемпионатига татбиқ этишда шошилганимизни таъкидлашмоқда. Лекин ишонинг, бу йўналишда юқори суръатда ишладик ва тажриба самара келтиришига заррача шубҳаланмаяпмиз.
Яна бир жиҳатни алоҳида таъкидлаш керак, тизим ҳакамларга нечоғли қўл келишидан қатъий назар, уларнинг ишлари ўз аҳамиятини йўқотмайди. Бошқача айтсам, ҳар қандай ҳолатда ҳам, ҳакамликда бош роль рефери қўлида қолади, VAR эса шунчаки, кўз билан илғаш мушкул бўлган вазиятларни баҳолаш учун хизмат қилувчи восита, холос.
Демоқчиманки, яқ-қол хато кузатилган пайт ҳакам VARга мурожаат этади, лекин якуний қарорни ўзи қабул қилади, барибир. Қайтараман, VAR хатоларни жойида тузатишга қаратилган жуда муҳим профилактика воситаси, холос».
Массимо БУЗАККА: «Адолатли натижа сарфланган вақтдан муҳим»
ДАВОМИ
InterFutbol.uz нинг Telegram даги саҳифасига уланинг – энг сўнгги янгиликлар, қизиқарли блоглар ва таҳлилий материаллар энди бир тўпламда.
Матнда хатолик топсангиз, ўша хатони белгилаб, бизга жўнатинг (Ctrl + Enter).
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
