Жароҳатлар футболчи учун ҳам, клуб учун ҳам оғир ҳолат: футболчи учун ҳар бир жароҳат, ҳатто энг кичиги ҳам узоқ вақт талаб қилади, жамоа учун бу нафақат майдондаги активни йўқотиш, балки молиявий шартномани бир меъёрда ушлаб туриш ва қайта тиклаш харажатларини келтириб чиқаради. Жароҳатлар таъсир қиладиган яна бир омил - футболчининг трансфер қиймати. Тўғри, бу борада тизимли тадқиқотлар деярли йўқ, шунинг учун аналитик порталлар футболда бу муносабатларни ўрганиш бўйича биринчи кенг кўламли таҳлилни ўтказди. Бунинг учун сўнгги ўн йил ичида Премьер-лига, Ла Лига, Бундеслига, А Серия, Лига 1, Голландия Эредивизияси, Чемпионшип, Бельгия Про-лигаси ва Португалия Примерасида ўйнаган 12 000 дан ортиқ футболчилар учун Transfermarktнинг бозор баҳоси ўрганилди. Умуман олганда, таҳлилчилар 2012/2013 йилги мавсумдан ҳозирги кунгача санаб ўтилган чемпионатлардаги ўйинчиларнинг 36 000 дан ортиқ турли жароҳатларини аниқлаган.
Қайта тикланиш муддати харажатларга таъсир қиладими? Ҳа
Off the Pitch портали тикланиш даврларини уларнинг давомийлиги бўйича тўрт гуруҳга ажратди: бир ойдан кам, 1-3 ой, 3-6 ой, олти ойдан ортиқ. Маълум бўлишича, мавсум давомида 30 кундан кам муддатга сафдан чиққан футболчиларнинг трансфер қиймати ўртача 11,1 фоизга ошган. 30 кундан 90 кунгача майдонда бўлмаганлар учун бу кўрсаткич анча паст - + 1,5%. Барча маълумотлар ўртача ҳисобланганлиги аниқ, чунки олинган давр мобайнида Килиан Мбаппенинг 2016/2017 йилги мавсумдаги нархи каби рақамларда катта ўсиш кузатилди. Шунингдек, кўрсаткичлар 1 миллион евродан 35 миллион еврогача туша бошлади. Бунда футболчи айрим ҳолларда жароҳатлар туфайли 35 кунни ўтказиб юборган бўлса ҳам бунчалик катта кўрсаткични йўқотган бўлиши ҳам мумкин.
180 кундан ортиқ вақтни ўтказиб юборганлар орасида статистика аниқ ҳолатда - олти ой ва ундан кўпроқ вақт давомида майдонга тушмаган футболчиларнинг нархи ўртача 9,8% га тушди. Бунга ёрқин мисол - 2019/2020 йилги мавсумдаги қиймати 150 миллион евро бўлган ва кейинчалик 80 миллионга тушган Эден Азар. Чунки у кўплаб жароҳатлар туфайли жами 186 кунни ўтказиб юборди.
Таҳлил қилинган маълумотлар шуни кўрсатадики, 23 ёшгача бўлган футболчилар ўтказиб юборилган кунлар сонидан қатъи назар нархларнинг ўсишини бошидан кечирган. Бу биринчи навбатда ёшга боғлиқ: ўз формасини сезиларли даражада йўқотмай туриб тикланиш потенциали эски формасига қараганда юқори кечади. Тўлиқ маълумотлар тўплами ўрганиб чиқилгач таҳлилчилар футболчилар кўпинча мушакларнинг турли хил жароҳатларидан азият чекишини аниқладилар. Шу билан бирга, тикланиш вақти жуда катта фарқни юзага келтирган - 10-15 кундан 30-50 кунгача. Бу борада иккинчи ўринда тизза жароҳатлари (йиртилган пайлар), учинчи ўринни оёқ болдири ва сондаги жароҳатлар эгаллайди. Бўғимларнинг ёрилиши энг кам учрайди, лекин улар тикланиш учун энг узоқ вақтни олади, ўртача 219 кун. Тизза билан боғлиқ жароҳатлар ва муаммолар ҳам жиддийдир: бундай жароҳатлардан кейин ўртача тикланиш муддати 63 кунни ташкил этади, бу мушаклар, сонлар ва орқа мия жароҳатлари учун ўртача тикланиш вақтидан икки баравар кўпдир. Бундай давр аллақачон нархга салбий таъсир кўрсатиши мумкин, шу сабабли, Off the Pitch таҳлилчиларининг фикрига кўра, клублар тиббий ходимларни танлашда эҳтиёт бўлишлари ва ҳар қандай зарарнинг олдини олиш учун режалар тузишлари керак.
Матнда хатолик топсангиз, ўша хатони белгилаб, бизга жўнатинг (Ctrl + Enter).
Пахтакор
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
