Европа Иттифоқининг Адлия суди Суперлиганинг далилларини қабул қилди. УEФА ва ФИФА ўз ҳукмронлик мавқеини суиистеъмол қилмоқда, деган қарорга келди. Шундай қилиб, “Реал Мадрид”, “Барселона” ва A22 Sports томонидан қўллаб-қувватланган Суперлига бу ишда ғалаба қозонди. Даромадлар жуда катта эди, шунинг учун суд қарорини барча томонлар хавотир билан кутишган.
УEФА ғалабаси клубларнинг ўз мусобақаларини ўтказишга ва уларни бошқарув органларининг рухсатисиз ўзлари хоҳлаганча ўтказишга бўлган ҳар қандай ҳақиқий уринишларини бартараф қилади. Суперлига ғалабаси бошқарув органларига эмас, балки клублар учун ким билан ўйнашни хоҳлашлари, қачон ўйнашни хоҳлашлари ва даромадни қандай тақсимлаш борасида эшикларни очиши мумкин эди.
Буларнинг барчаси Европанинг олий суди УEФА ва ФИФА томонидан Суперлигани блокировка қилиш қоидаларини ноқонуний деб топганидан сўнг кўп ўтмай имкон бўлди. Икки бошқарув органи ўз қарорларини қабул қилишда шаффофроқ бўлиши ва қонунга риоя қилиш учун рақобатга очиқ бўлиши керак, деди Европа суди. Асл Суперлига лойиҳаси ортида турганлар тезда учта умумевропа лигаларига асосланган янги режани эълон қилишди, бу эса кўтарилиш ва қуйи лигага тушишни ўз ичига олади. Шунингдек, улар ўйинларнинг бепул трансляциясини ва барча даромадларни клублар ўртасида тақсимлашни ваъда қилишмоқда.
Европа судининг қарори барча спорт федерациялари учун кенг таъсир кўрсатади, бу уларнинг потенциал исёнчиларни жазолаш ваколатларини заифлаштиради ва уларни рақобат қонунчилигига кўпроқ бўйсундиради. Лекин бу футбол учун нимани англатади? УEФА, ФИФА ва уларнинг кўплаб иттифоқчилари ҳозирга қадар буни рад этишди. "Улар буни ғалаба деб билишади, лекин мен умуман ҳеч нарсани кўрмаяпман", деди “ПСЖ” ва Европа клублар ассоциацияси раиси Носир Ал-Хелайфи.
Суперлига ёки УEФАдан ташқари мусобақада қатнашиш учун тўсиқлар юқорилигича қолмоқда. Инқилобий турнирни бошлаш катта маблағ ва режаларга қизиқиш кўрсатиб, жамоатчиликнинг норозилигига дучор бўлишга тайёр клубларнинг узоқ рўйхатини талаб қилади. Инглиз клублари янги Буюк Британия ҳукумати регулятори шаклида қўшимча тўсиқларга дуч келишмоқда. Ушбу лойиҳа анъаналар муҳим бўлган консерватив Германия учун ҳам мос эмас. Франциянинг энг йирик клуби “ПСЖ” Суперлигага кескин қарши. Гарчи, миш-мишларга кўра, Лига 1да янги лойиҳа тарафдорлари бор. Худди А сериядаги каби.
Суперлигага иккинчи марта кенг кўламли салбий муносабат билдирилгани боис, бу лойиҳа яқин орада йўлга қўйилиши ва катта шуҳрат қозониши даргумон. Чемпионлар лигасидан ўтиб кетиш жуда қийин. Аммо баъзи ҳаракатлар ҳали ҳам содир бўлиши мумкин. Эҳтимол, суд қарори янги мини-турнирлар учун эшикни очади. Ҳар ёзда Европанинг кўплаб клублари АҚШ ва бошқа мамлакатларга йўл олишади, сиз бир қатор ўртоқлик учрашувларини янада рақобатбардош ўйинга айлантиришга ҳаракат қилишингиз мумкин.
Бир томондан Суперлига тарафдорларининг ниятлари аниқ, чунки УEФА иши идеалдан йироқ. Ҳар бир мавсумда тақвим узунроқ бўлади, турнирлар бир-бирининг устига чиқади, ўйинчиларнинг тикланиш учун вақтлари камроқ бўлади ва жароҳатлар кўпаяди. Аммо Флорентино Перес футбол равнақи учун ишлаяпман деса, хато қилманг. “Реал Мадрид”, “Барселона”, А22 ва уларни қўллаб-қувватловчиларнинг аксарияти ўзлари учун имкон қадар кўпроқ даромад олиш ҳақида қайғурадилар.
Асосий масалалардан бири - инглиз клубларининг иштироки. Уларсиз ҳар қандай йирик турнир якунланиши даргумон. Аслида улар аллақачон ўзларининг Суперлигаси аъзолари. Улар энг юқори даромадга эга ва улар яна таваккал қилишлари керакми? Бундан ташқари, Премер-лига ва Буюк Британия ҳукумати ҳеч бир Премьер-лига клубини бошқалардан ажратиб қўймаслик учун чоралар кўриш мажбуриятини олади.
Қолаверса, Англияда 2 йил аввал ҳам Суперлигага қарши оммавий мухлислар норозиликлари бўлиб ўтганди. Мухлислар фикрини ҳар қандай ҳолатда ҳам инобатга олиш керак, чунки улар футболда ҳамма нарсанинг двигателидир.
Шубҳасиз, УEФАнинг мавқеи ларзага келди, аммо у ҳали ҳам кучли. Шу боис ташкилот президенти Чефериннинг Суперлига бўйича суд қароридан сўнг матбуот анжумани ўтказганида, унинг хатти-ҳаракати ўзини хотиржам тутиш билан чегараланиб қолди. Функционернинг айтишича, турнир лойиҳаси 2021 йилдагидан ҳам ёпиқроқ кўринади. Ва қайсидир маънода у ҳақ. Бир қарашда, лойиҳанинг мақсади ўзгармагандек кўринади: элита клубларини иерархиянинг юқори поғонасига жойлаштириш орқали ҳимоя қилиш, бунга бошқалар кириши деярли имконсиз бўлади. Шу маънода, бу ҳақиқатан ҳам ёмон вариант.
Лекин УEФАни қаттиқ ҳимоя қилмаслик керак. Улар Чемпионлар лигасининг янги форматини келишиб, алдашди. Суперлига нима таклиф қилади. Йиллар давомида Европа футболида бой ва камбағал клублар ўртасидаги тафовут жарликка айланган. Бу дегани, фақат бир нечта клублар мунтазам равишда катта совринлар учун кураша олади. Бу барча Европа лигаларидаги муаммо ва уни ҳал қилиш учун етарлича ишлар қилинмаяпти. Баъзида УEФА клублар билан баъзи масалаларда маслаҳатлашмаган ҳолда ҳақиқатдан ҳам ўз мавқеини суиистеъмол қилаётгандек туюлади. Бундан ташқари, пул ҳам муҳим рол ўйнайди. Кўриниб турибдики, клублар кўпроқ маош олмоқчи.
УEФА нимадир қилиши керак. Чемпионлар лигаси форматини ўзгартиришнинг ўзи етарли эмас. Суперлигани ҳар хил кўринишда кўриш мумкин, аммо бу ўз-ўзидан пайдо бўлмаган. Тўғриси, бу лойиҳани қўллаб-қувватлаганларнинг ҳаммаси ҳам фақат пул ишлашдан манфаатдор эмас. Кўпгина клублар бу кўп йиллар давомида назоратсиз ўсишига йўл қўйилган иқтисодий номутаносибликни тузатишнинг ягона йўли деб ҳисоблайди. Баъзилар Суперлигани АПЛ билан рақобат қилишнинг ягона йўли деб ҳисоблайди.
Матнда хатолик топсангиз, ўша хатони белгилаб, бизга жўнатинг (Ctrl + Enter).
Сурхон
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
