Нигерия терма жамоаси тўртинчи марта Африка кубогини ютиши мумкин. Финалда “бургутлар” турнир мезбони Кот-д'Ивуар билан учрашади. Оддий мухлис Нигерия ҳақида нимани билади? Албатта, унинг учун Виктор Осимхен ўйнайди. Аммо жамоани ҳал қилувчи баҳсга “Наполи” форварди эмас, қанот ҳужумчиси Адемола Лукман тортди. Ярим ҳимоячи қандай қилиб “Аталанта”да ҳам худди шундай ўйин кўрсатиб, терма жамоа етакчиларидан бирига айланди?
Лукман 1997 йилда Лондонда туғилган ва бутун футбол таълимини Англияда олган. Адемола “Ватерло” ва “Чарлтон” ёшлар тузилмаларида ўйнаган ва 2015 йилда иккинчи клубда дебют қилган. Лукман икки йил давомида "Чарлтон"да ўйнади ва 2017 йилнинг қишида вингер "Эвертон"га тахминан 9 миллион евро эвазига ўтди. Улар Адемоланинг техник ва тезкор фазилатларини қадрлашди. Шу билан бирга, Лукман Англия ёшлар терма жамоаларига ҳам жалб қилинган (2016 йилдан 2019 йилгача) 2017 йилда у инглизлар билан U-20 жаҳон чемпиони бўлган.
АПЛда янги юлдуз пайдо бўлаётгандек эди. Қолаверса, Англия терма жамоаси ҳам кучайтирилади. Лекин йўқ. Ливерпулда ярим ҳимоячи ҳеч қачон асосий ўйинчига айланмади ва вақти-вақти билан ўйин вақтини олди.
2017/2018 йилги мавсум ўрталарида иқтидорлар билан ишлашни биладиган "РБ Лейпциг" жамоасига ижарага берилди. Германияда 11 ўйинда 5 та гол урди ва “Эвертон”га қайтди. 2018/2019 йилги мавсумда Лукман барча мусобақаларда 24 та ўйин ўтказди, аммо фақат бир марта гол урди.
Ажабланарлиси шундаки, “РБ Лейпциг” футболчи учун 2019 йилнинг ёзида унинг учун “Эвертон”га 18 миллион евро тўлаган. Лукманнинг Германияда ижара бўйича муносиб ўйин кўрсатиши таъсир қилган бўлса керак. Бироқ, Адемола мавсумни ёмон ўтказди: у барча турнирларда бор-йўғи 11 ўйин ўтказди, бир марта ҳам гол ура олмади.
Ўшанда “РБ Лейпциг”ни бошқарган Юлиан Нагельсманн инглизнинг ўйинидан деярли қониқиш ҳосил қилмади ва у икки мавсумга Премьер-лигага ижарага юборилди: 2020/2021 йилги чемпионатда “Фулхэм”да, кейинги мавсумда “Лестер”да ўйнади. Адемола ҳар икки клубда мунтазам ўйнади ва статистика кўнглини тўлдирмади. “Фулхэм”да 35 ўйинда (4+4) очко жамғарган бўлса, “Лестер”да эса 42 та ўйинда 8 та гол урди ва 5 та голли узатмани амалга оширди. 2022 йилнинг ёзида эса унинг учун “Аталанта” харидор бўлди.
Бергамоликлар вингерни “РБ Лейпциг”дан 9,2 миллион еврога сотиб олишди ва бу трансфердан деярли афсусланишмади. Ўзининг биринчи мавсумидаёқ Адемола мавсумнинг 33 учрашувида 15 та гол урди ва 8 та голли узатмани амалга оширди. "Аталанта" бош мураббийи Жан Пьеро Гасперини Лукманга ишонди ва уни ўзини бутунлай ўйинга бағишлашга мажбур қилди.
Шунингдек, "Аталанта" мураббийи Лукман учун янги рол ўйлаб топди. Агар илгари у фақат вингер сифатида кўрилган бўлса, Жан Перо ундан иккинчи ҳужумчи сифатида фойдаланган. Лукман тўп билан камроқ вақт ўтказди, аммо рақиб дарвозасига таҳдид солиши мумкин бўлган жойларни излашни ўрганди.
2022/2023 йилги мавсум олдидан Адемола ўзи учун муҳим қарор қабул қилди: у Англия терма жамоасида ўйнашдан бош тортди, Нигерия терма жамоасида ўйнашга рози бўлди. Лукманнинг ўзи Англияда туғилган ва яшаган бўлса-да, унинг ота-онаси этник нигерияликлар, шунинг учун ФИФА унга спорт фуқаролигини ўзгартиришга рухсат беришда муаммога дуч келмади. Дебют 2022 йилнинг март ойида Гана билан жаҳон чемпионати саралаш ўйинида бўлиб ўтган.
2023/2024 йилги мавсумда Лукман ўз даражасини сақлаб қолишда давом этмоқда. Адемола гол+пас тизими бўйича А Серияда иккинчи "Аталанта" футболчиси 18 учрашувда 10 (7+3) очко тўплаган. Фақат Чарлз Де Кателареда кўпроқ (11). Гарчи Гасперини ўз футболчисидан ҳар доим ҳам мамнун эмас.
Нигерия терма жамоаси 2023 йилги Африка кубогига асосий фаворитлардан бири сифатида йўл олди. Хўш, оммавий ахборот воситалари ва мухлислар, табиийки, Виктор Осимхенни жамоанинг асосий юлдузи сифатида ажратиб кўрсатишди. Ваҳоланки, айнан Лукман терма жамоадаги энг сермаҳсул футболчига айланди (финалгача). Нигерия терма жамоаси бош мураббийи Хосе Перейро Адемола учун қулай бўлган 3-4-2-1 схемасидан фойдаланади ва у ҳужумчи сифатида ўйнади. Лукман учта гол урди (иккитаси 1/8 финалда Камерун дарвозасига – 2:0, шунингдек, Ангола дарвозасига гол – 1:0). Экваториал Гвинея билан гуруҳ босқичининг 1-тур учрашувида эса голли узатмани амалга оширди. Осимхен эса битта гол ва битта голли узатмага эга.
Нега Лукман бунчалик яхши? Гап нафақат позицияда, балки Нигерия терма жамоасининг ўйини ҳақида ҳам. "Бургутлар" иккинчи қаватда яхши ўйнайдиган қарши ҳужумга ўтадиган жамоа. Ва бу ерда Лукманнинг маҳорати тўлиқ намоён бўлади: тезлик ва техника Гасперинидан олинган тактик билимлар билан боғланган. Лекин Адемола позицион ҳужумда ҳам фойдали.
Лукман охир-оқибат Нигерия билан финалга чиқди ва турнирда имкон қадар узоқ вақт қолди. Энди мамлакат тарихидаги тўртинчи Африка кубогини ютиш имконияти мавжуд.
Матнда хатолик топсангиз, ўша хатони белгилаб, бизга жўнатинг (Ctrl + Enter).
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
