АҚШ аёллар терма жамоаси Канада мезбонлик қилган ЖЧ-2015да яна бир бора шоҳсупага кўтарилиб, бу борада мутлақ етакчига айланди. Канададаги турниргача америкалик ва германиялик аёллар ҳисобида 2тадан чемпионлик бор эди. Демак, океан орти жамоаси аёллар футболида яққол ҳукмрон бўлиб олди.
Канада мундиалининг деярли ҳар бир ўйини кучли «аншлаг» остида ўтди. Бироқ чемпионат иштирокчилари ўзларини ҳақиқий юлдузлардек ҳис қилишдими? Айтиш қийин. Жорий йилги турнирда энг кутилмаган натижани Бразилия термаси қайд этди. Гуруҳ босқичида ҳар 3та ўйинни ғалаба билан якунлашган бразилиялик аёллар «плей-офф»нинг илк босқичидаёқ австралияликларга ютқазишди. Ҳа, Бразилияда нафақат эркаклар жамоаси, балки аёлларники ҳам инқирозда, чоғи. Ваҳоланки, мамлакат аёллар терма жамоаси сафида жаҳон чемпионатлари тарихидаги энг яхши тўпурар - Марта (15та гол) етакчи ҳисобланади. ЖЧда 6 марта иштирок этган Формиге эса япониялик Хомаре Сава билан бирга турнирнинг энг тажрибали ўйинчисидир. Марта ҳозир 29 ёшда. Аёллар футболи ўлчови билан айтганда, унинг фахрийлар қаторига киришига ҳали анча бор. Таққослаш учун айтсак, ўша Формиге жорий йил 37 ёшни қарши олди.
Аёллар футболининг бош юлдузи саналадиган Марта деярли бутун фаолиятини Швецияда ўтказган. У айни пайт «Росенгард» клуби шарафини ҳимоя қилмоқда. Айтганча, ЖЧ-2015нинг учинчи энг яхши тўпурари, германиялик Аня Миттаг (у 5та гол урди) ҳам айнан шу клубда ўйнайди. Эътиборлиси, «Росенгард» ўтган йили ўз тарихида 9-марта мамлакат чемпиони бўлди. Биласизми, ушбу совриндор жамоанинг уй учрашувларига ўртача ҳисобда қанча мухлис тушди? Ишонмаслигингиз мумкин, лекин бу факт - 836 нафардан. Маош мухлислар ташрифига яраша анча паст. Дейлик, Марта аввалги иш жойида йилига 315 минг доллар оларди. Бироқ «Торесо» инқирозга учрагач, у клубини алмаштиришга мажбур бўлди. Ҳозирда Марта Швеция лигасини қўя турайлик, ҳаттоки, «Росенгард»нинг ўзида ҳам энг кўп маош олувчи футболчи эмас.
Умуман, аёллар футболи барча қитъаларда ўз ҳолига ташлаб қўйилган (фақат Америка бундан мустасно). Аёллар ўйини мухлисларни унча қизиқтирмайди, шунинг учун ҳам, ҳомийлар деярли бафарқ қарашади. Мисол учун, Англия терма жамоаси ва «Манчестер Сити» клуби етакчиси Стеф Хьютон йилига атиги 65 минг фунт топади. Бунда спортдаги муваффақиятларнинг аҳамияти йўқ, ҳисоби. Қаранг, аёллар миллий термаси сафида нақ 114 марта ғалаба таъмини тотган ўйинчи «арзимас чақа» олади. Энди таққосланг, у термадаги ғалабалар сони бўйича эркаклар жамоасидаги ҳар қандай футболчи, жумладан, ўша ажойиб Уэйн Рунидан ҳам олдинда.
АҚШда эса вазият сал бошқача. Дейлик, америкалик Алекс Морган ўша гвардиячи Хьютонга нисбатан нақ 30 (!) марта кўп пул топади. Тўғри, АҚШ термаси ЖЧда бирор марта 3-ўриндан пастга тушмаган. Лекин маош ўртасидаги фарқ сабаби бу эмас. Мисол учун, Морган ҳозирги клуби - «Портленд Торнс»дан бир цент ҳам олмайди. Чунончи, аёллар миллий футбол лигаси регламентига кўра, АҚШ терма жамоаси аъзолари ўз клубларида маош олиш ҳуқуқига эга эмаслар. Бу харажатни ...миллий жамоа ўз зиммасига олган. Бунинг моҳияти нима? Ватанпарварлик, миллий байроқ ва мадҳияга муҳаббат, жонажон ватанни севиш - булар спортчини шайлантиришда жуда қўл келиши тайин. Аммо шунинг баробарида моддий масала ҳам ғоят муҳим. Хуллас, америкалик хонимлар терма жамоага кириш билан автоматик тарзда эътиборга тушишади ва молиявий ҳолатларини ҳам кескин яхшилайдилар. Айтганча, Шимолий Америка бу йил ЖЧга 3-марта мезбонлик қилди. Эътибор беринг, бутун Европа бундай бахтга 2 марта сазовор бўлган, холос. Канадада стадион мухлислар билан жуда гавжумлашди. Мисол учун, Монреалда ўтган Франция - Германия ўйинига 25 мухлис тушди, мезбонларнинг «плей-офф»да швейцарияликларга қарши ўтказган ўйинларини эса нақ 53 минг киши бевосита стадионда кузатди. Эътибор беринг, гап гўёки, хоккейдан бошқасига қарамайдиган Канада ҳақида кетяпти...
Ҳаммаси реклама маҳсули. Дейлик, ЖЧ-2015 ўйинлари анонси ҳар бурчакда эшитилди. Алекс Морган эса аллақачон телеюлдузга айланиб улгурди. У Nike, Koka-Kola, «МакДоналдс», «Нэйшнвайд Инсуранс» каби компания ва фирмалар билан умумий қиймати 2,8 миллион долларга тенг шартномага эга. Асосийси, Алекс футболда ҳам чакки эмас. Аммо уни аёллар футболининг Мессиси ўрнида тасаввур қилиш қийин, барибир.
Матнда хатолик топсангиз, ўша хатони белгилаб, бизга жўнатинг (Ctrl + Enter).
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
Қаҳрамон Асланов
