"Реал Мадрид" барча йўналишларда – спорт, молия, институтсионал ва бошқа соҳаларда – доимо олдинда бўлишга интилади. Тиббий соҳада ҳам бундан истисно йўқ, деб хабар бермоқда "Marca".
Ўтган мавсум охирида клуб тиббий хизмати раҳбари Нико Михич лавозимни тарк этганидан сўнг, янги мутахассислар иш усулларини тубдан янгилашга киришди. Асосий мақсад – жароҳатлар, айниқса сўнгги мавсумларда жамоага жиддий тўсиқ бўлган мушак жароҳатларини (фақат 2024–25 йил мавсумида тахминан 40 та) кескин камайтириш.
Шубҳасиз, замонавий футболдаги катта ўйин юки ва кучайиб бораётган интенсивлик сабабли жароҳатларни бутунлай йўқотиш мумкин эмас. Аммо мақсад – уларни имкони борича камайтириш, эҳтимолий муаммоларни олдиндан аниқлашдир.
Шу мақсадда "Реал"нинг янгиланган тиббий хизмати кучли қуролга эга: сунъий интеллект. Унинг аҳамияти бутун жамиятда ошиб бормоқда ва спорт тиббиёти ҳам истисно эмас. Мадрид клуби бу соҳада яна спорт оламида пионерлик қилмоқда.
Бунгача асосий назорат воситалари сифатида GPS, юрак уриш датчиклари ва шахсий анкета тўлдириш тизимлари қўлланилган. Аммо бу мавсумдан бошлаб (лойиҳа тўлиқ амалга ошиши учун икки-уч ой талаб этилади) тиббий хизматлар сунъий интеллектни ҳам жароҳат хавфини олдиндан башорат қилиш воситаси сифатида ишга қўшди.
Сунъий интеллект ҳар бир футболчининг барча тиббий маълумотларини индивидуал йиғиб, хавфли ҳолатлар юзага келганда огоҳлантириш беради. Бу сигнал маълум кўрсаткичлар ўзгариши асосида чиқади: масалан, PhA даражаси, сийдикда метаболитлар кўпайиши ёки муайян футболчининг спринт ортиқча юкламаси.
Қандай қилиб сунъий интеллект бунга эришади? Мадрид тиббий хизмати анъанавий маълумот манбаларига яна икки янги кўрсаткич қўшди. Улар эҳтимолий жароҳатларни эрта босқичда аниқлашга ёрдам беради.
Биринчи кўрсаткич – секторли BIA (биоимпеданс таҳлили). У қаршилик, реактив қаршилик (реакция тезлиги) ва PhA – "фаза бурчи"ни ўлчаш орқали яширин мушак чарчоқлари, яллиғланиш ёки микро-жароҳатларни аниқлайди. Бу ҳолатларни кўпинча футболчиларнинг ўзи ҳам сезмайди.
PhA маълумотлари ёрдамида секторли BIA қўшимча ахборот олади, масалан, футболчи ҳужайралари ҳароратининг кунлик ўзгариши. Ушбу маълумотларни таҳлил қилиш орқали мушаклардаги энг кичик ўзгаришларни ҳам аниқлаш мумкин. Жумладан, сон орқа пайлари, олиб чиқувчи ёки олиб кирувчи мушаклар – мавсум давомида энг кўп жароҳатланадиган жойлар. Шу орқали сунъий интеллект жисмоний юкламани камайтириш ёки танаффус қилиш зарурлигини олдиндан огоҳлантиради.
Иккинчи кўрсаткич – метаболомика. Бу услуб қон ва сийдикдаги метаболитларни таҳлил қилади ва футболчининг ҳар бир ўйин ёки машғулотдан кейинги ҳолатини "кимёвий из" сифатида кўрсатади. Бир маънода, бу қора-оқ фотосуратни ранглига айлантиришга ўхшайди.
BIA ва метаболомика таҳлиллари энди сунъий интеллект тизимига интеграция қилинган. Мақсад – футболчи кўрсаткичлари меъёрдан четга чиққанида сигнал бериш. Шу ҳолатда жамоа мутахассислари чора кўради: дам олиш, ўйин вақтини чеклаш (масалан, 45 дақиқа ёки 60 дақиқа) ва ҳоказо.
"Реал Мадрид" тиббий хизматининг сунъий интеллект асосидаги бу янги лойиҳаси глобал кўламга эга – клубнинг барча даражасида қўлланилади. Бу орқали мушак жароҳатларининг футболчиларга таъсирини камайтириш кўзда тутилган. Лойиҳа доирасида барча футболчилардан маълумот йиғилиб, сунъий интеллект орқали таҳлил қилинади ва "яширин" жароҳатлар олдиндан аниқланади.
Бу инқилоб "Реал Мадрид"ни яна етакчилар сафида қўйиб, жамоага ўз профессионалларига энг яхши имкониятларни тақдим этишга ва клубнинг асосий мақсади – чемпионликлар учун курашишга ёрдам беради.
Матнда хатолик топсангиз, ўша хатони белгилаб, бизга жўнатинг (Ctrl + Enter).
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
