"Real Madrid" barcha yo‘nalishlarda – sport, moliya, institutsional va boshqa sohalarda – doimo oldinda bo‘lishga intiladi. Tibbiy sohada ham bundan istisno yo‘q, deb xabar bermoqda "Marca".
O‘tgan mavsum oxirida klub tibbiy xizmati rahbari Niko Mixich lavozimni tark etganidan so‘ng, yangi mutaxassislar ish usullarini tubdan yangilashga kirishdi. Asosiy maqsad – jarohatlar, ayniqsa so‘nggi mavsumlarda jamoaga jiddiy to‘siq bo‘lgan mushak jarohatlarini (faqat 2024–25 yil mavsumida taxminan 40 ta) keskin kamaytirish.
Shubhasiz, zamonaviy futboldagi katta o‘yin yuki va kuchayib borayotgan intensivlik sababli jarohatlarni butunlay yo‘qotish mumkin emas. Ammo maqsad – ularni imkoni boricha kamaytirish, ehtimoliy muammolarni oldindan aniqlashdir.
Shu maqsadda "Real"ning yangilangan tibbiy xizmati kuchli qurolga ega: sun’iy intellekt. Uning ahamiyati butun jamiyatda oshib bormoqda va sport tibbiyoti ham istisno emas. Madrid klubi bu sohada yana sport olamida pionerlik qilmoqda.
Bungacha asosiy nazorat vositalari sifatida GPS, yurak urish datchiklari va shaxsiy anketa to‘ldirish tizimlari qo‘llanilgan. Ammo bu mavsumdan boshlab (loyiha to‘liq amalga oshishi uchun ikki-uch oy talab etiladi) tibbiy xizmatlar sun’iy intellektni ham jarohat xavfini oldindan bashorat qilish vositasi sifatida ishga qo‘shdi.
Sun’iy intellekt har bir futbolchining barcha tibbiy ma’lumotlarini individual yig‘ib, xavfli holatlar yuzaga kelganda ogohlantirish beradi. Bu signal ma’lum ko‘rsatkichlar o‘zgarishi asosida chiqadi: masalan, PhA darajasi, siydikda metabolitlar ko‘payishi yoki muayyan futbolchining sprint ortiqcha yuklamasi.
Qanday qilib sun’iy intellekt bunga erishadi? Madrid tibbiy xizmati an’anaviy ma’lumot manbalariga yana ikki yangi ko‘rsatkich qo‘shdi. Ular ehtimoliy jarohatlarni erta bosqichda aniqlashga yordam beradi.
Birinchi ko‘rsatkich – sektorli BIA (bioimpedans tahlili). U qarshilik, reaktiv qarshilik (reaksiya tezligi) va PhA – "faza burchi"ni o‘lchash orqali yashirin mushak charchoqlari, yallig‘lanish yoki mikro-jarohatlarni aniqlaydi. Bu holatlarni ko‘pincha futbolchilarning o‘zi ham sezmaydi.
PhA ma’lumotlari yordamida sektorli BIA qo‘shimcha axborot oladi, masalan, futbolchi hujayralari haroratining kunlik o‘zgarishi. Ushbu ma’lumotlarni tahlil qilish orqali mushaklardagi eng kichik o‘zgarishlarni ham aniqlash mumkin. Jumladan, son orqa paylari, olib chiquvchi yoki olib kiruvchi mushaklar – mavsum davomida eng ko‘p jarohatlanadigan joylar. Shu orqali sun’iy intellekt jismoniy yuklamani kamaytirish yoki tanaffus qilish zarurligini oldindan ogohlantiradi.
Ikkinchi ko‘rsatkich – metabolomika. Bu uslub qon va siydikdagi metabolitlarni tahlil qiladi va futbolchining har bir o‘yin yoki mashg‘ulotdan keyingi holatini "kimyoviy iz" sifatida ko‘rsatadi. Bir ma’noda, bu qora-oq fotosuratni rangliga aylantirishga o‘xshaydi.
BIA va metabolomika tahlillari endi sun’iy intellekt tizimiga integrasiya qilingan. Maqsad – futbolchi ko‘rsatkichlari me’yordan chetga chiqqanida signal berish. Shu holatda jamoa mutaxassislari chora ko‘radi: dam olish, o‘yin vaqtini cheklash (masalan, 45 daqiqa yoki 60 daqiqa) va hokazo.
"Real Madrid" tibbiy xizmatining sun’iy intellekt asosidagi bu yangi loyihasi global ko‘lamga ega – klubning barcha darajasida qo‘llaniladi. Bu orqali mushak jarohatlarining futbolchilarga ta’sirini kamaytirish ko‘zda tutilgan. Loyiha doirasida barcha futbolchilardan ma’lumot yig‘ilib, sun’iy intellekt orqali tahlil qilinadi va "yashirin" jarohatlar oldindan aniqlanadi.
Bu inqilob "Real Madrid"ni yana yetakchilar safida qo‘yib, jamoaga o‘z professionallariga eng yaxshi imkoniyatlarni taqdim etishga va klubning asosiy maqsadi – chempionliklar uchun kurashishga yordam beradi.
Shabab al-Ahli
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
