Ўз вақтида "Андижон" клубида фаолият олиб борган россиялик мутахассис Александр Аверьянов ҳамкасбларимизга берган интервьюсида Ўзбекистондаги фаолияти ҳақида ҳам тўхталган. Ушбу мураббий иттифоқ пайтида ҳам, бундан бир неча йил аввал ҳам "Андижон"ни бошқарди.
— Беш йил давомида сиз Ўзбекистонда ишлагансиз, у ерда қандай пайдо бўлдингиз?
— Мен "Локомотив"дан мураббийларни тайёрлаш Олий мактабига ўқишга боргандим, у ердан яна "Локомотив"га қайтишим керак эди. Родионов бош мураббий эди. У ажойиб инсон эди, аммо мен у билан ишлашни истамадим. Кейин Футбол федерациясидан телефон қилишиб, Узбекистонда иккинчи лигада ўйнайдиган жамоа борлигини, у ерда ишлашим мумкинкилиги айтишди. Мен рози бўлдим ва Андижонга бордим.
У ерда борганимда жамоада маҳаллий футболчилар йўқлигини кўрдим. Мен ишни 17-18 ёшли йигитларни тайёрлашдан бошладим. Уларга "Мана бу тўп, мана бу нипель (тўпни дамлаш учун ишлатиладиган найча), мана бу эса ип (бутсани боғлаш учун), бутсани бу қисми билан зарба берилади" дедим. Уларни таёргарлигини югуриш билан бошладим. Кейин эса техникасини шакллантириш учун атайлаб Москвадан Леш Петрушкинни олиб келдим. У жуда хам ажойиб техникага эга иқтидор эди. Натижада ўша йигитлардан саккиз нафари асосий таркиб футболчисига айланди. Бир сафар Болгарияда футбол турнирида иштирок этиш учун бордик. Биз билан бирга футболчиларнинг ота-оналари хам боришди. Улар бир сафар кечки овқат пайтида менга "Сен - миллатчисан, сенинг бундай қилишинг фарзандларимизга таъсир қиляпти" дейишди. Мен уларга "Мен миллатчиманми? Кўрамиз, мендан кейин келган мураббий нима қилишини", дедим. Ҳақиқатан ҳам мендан кейин жамоага ўзбек мураббийи келди ва жамоада умуман ўзбек футболчи қолдирмади. Ҳайронман ўша ота-оналар бундай гапни қаердан топишганди?
Умуман олганда, Андижонда хеч қандай футбол анъаналари бўлмаган эди. Бизнинг жамоа футбол ўйнашни бошлагандан сўнг стадионга муттасил равишда 8 минг дўппи кийган мухлис қўллаб-қўвватлагани кирган. 28 йилдан сўнг яна Андижонга бордим, кўчаларни айланиб томоша қилиб юрганимда мени ўша даврдаги барча футбол мухлислари таниди.
Ҳаттоки машғулотларни томоша қилиш учун хам мингдан зиёд мухлислар келар эди.
Находкада ишлаб юрган пайтларимда Андижонга кичкина ўғлим билан бирга бордим. Футболга кирдик. Мени кўриб бутун трибунадаги мухлислар ўрнилардан туриб олқишладилар. Стадион сухандони эса "Ўйинни Александр Аверьянов томоша қиляпти" деб эълон қилди. Шу воқеадан кейин ўғлим "Қайтиб дадам билан футболга бормайман. Уни одамлар ўраб олиб қўйиб юборишмади, бундан жудаям қўрқдим" деган эди.
— Шарқ бозор хақида нима дейсиз?
— О, бу алоҳида мавзу! Ёшлигимда менга ирғитилган тарвузни елкамда ушлаб олишни ўрганган эдим. Тўғри бу мураккаб жараён, аммо ўз вақтида елкани тўғри тута олсангиз бош ва елкага тарвуз ажойиб тарзда жойлаштириб олинса бўлади. Андижондалигимда бозорга кирдим. 10 кг келадиган тарвузни танладим, сотувчига менга қараб ирғит. Мен уни елкада тутиб оламан дедим, агар тута олмасам икки баробар пул тўлайман, тута олсам тарвуз меники! У рози бўлди, мен эса тарвузни тутиб олди, у эса "Сен фирибгарсан! Сен цирк артистисан" деб мен билан ҳазиллашган.
Мен Андижонда 5 мавсум ишладим, улар ичида яхши ва ёмонлари бўлди. Чарчадим ва кетишга қарор қилдим, қароримни эълон қилиб бўлгач, "Пахтакор" фахрийлари билан ўртоқлик ўйини бўлди. Ўйинда биз ютқаздик , аммо мен гол урдим, ўйиндан сўнг стадиондаги мухлислар "Аверьянов қайт" деб мурожаат қилишди. Буни эшитган "Пахтакор" фахрийлари менга қараб "Ажойиб, бу ерда сени қандай яхши кўришади-я" деб айтишганди.
— Йиглаганмисиз?
— Ҳа, шунақа булган. Ҳаётда кўнгли бўш одамман.
— Россия футболининг қуйи лигаларида нопокликлар кўплигини биламиз. Иттифоқ пайтида "Океан"ни бошқарган пайтингизда ҳам шундай ишлар бўлганми?
— 1990 йил, Иттифоқ иккинчи лигасининг сўнгги қисми. Биз Наманганнинг "Навбаҳор" жамоаси билан 2-ўрин учун кураш олиб боряпмиз. Ёнимга жамоа бошлиғи келиб, мен уни яхши танирдим. "Николаич, агар ғалаба қозонадиган бўлсанглар... Одамлар автомат билан тайёр туришибди..." деганди. Мен эса "Тупурдим", дегандим. Улар билан курашдик, биринчи бўлиб гол ўтказиб юбордик. Гарин ҳисобни тенглаштирди. Шундан кейин бизга қарши нималар қилишмади. Бизга пенальти беришмади, 90-дақиқада эса ўйин қоидасини бузган ҳолда гол уришди. Шушляков тўпни қўли билан ўзига тўғрилаб олиб, бирга-бир вазиятга чиқиб гол урганди. Ушбу ғалабадан кейин Наманган биздан бир очкога ўтиб кетди.
Бизнинг ҳал қилувчи ўйинимиз Фарғонада "Нефтчи"га қарши бўлиб ўтди. Улар биринчи ўринда боришаётганди. Иккинчи ўринни эгаллаб, Биринчи лигага чиқиш учун биз фақат ғалаба қозонишимиз керак эди. Фарғоналиклар бош мураббийи Юрий Саркисян — маҳаллий Фергюсон, 25 йилдан бери ўша ерда ишлаяпти — ёнимга келиб, "Николаич, мен ҳеч нарса қила олмайман...", деди ва "Волга" машинасига ишора қилди. Унинг юкхонаси пулга тўла эди. Бу пулларни наманганликлар олиб келганди. Фарғона эса бизни мағлубиятга учратди. "Нефтчи" биздан анча кучли эди. Шунинг учун биз чемпионатда 3-ўринни эгалладик.
— "Океан" манзилга етиб бориш учун қанча вақт сарфлаганди?
— Иттифоқ иккинчи лигасида биз Козоғистон, Ўзбекистон, Находка зонасида ўйнагандик. Ҳар бир ўйинга 24 соат вақт сарфлаб етиб борардик. Находкадан Владивосток аэропортигача автобусда 3 соат йўл босиб борамиз. Владивотокдан Хабаровсккача самолётда 2 соатли парвоз. Хабаровскдан Тошкентгача 6 соат. Шундан кейин Тошкентдан автобусда биз ўйнайдиган шаҳаргача етиб борардик. Барча: "Находкагача етиб бориш қийин" деб гапирарди. "Спартак" эса "Находкага бир марта келиб кетгандан кейин 1 ой дам олиш керак", деганди. Бизга қанчалик қийин бўлганини тасаввур қиляпсизми? Ҳисоблаб чиққандим: беш йил давомида 200та парвозни амалга оширган эканман.
Матнда хатолик топсангиз, ўша хатони белгилаб, бизга жўнатинг (Ctrl + Enter).
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
