Кристиан Эриксеннинг туманли ўлкага ўтиши анча машаққатли кечди. У АПЛдаги нисбатан қисқа муддат ичида британиялик мутахассислар фикрига зид, жисмоний курашларга бой бўлган чемпионатда ишончли тўп сурмоқда. «Тоттенҳэм»нинг охирги мавсумлардаги муваффақиятли иштирокида Кристиан салмоқли ўрин тутади.
Ниҳоят, 2013 йил сўнггида «Тоттенҳэм» билан шартномага имзо чеккан Эриксен Амстердамга қайтди - у ердагилар билан хайрлашиш, кўч-кўронларини йиғиштириш, жумладан, Голландия лигасининг икки тўпурарига аталган кумуш бутсани қабул қилиш учун ТВга ташриф буюриши лозим эди. Икки йил аввал Кристиан танлов ғолиби сифатида сунъий футбол майдончаси билан тақдирланган, совринни ўзи таҳсил олган мактабга совға қилганди.
Эриксен шоу билан банд бўлиб юрган кезлари унинг янги жамоаси «Арсенал»га имкониятни бой берди. Қўшимчасига терма жамоанинг йиғини туфайли дебютант «тақачилар» сафига икки ҳафта кечикиб келди. «Норвич»га қарши учрашув арафасида жамоа бош мураббийи Андре Виллаш-Боашдан 11,8 млн. эвазига харид қилинган футболчининг майдонга тушиши хусусида сўраганларида, Кристиан билан машқ қилиш у ёқда турсин, дурустроқ танишишга ҳам улгурмаганини билдирди. Ҳатто, дебютант номини ҳам Влад деб (бошқа дебютант - Кирикешнинг исми) янглиш айтганида, матбуот котиби хатони тузатган. Эртасига Эриксен «Тоттенҳэм»нинг 2та голида фаол иштирок этди. Бир ҳафтадан сўнг мухлислар унинг шарафига қўшиқ яратишди.
«Аякс»да тўп сурган кезларим ўзимни Озилга ўхшатардим. Унинг ўйинларини кўп кузатганман, финтларини ўрганиб, қўшимчалар киритишга уринардим», - деганди футболчи Англиядаги дебют мавсумни Месутга қараганда 4та кўп гол билан якунлаганидан кейин. У жарима зарбаларини амалга оширишни назарда тутган, бу борада «Аякс»даги устози Деннис Беркамп билан жиддий тер тўкканди. АПЛдаги иккинчи мавсумда Эриксен жарима зарбаларини голга айлантириш бўйича ҳаммадан ўзиб кетди. Ҳимоячи Ян Вертонген эса Эриксеннинг «Тоттенҳэм»га трансферида иштирок этгани билан мақтаниб юрадиган бўлди: «Клуб раҳбарлари мендан Кристиан ҳақида сўрадилар. Уни 16 ёшидан билишимни, йил сайин ишончли ва самарали ўйнаётганини айтдим. Тез орада Эриксен АПЛнинг энг яхши плеймейкерига айланишига ишонч билдирдим». Бир йил муқаддам «Сандерленд»га қарши баҳсда «дубл»га эришган ярим ҳимоячи ўз жамоадоши Эрик Дайер билан метрода сайр қилиб, даниялик журналист Александер Йосевскига шундай деганди: «Кишилар соат 8дан 17гача меҳнат қилишади, биз эса 10дан 14гача. Лекин жуда катта иш ҳақи оламиз. Бу ажабланарли. Очиғи, ҳанузгача миллионларни ишлаб топаётганимга кўниколмаяпман. Оденседа оилам ва маъшуқам Сабрина бор. Улар «Еттинчи осмон»га кўтарилиб кетмаслигимда ёрдам берадилар. Футболчилар, айниқса, агентларга берилаётган маблағлар мен учун қандайдир телбаликдек туюлади. Бироқ тақдиримдан нолимайман. Футболдан нафас олаётганимдан, унинг бир қисми эканлигимдан бахтиёрман. Ўзимни ҳеч қачон юлдуз билмаганман. Эҳтимол, барча жамоаларда энг кичик бўлганим учун шундайдир. Ҳатто, «Мидельфарт»да ҳам энг кичиги мен эдим».
Оденсе билан кўҳна тарихга эга бўлган Мидельфарт ўртасидаги масофа 20 дақиқалик йўл. Шаҳар шарафини ҳимоя қилувчи клубга 1900 йил 25 майда асос солинган. Даниянинг Евро-92даги ғалабасидан 1,5 йил ўтгач, мураббий Томас Эриксен ўзининг 3 ёшли ўғлини «Мидельфарт»нинг кичик ёшдаги болалар жамоасига олиб келганди. Мазкур келишув 2005 йилда клубга 70000 евро даромад келтирди - кичик Эриксенни «Оденсе» ўз сафига қўшиб олди. Томас учун мураббийлик шунчаки хобби эканини, аслида у Оденседаги автосервисда ишлашини инобатга олсак, унинг футболдаги малакаси чакки эмаслигига амин бўламиз. Кристиан билан яқиндан танишиш мақсадида «Аякс» спорт директори Данни Блинд шахсан ташриф буюрганини эштган Томас ишчи комбинезонини ечиб қўйишга ҳам вақтини қизғониб, учрашувга ошиқди. Бу пайтда «Челси», «Барселона» ва «Милан» клубларида малака ошириб қайтган кичик Эриксеннинг Дания ўсмирлар терма жамоасидаги ўйинини кўриш учун 30дан ортиқ скаутлар ташриф буюришганди. Улар орасида Йеспер Гронкьер ва Златан Ибрагимовични кашф этган таниқли Йон Стен Ольсен ҳам бор эди.
«Аксарият футболчилар тўпни қабул қилиб олгандан кейин уни кимга узатиш ҳақида ўйлай бошлашади. Кристиан эса қандай ҳаракат қилишини олдиндан режалаштирган бўлади. Бундан ташқари, айримлар тўпни йўқотиб қўйишдан қўрқиб, унга тез-тез қараган ҳолда ўйнашади. Эриксен эса доимо бошини тик тутган ҳолда ҳаракатланади, тўпни оёқлари кўриб туради. Биз бу футболчининг «Аякс»да тўп суриш учун руҳан тайёр эканлигига ишонч ҳосил қилганимиздан кейингина жамоага таклиф этдик. Бадавлат топ-клублар бундай қилишмайди. Ўзларига ёққан ўсмирларни таклиф этишади-да, кейин уйига қайтариб юборишади. Шу тариқа ёш футболчининг ўзига бўлган ишончи барбод бўлади», - деганди Ольсен.
Кристиан икки марта «Челси» кўригидан ўтишга ҳаракат қилди, бироқ рад жавобини олди: «Иқтидорли, лекин АПЛ учун ярамайди». Учинчи таклифни футболчининг ўзи мулойимлик билан рад этди. «Барселона»да Кристианнинг ёғдуси ака-ука Алькантаралар маҳорати олдида нурсизланиб қолди. «Милан»да эса шаҳарнинг икки машҳур клубида тўп сурган собиқ ҳимоячи Томас Хельвегнинг қўллаб-қувватлаши ҳам наф бермади. Ваҳоланки, Эриксен асосий таркиб машғулотларида иштирок этганди.
Данияда эса кўплаб агентлар Эриксеннинг «Оденсе»даги шартномаси ниҳоясига етишини сабрсизлик билан кутишарди. Ахир эркин агентга айланган футболчилар уларга қўшимча даромад келтирарди-да. Хуллас, Эриксенлар ўз вақтида Йон Даль Томассонни «Аякс»га жойлаган Мартин Схотс билан ҳамкорлик қилишни маъқул кўришди. Отасининг кескин жавоби ҳам агентни чўчита олмади: «Агар ўғлимнинг ўйини ёққан бўлса, шу ерга келиб кўраверинглар. Сафарга чиқавериш жонимга тегди. Кристиан бутун Европага гастроль уюштирадиган циркчи эмас!»
2008 йили Эриксен 18 ёшгача бўлган футболчилар орасида Даниянинг энг яхши ўйинчиси деб топилди.
2009 йил январда эса Амстердамга йўл олди. Бир йилдан сўнг жамоанинг асосий таркибидан жой олган бўлсада, кузга қадар майдонда жуда кам кўриниш берди. Ўша пайтдаги бош мураббий - Мартин Йол кўпроқ Сим де Йонгга ишонч билдирарди. «Фулхэм» билан хуфёна музокара, «Неймеган» билан дуранг ўйнагани натижасида «Аякс» 4-ўринга тушиб кетиб, Йолга чиқиш эшиклари кўрсатиб қўйилди. Унинг ўрнини эгаллаган Франк де Бур дастлабки кунданоқ Эриксенни асосий таркибга киритди.
«Футболдан завқ олиш ҳиссини қайтадан кашф этинг!», - деганди мураббий ўз шогирдларини «Сан Сиро»даги «Милан»га қарши баҳсга руҳлантириш чоғида. «Аякс» ўшанда Зеедорф, Пирло, Роналдиньо ва Ибрагимовичдек юлдузлардан ташкил топган «Милан»ни 2:0 ҳисобида енгиши талаб этиларди. Буни қарангки, де Бур шогирдлари мураккаб вазифани уддалашди. Кристиан эса Луис Суарес ва Деми Де Зеув билан ёнма-ён тўп суриб, жамоанинг етакчи ярим ҳимоячисига айланди. Унинг ёрқин ўйинлари таъсирида бу сафар «Манчестер Сити»дан «совчи» келди. Ушбу таклиф ҳам рад этилди. Чунки улар Кристианнинг бунга тайёр эмаслигини билишарди. «Англия чемпионати қувватга тўлмаган ўсмирлар учун тўғри келмайди. Мана, Маде Тимм бир пайтлари 16 ёшидаёқ «Оденсе»дан «МЮ»га ўтган. Оқибатда фаолиятини барбод қилди - жисмоний қуввати дош беролмай, 25 ёшидаёқ профессионал футболни тарк этди», - деганди катта Эриксен 2010 йили берган интервьюсида.
Daily Mail маълумотига кўра, 2013 йили Андреа Виллаш-Боаш Эриксеннинг трансферига қаршилик билдирган, бироқ «Тоттенхэм» спорт директори Франко Бальдинининг қатъий талабига кўра, ярим ҳимоячи «тақачилар» сафидан ўрин олган. Чунки шахсан Йохан Кройфнинг ўзи «Барселона» спорт директори Андони Субисареттага «Аякс»даги шартномаси тугаётган Эриксенни қўлдан чиқармасликни маслаҳат берганди. Агар лондонликлар салгина сусткашликка йўл қўйишганида, футболчи Каталонияга йўл оларди.
Франконинг машҳур касбдоши малакасига таяниб тўғри қилганлиги тезда ўз исботини топди - Эриксеннинг ўта самарали ҳаракатлари эвазига (самарали узатмалар сони бўйича 2 йилдан бери АПЛда 2-кўрсаткич) «Тоттенхэм» совриндорлар сафидан жой олди.
«АПЛ ҳаётига кўникиб улгурдим. Мўмай даромад мени ўзгартириб юборди, деб ўйламайман. Пулни топган заҳоти қимматбаҳо автомобиллар, ҳашаматли уйлар ва башанг кийим-кечак харид қиладиган кўпгина касбдошларимни биламан. Майли, ўзимни бошқалардан ақллироқ кўрсатиш ниятим йўқ, либос ва пойафзаллар кунда керак бўладиган буюмлар. Машина ва уйлар...», - деди Кристиан даниялик журналист Мор Бойсен билан бўлган суҳбатда.
Бироқ Эриксен ҳам Лондоннинг ўта нуфузли туманларидан бири бўлган Хэмпстеддан уй сотиб олган. Эрталаб соат 8:00да ўрнидан туриб, 8:45да клубга келади. Нонуштадан сўнг спортзал ёки массажга йўл олади, 10:33дан - 12:00гача машғулотларда қатнашади. Кейин қисқа вақт жисмоний машқлар, душ ва тушлик. Қарабсизки, соат 14:00дан кейин Кристиан яна уйда - Сабрина билан кинога тушади ёки дўконларни кезади.
Мартин Схотсдек агентнинг назорати остида Эриксен даромад борасида ташвишланмаса ҳам бўлаверади. Август кунларидан бирида Evromag журнали учун фотосессияда иштирок этган футболчига журнал муҳаррири қизил рангли футболкани таклиф қилганди. Схотс ўша заҳоти либосни киймасликни буюрди: чунки бу ранг - «Арсенал» рамзи, Эриксеннинг янги шартномага имзо чекишига халақит бериши мумкин. Даниэл Леви эса ҳар қандай икир-чикирларга ҳам эътибор берадиган соҳиб.
Хуллас, орадан бир неча ҳафта ўтгач, Кристианнинг амалдаги шартномаси 2020 йилгача узайтирилди, ҳафталик маоши эса 32000 фунтдан 80000га кўтарилди. Энди Эриксен янада кўпроқ ажабланмаса керак. Ахир унинг иш ҳажми ўзгармаган ҳолда моянаси салкам уч бараварга кўпайди!
Матнда хатолик топсангиз, ўша хатони белгилаб, бизга жўнатинг (Ctrl + Enter).
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
