Испания футболи ғалаба ва мағлубиятларга, мухлислар ўртасидаги муносабатларга бой тарихга эга. Испания олий дивизионидаги деярли ҳар бир клубда ўз мухлислари томонидан берилган олижаноб лақаб билан бир қаторда ҳақоратомуз лақаб ҳам бор - рақибларнинг совғаси.
Биз уларнинг барчасини эслаб ўтишга ҳаракат қилдик.
“Алавес”
Асл лақаби
Кулгили баскча сўз - "бабазоррос" - ўтган асрнинг бошларида камбағал минтақа аҳолисининг асосий рационини ташкил этган ловия деган маънони англатади. Янги аср бошида, “Алавес” УЕФА кубоги финалига чиққанида, жамоа янада ҳурматли лақабни олди – “эл глориосо”, “глориоус”.
Ҳақоратомуз лақаби
Испанияда “бабазоррос” сўзи икки қисмга бўлинади ва кейин бутунлай бошқача маънога эга бўлади. “Баба” чақалоқ йиғлаётгани, “зоррос” эса ўлакса деган маънони англатади. Иккала вариант ҳам жамоа учун албатта ҳақоратлидир. “Эл глориосо” лақаби эса “Алавес”нинг муваффақияти тугаши биланоқ тескари маъно касб этди.
“Атлетик Бильбао”
Асл лақаби
"Рохабланкос" ("қизил-оқ") – жамоанинг асосий ранглари лақаби ва черков нуқтаи назаридан нотўғри бўлган диний имтиёзлар учун шерлар уясига ташланган муқаддас шаҳид Мамес де Кападокия шарафига "лос леонес" ("шерлар"). Агар исм сизга таниш бўлиб туюлган бўлса, унда адашмадингиз - Сан-Мамес стадиони ҳам унинг номи билан аталган.
Ҳақоратомуз лақаби
Басклар мамлакати Испаниядаги сепаратизмнинг маркази бўлганлиги сабабли (сўнгги йилларда Каталониядаги барча жанжалларга қарамай) ва кўпинча мамлакатнинг қолган қисми билан ЭТА террористик гуруҳининг қонли антикалари билан боғланганлиги сабабли, жамоа шундай атала бошланди - "террорчилар".
“Атлетико Мадрид”
Асл лақаби
Яна бир "Рохабланкос" ("қизил ва оқ"), испан футболида бундай лақабли жамоалар кўп. Аммо фақат “Атлетико”да бу ранг комбинацияси бошқа лақабни ҳам олиб келди - "колхонерос" ("матрас қопламалари"). "Атлетико"нинг биринчи либослари ўша кунларда матрасларни астарлаш учун ишлатилган арзон қизил ва оқ материалдан тайёрланган.
Ҳақоратли лақаби
Ўтган аср ўрталарида "Атлетико" жанубий америкалик футболчиларни бирин-кетин ўз сафига қўшиб олишни бошлаганида, "Реал Мадрид" мухлислари қўшниларга "индиос" ("ҳиндулар") лақабини беришган. Ўшандан бери тахаллус ҳақоратдан рамзий маънога айланди ва "Атлетико"нинг баъзан тарихни ҳурмат қиладиган мухлислари стадионга ҳинду бошлиқларининг анъанавий бош кийимида келишни яхши кўрадилар.
"Барселона"
Асл лақаби
“Кўк-анорранглилар” ранг схемасини билдирувчи "блаугранас" тахаллуси ҳаммага таниш. Ғайриоддий "кулес" ("эшак") лақаби ҳақида ҳам ҳикоя бор. "Камп Ноу" стадиони қурилишидан олдин "Барса" кичик ва гавжум аренада ўйнаган. Ўриндиқдан жой қолмагач, мухлислар йўлакда эшаклар устида футбол томоша қилишган. Ўриндиқдан жой олгандар эса уларнинг барчасини эшаклар деб аташган.
Ҳақоратли лақаби
Мадриддаги ҳеч бир Класико "Пута Барcа" қўшиғисиз ўтмайди, яъни Каталония жамоасига мухлислар фақат пул учун ишқибоз дейишади. Бундан ташқари, "Фарса" лақаби бор, у гўё “Барселона” билан содир бўладиган ҳамма нарсани кўча цирки сифатида белгилайди. Бу сўз анъанавий "Форcа Барcа" чақирувига жуда мос келади.
"Бетис"
Асл лақаби
"Бетис"нинг бир нечта лақаблари бор. Энг машҳур, албатта, жамоа асосий ранглари учун - "вердибланкос" ("яшил-оқ"). Бенито Вильямарин стадиони Севильянинг Элиополис (юнонча "қуёш шаҳри") деб номланган ҳудудида жойлашган бўлиб, унинг номи жамоа номида ҳам учрайди. Клуб мухлислари оқ ранг борлигини унутиб қўйганларида, яшил рангга дадил урғу бериб, жамоани "вердеронес" ("яшиллар") деб аташади.
Ҳақоратли лақаби
"Пепинос" ("бодринг") "Бетис" мухлислари ва футболчиларига "Севилья"дан қасамёд қилган душманлари томонидан берилган лақабдир. Яъни, бетикослар фахрланадиган яшил рангнинг жисмоний тимсоли. Бир куни “Севилья” мухлислари дербига афишани шундай тасвирлашди, унда рақиб жамоанинг 11 нафар футболчиси қўлтиқларида майда бодринглар билан тасвирланган.
"Валенсия"
Асл лақаби
Валенсияликлар гербдаги ёрқин белгига эътибор бериб, фақат чет элда "кўршапалаклар" деб аталади. Аммо кўршапалаклар Валенсия ҳамжамиятининг гералдикасида тез-тез учраганлиги сабабли, улар минтақадаги энг машҳур клубда таъкидланмайди (гарчи клуб оммавий ахборот воситалари учун Бэтман орқали замонавийроқ талқиндан фойдаланади). Бу эрда ҳамма бир-бирини "че" деб чақиришга одатланган - аргентиналиклар Испаниянинг шарқий қирғоғига олиб келган ўртоқ ёки дўстига таниш манзил. Яна бир тахаллус, "таронгес".
Ҳақоратли лақаби
Валенсия учун нохуш лақаблар деярли йўқ. Фақат эскирганлари бор. Дейлик, Эктор Купер бош мураббийлик давридан кейин валенсияликлар икки йил кетма-кет Чемпионлар лигаси финалига қадар этиб борган, аммо ғалаба қозона олмаганларида, ҳамма бу ҳолатга эътибор қаратди ва бундан олдин ҳам жамоани "эчкилар" деб аташган, чунки улар рақиблар билан ўйнаш учун майдон излаганлар.
"Вальядолид"
Асл лақаби
Вальядолид бутун испан футболидаги энг сирли тахаллуслардан бири – “пуcела”. Бу ёки "Ла Пуcелле" деб номланган Жан дарк хизматидаги ритсарларга ишора ёки фақат Вальядолидда сотилган Поззолан цементига ишора. Лекин уларда тушунарли тахаллус бор - "албивиолетас" ("оқ-бинафша").
"Вильярреал"
Асл лақаби
Аслида “сариқ сув ости кемаси” бошқа футбол клубининг лақабидир. “Кадис” мухлислари ўз жамоасини шундай деб аташди, аммо плагиат шунчаки ишлади, чунки Вильярреал формадаги сариқ рангдан фойдаланган ҳолда янада муваффақиятли клуб бўлиб чиқди.
Ҳақоратли лақаби
Катта амбицияларга эга бўлган жамоа мухлислар томонидан “ўғрилар” номини ҳам олган. Бунга сабаб катта эҳтимол лақаб ўғирлаш билан боғлиқ бўлса керак.
Давоми бор.
Матнда хатолик топсангиз, ўша хатони белгилаб, бизга жўнатинг (Ctrl + Enter).
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
Қаҳрамон Асланов
