ФИФА Эронни жаҳон чемпионатидан четлаштириш талабини олди.
Эронлик бир гуруҳ футболчилар ва бошқа спорт турлари билан боғлиқ бўлган шахслар шундай талаб билан баёнот беришди.
“Эроннинг ўз халқига нисбатан шафқатсизлиги ва жангарилиги жуда муҳим нуқтага етди, бу эса уни футбол ва спорт оламидан аниқ ва қатъий ажратишни талаб қилади.
ФИФАнинг сиёсий жанжалларга тарихий аралашуви кўпинча бу вазиятлар футбол соҳасига метастаз қилмаган ҳоллардагина йўл қўйган.
Эронда аёлларнинг позицияси кенг сиёсий ва ижтимоий-иқтисодий нуқтаи назардан жуда ёқимсиз. Афсуски, футболда ҳам худди шундай иллат ва нотўғри тушунчалар учраб туради, бу эса ҳамма учун хавфсиз жой бўлиши керак бўлган футбол аёллар ва ҳатто эркаклар учун ҳам хавфсиз жой эмаслигини англатади.
Аёлларга доимий равишда мамлакат бўйлаб стадионларга кириш тақиқланади ва ФИФА қадриятлари ва низомларидан кескин фарқли равишда Эрон футбол экотизимидан мунтазам равишда четлаштирилади. Агар аёллар бутун мамлакат бўйлаб стадионларга киритилмаса ва Эрон футбол федерацияси ҳукумат кўрсатмаларига амал қилиб, амалда қўлласа, уни мустақил ва ҳар қандай таъсирдан холи ташкилот сифатида кўриб бўлмайди.
Бу ФИФА низомининг 19-моддасини бузиш ҳисобланади. Бу қоида ўтмишда Қувайт футбол федерацияси, Ҳиндистон футбол федерацияси ва ҳатто ўтмишда Эрон футбол федерацияси каби футбол федерациялари фаолиятини тўхтатиб қўйиш учун зарур шарт бўлган.
Эрондаги вазият мамлакат ҳукумати футбол федерациясидан маълум ирқ ёки миллат вакилларининг стадионларга ташриф буюришини тақиқлашни талаб қилган вазиятдан фарқ қилмайди. Бу ҳукуматнинг мамлакатдаги барча лигаларга тааллуқли офсайд қоидасини ўзгартириш ҳақидаги талабидан фарқи йўқ.
Бундай фаразий вазиятларда ФИФА бундай федерацияларни тезда олиб ташлаши мумкин - айниқса, иккинчи ҳолатда, бу "ўйин қонунлари" билан боғлиқ. Эрон футбол федерациясида ФИФА низоми, унинг қоидалари ва энг муҳими, қадрли қадриятларига риоя қилиш автономияси аниқ эмас.
Агар ФИФА Эрон футболи ўз ҳукумати таъсирида эмас ва фақат мустақил ташкилот сифатида фаолият юритади деб ҳисобласа, барча аёлларнинг стадионларга ташриф буюриши ва Эроннинг Жаҳон чемпионатида қатнашиши тақиқланиши ФИФА низомининг 3 ва 4-моддаларини бузади (ФИФА халқаро тан олинган инсон ҳуқуқларини ҳурмат қилади ва ҳимоя қилади).
Худди шу низомнинг 16-моддасига кўра, ФИФА Кенгаши қонун бўйича зудлик билан кескин чоралар кўриш ҳуқуқига эга. ФИФА кенгаши Эронни зудлик билан четлатиши мумкин ва керак.
ФИФА тараф танлаши керак. Эрон футбол федерацияси бетараф эмас, балки зулмни кучайтириш ва аёлларни спорт экотизимидан тизимли равишда чиқариб ташлаш учун сафарбар қилинганини ҳисобга олсак, ФИФА томонидан бетарафлик мумкин эмас.
Эрон ҳукумати аёллардан ташқари, мамлакатдаги бир қанча спортчиларнинг ҳам овозини ўчирди ва уларнинг чиқиш ҳуқуқларини чеклаб қўйди. Ҳусайн Маҳини, Ориф Ғуломи каби миллий терма жамоа ўйинчилари ва Али Карими ҳамда Али Дайи каби таниқли собиқ футболчилар ҳукумат томонидан қамоққа ташланган, таъқиб қилинган ёки таҳдид қилинган. ФИФА учун чора кўриш вақти келди" - дейилади спортчилари баёнотида.
ЖЧ-2022 Қатарда 20 ноябрдан 18 декабрга қадар бўлиб ўтади. Эрон терма жамоаси Англия, АҚШ ва Уэльс терма жамоалари билан бир гуруҳдан жой олди.
Матнда хатолик топсангиз, ўша хатони белгилаб, бизга жўнатинг (Ctrl + Enter).
Ал-Ғарафа
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
