Paolo Maldini – abadiy va takrorlanmas yulduz
Betakror Paolo Maldinining butsalarini mixga ilgani va «Milan»ning unga tegishli «3» raqamini muomaladan chiqarganiga ham bir zumda 6 yil bo‘libdi. Futbol tarixidagi eng yaxshi himoyachilardan biri «Milan» klubidagi uzoq muddatli faoliyati davomida qo‘lga kiritishi imkoni bor deyarli barcha sovrinlarga ega chiqqani bilan maqtana oladi. Aniqroq aytsak, Paolo CHL|CHKda naq 5 marta g‘olib chiqqan (ilk marta - 1989 yili, oxirgi marta - 2007 yili), 16 yil ichida 7 marta skudetto sohibiga aylangan, shuningdek, Italiya kubogi va Klublar o‘rtasidagi JChda zafar quchgan. «Milan» futbolkasini ilk marta 16 yoshida kiygan himoyachi 41 yoshida nafaqaga chiqdi. U shundan buyon klub rekordchisidir: 4ta o‘nlik davr ichida jahonning eng buyuk jamoalaridan biri safida o‘tkazgan faqat oliy darajadagi o‘yinlari soni 902taga yetgan. Bu borada Paolo bilan Rayan Giggz va Xavyer Zanettigina raqobatlashishlari mumkin, xolos. Yana bir tomoni, Maldini Italiya terma jamoasini naq 74 marta sardor sifatida maydonga boshlab tushgan hamda 3ta JCh va 4ta Yevropa chempionatida ishtirok etib, har ikki turnirda g‘oliblik sharafiga muyassar bo‘lgan. U zamonaviy himoyachilar uchun chinakam o‘rnak namunasidir. Zero, yuqori tezlik va alohida jismoniy kuchga ega bo‘lmay turib, shunchalik samarali o‘ynagan. Chunki o‘yinni yaxshi o‘qiy olardi va to‘p bilan ishlashni qoyillatardi.
Paolo Maldini, Franko Barezi, Alessandro Kostakurta va Mauro Tasotti - bu to‘rtlik futbol tarixidagi eng kuchli himoya chizig‘i hisoblanadi. Eng qizig‘i, maydonda doimo yetuk ijodkorlik va novatorlik xususiyatlari bilan ajralib turishgan bu futbolchilardan hech biri murabbiylik yo‘lidan yurgani yo‘q. Vaholanki, ularning «Milan»dagi klubdoshlari - Marko van Basten, Ruud Gullit, Frank Raykaard, Karlo Anchelotti, Roberto Donadoni, Klarens Zeedorf va Marko Simeone yangi sohada ham ozmi-ko‘p nom qozonishdi. To‘g‘ri, Kostakurta ma’lum muddat «V» seriyasida «Montova» bilan ish yuritdi, ammo deyarli hech narsaga erisholmadi. Tasotti esa Karlo Anchelotti va Massimiliano Allegri davrida «San Siro»da assistent rolini bajardi. Lekin ayni payt har ikkisi murabbiylik sexidan ancha yiroqda. Maldiniga kelsak, u hattoki, bu sohada ishlash varianti ustida o‘ylab ham ko‘rmagan. Paolo uzoq yillar davomida otasi - Chezaredan ko‘p narsalar o‘rgandi. Bilasiz, katta Maldini ham futbolchi sifatida nom qozongan, keyinchalik 5ta klub va milliy jamoani boshqargan. Xullas, Paolo bolaligidanoq otasi izidan yurib, futbol masalasida muayyan tushuncha hosil qilib ulgurgandi. Keyin esa naq 25 yil davomida to‘p surdi. Ko‘rinishidan, futboldagi shuncha vaqtni yetarli bildi, shekilli. Endilikda Paolo uchun yangi yumushlarga vaqt topildi: tennis, boks, asosiysi, oila...
- Boshidayoq murabbiylikka alohida xohishim yo‘qligini sezdim, - deydi Paolo. - Zero, otam murabbiy edi va doimiy tarzda safarlarda bo‘lardi. Qisqasi, biz oilada hech birga o‘tirolmasdik. Qolaversa, futboldan dam olishni istadim. Qisqasi, o‘zimni murabbiy rolida tasavvur qilolmadim. «Milan» tizimiga 10 yoshimda qo‘shilib, 41 yoshimgacha klubda qoldim. O‘ylaymanki, bu futbol uchun yetarli vaqt». Aytish joiz, Maldini futbolchilik faoliyatiga nuqta qo‘yganidan bir necha hafta o‘tib, unga «Chelsi»dan qo‘ng‘iroq qilib, Anchelottiga assistent bo‘lishini taklif etishgandi. Biroq Paolo bu chorlov ustida jiddiy bosh qotirgani yo‘q va darhol rad javobini berdi. E’tiborlisi, shundan buyon unga turli joylardan taklif yuborishni kanda qilishmayapti. Ayniqsa, Fors ko‘rfazi klublari italyanni faollik bilan chaqirishyapti. Biroq sobiq himoyachi har safar bunday suhbatlarga muloyimlik bilan xotima yasaydi: «Rahmat, biroq yo‘q». Chunonchi, Maldinida sportga bog‘liq qiziqishlar qatori yana biznesga moyillik ham sezildi: u yangi tuzilgan «Mayami» klubining xo‘jayinlaridan biriga aylandi.
Paolo hozir 47 yoshda, sochlari oqara boshladi, tizzasidan olgan jiddiy jarohati ham o‘zini eslatib turadi. Ya’ni endi maydonda binoyidek to‘p surolmaydi. Ammo aytishicha, oilasi davrasida futboldagidan kam zavq olmayotgan ekan.
- Ha, o‘zimga yarasha qiziqish va ishlarim bor, lekin ular futbolga daxldor emas. Endilikda o‘zim uchun mustaqil ravishda kun tartibi tuzish imkoniyatiga egaman. Ya’ni hayotni boshqacha his eta boshladim, - kuladi Maldini. - Ayni payt asosan oilam davrasida vaqt o‘tkazyapman. Axir uzoq vaqt oilamni e’tiborsiz qoldirib, bu masalada qarzdor bo‘lib qolgandim. Shuningdek, tennis o‘ynash jonu-dilim. Yana 3 yil boks bilan shug‘ullandim. Sizga aytsam, bu menga yoqib qoldi. Boks - og‘ir, shuning barobarida, ajoyib sport turi. Mashg‘ulotlardan qanday zavq olganimni ta’riflab berolmayman.
To‘g‘ri, o‘g‘illari - 19 yoshli himoyachi Kristian va 14 yoshli hujumchi Daniel uning futboldan, xususan, «Mi-lan»dan batamom uzoqlashishiga imkon berishmaydi. Ulardan biri vaqti kelib, hozircha «muzlatib» qo‘yilgan «3» raqami vorisiga aylansa, ajabmas. Buning uchun qaysidir biri asosiy jamoaga kirsa, bas.
Tabiiyki, Paolo sobiq jamoasining hozirgi holatiga ham befarq emas. Axir «rossonerlar» 2011 yili «A» seriyasida 1-o‘rinni egallagan bo‘lsalar, o‘tgan mavsum 10-pog‘ona bilan kifoyalanishdi - sezilarli pasayish.
- Hozir futbolchilarga juda og‘ir... Yaqin orada vaziyatning ijobiy tomonga o‘zgarishi dargumon. Ehtimol, ular hozirda nima qilishni ham umuman tushunishmayotgandir. Paoloning bu gapida jon bor. Harqalay, hozirgi «Milan» 80-yillar oxiri va 90-yillar boshidagi oltin davr darajasidan ancha yiroqda. O‘sha vaqt Berluskonining sarmoyasi va Arrigo Sakki hamda Fabio Kapelloning taktik bilimdonliklari evaziga klub 1988-1996 yillar oralig‘ida naq 5ta skudetto yutgandi. Boz ustiga, «A» seriyasi o‘shanda jahondagi eng boy va raqobatbardosh liga hisoblanardi. Futbolchilar kelib-ketishardi, Maldini esa o‘z joyida mustahkam turardi. Garchi keyinchalik «Milan»ning ichki arenadagi ishlari ortga ketgan bo‘lsada, Paolo yana bir qator yorqin g‘alabalarni tantana qildi - 2004 yilda Italiya chempioni bo‘ldi, 2003 va 2007 yillarda CHL kubogini boshi uzra baland ko‘tardi. U aynan shu davr, ya’ni o‘z do‘sti Karlo Anchelotti boshqaruvidagi vaqtlarni alohida eslaydi:
- Menga jamoadoshlar va klub prezidenti masalasida omad kulib boqqan. Chunki «Milan» xo‘jayini barchasida eng yaxshi bo‘lish yo‘lida pulni ayamasdi, futbolchilar esa maydonda bor mahoratlarini ishga solishardi. Yana bir e’tiborli tomoni shuki, menga ko‘plab yetuk murabbiylar qo‘l ostida o‘ynash nasib etdi. Deylik, Nils Lidxolm futbol shunchaki, o‘yin ekanligi va undan faqat zavq olish zarurligini teran tushuntirgandi. Sakki esa yangi darajaga chiqishimga katta yordam bergan. Kapello va vaqtida men bilan birga o‘ynagan Anchelotti haqida ham xuddi shunday fikr bildiraman. Ayniqsa, Anchelotti bilan barchasi o‘ta ajoyib kechgandi. Axir biz futbolni bir xil tasavvur qilardik. U ajoyib yigit va shunday mutaxassis. Biz birga o‘ynagan payt qalin do‘st edik, u murabbiy bo‘lgach ham, munosabatlarimiz zarracha o‘zgarmadi. Futboldagi oxirgi 7 yilni Karlo bilan birga o‘tkazdim va bu davr faoliyatimdagi eng yaxshisidir. Chunonchi, barchasi ikkimizga ham rohat bag‘ishlardi: nafaqat o‘yinlar yoki g‘alabalar, balki har kunlik ish. Ha, ajoyib damlar.
Maldini yana «Milan»ning yosh darvozaboni Janluiji Donnarummaga e’tibor qaratdi. Xabaringiz bo‘lsa, «Milan» bosh murabbiyi Sinisha Mixaylovich uni 16 yoshu 8 oylik vaqti, ya’ni oktyabr oyida «Sassuolo»ga qarshi bahsda maydonga tushirdi.
- Men ilk marta maydonga tushganimda nisbatan yoshroq edim, - kuladi Paolo. - Ya’ni16 yoshu 7 oylik vaqtim debyut qilgandim. Umuman, Janluiji haqida u maydonga tushmasidan oldin ko‘p gaplarni eshitgandim. Zero, o‘tgan yili hamma faqat u haqda gapirdi. Ko‘rinib turibdiki, yigitcha ulkan iqtidorga ega. Bilasiz, golkiperning maydondagi roli mutlaqo boshqacha. Unga qiyin. Lekin eng muhimi, Janluiji hozircha o‘z vazifasi uddasidan chiqmoqda.
Maldini o‘z yutuqlari orasida bittasini alohida ajratib ko‘rsatolmaydi: na CHK-89dagi ilk g‘alabani, na 1994 yili «Barselona»ni 4:0 hisobida tor-mor etilganini (o‘shanda Paolo himoyada Barezi va Kostakurtasiz ham ajoyib tarzda harakatlangandi).
- Faoliyatim shunisi bilan ajoyibki, men CHLda 5 marta g‘olib chiqqanman va 20 yil davomida naq 8ta finalda o‘ynaganman. Bunga ishonish qiyin, - deydi u. - Ha, «Milan»da tengsiz tarkib bor edi. Ya’ni men o‘ynashni boshlagan paytda ham, faoliyatimni yakunlagan chog‘da ham ajoyib yigitlar bilan birga to‘p surganman. Aynan shu narsa meni ko‘proq quvontiradi.
Maldini yana bir Qator masalalar xususida
Galliani haqida
- Agar «Milan» cho‘qqiga qaytishni xohlasa, unga g‘oyalar va sarmoya kerak. Ya’ni klub futbolni teran tushunadigan odamlarga ehtiyoj sezmoqda. Ayni payt bundaylar ko‘rinmayapti, afsus. Galliani ajoyib rahbar, ammo unda futbolga daxldor kamchiliklari ko‘p. Deylik, o‘yinchilar va ularning saviyalarini to‘g‘ri baholay olmaydi. Demak, bu funksiyani boshqa kishiga topshirishi kerak.
«Milan»ga nima yetishmayotgani xususida
- Men o‘ynagan payt ajoyib tarkib bor edi, shuningdek, aniq tuzilgan loyiha ham. Shuning hisobiga g‘alabalarni nishonlaganmiz. Lekin ertangi kunga ishonch bilan qarash uchun avvalo, odamlarni joy-joyiga qo‘yish lozim. Shaxsan menga ko‘p funksiyali ma’mur tizimi aslo yoqmayapti.
«Unutilish»
- Oxirgi yillarda Leonardo, Zeedorf, Allegri va hattoki, Barbara Berluskoni menga qo‘ng‘iroq qilib, ishga chorlashdi. Silvio Berluskoni esa «Milan»dan ketganim bo‘yicha biror marta aloqaga chiqmadi. Vaholanki, jamoada barcha muhim qarorlarni aynan u qabul qiladi.
Mixaylovich haqida
- «Milan»da ishlash oson emas. Axir gap futbol tarixidagi eng sovrindor klublardan biri haqida ketyapti. Milanello, «San Siro», «Milan» - bularning barchasi bosim yuklaydi. Futbolchilar ham, menejerlar ham bu bosimni yaqqol his etishadi. Murabbiylik lavozimiga debyutantlarni taklif etish g‘oyasi avvalgi davrdagi kabi omadli yurish hisoblanmasa kerak. Menimcha, bu katta tavakkalchilik. Hattoki, Zeedorf chakki natija ko‘rsatmaganini hisobga olsak ham, shunday. Tajriba kerak. Yaxshiyamki, Mixaylovichda tajriba bor.
Kelajagi xususida
- Yaqindagi saylovlar arafasida meni FIFAga chorlashdi. Lekin bu o‘ta siyosiy tashkilot. Men esa siyosatga aralashmoqchi emasman. Yaqinda Infantino ham murojaat etib, yordam berishimni so‘radi. U atrofiga sobiq futbolchilarni jamlamoqchi, shekilli. Ko‘ramiz. Ammo shaxsan men o‘zimni hech qachon bunday rollarga taklif etmagan bo‘lardim...
H. MASAIDOV tayyorladi
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
