Sadio Mane qandaydir ikki daqiqa ichida chempionlikka asosiy da’vogar - «Tottenhem»ni karaxt ahvolga solib qo‘ydi.
Bundan atigi bir necha yil avval Senegalda chang yutib yurgan noyob iqtidor sohibi hozirda APL jamoalari uchun bartaraf etishning iloji bo‘lmagan qo‘rqinchli «ofat»ga aylandi. Goal.com sayti 2016 yilning eng sara futbolchilari 50taligida 39-o‘ringa loyiq ko‘rilgan afrikalik mitti javohir bosib o‘tgan yo‘l haqida hikoya qiladi.
Yashindek chaqnash - Sadio Manega bolalikda berilgan in’om. Shu xislati evaziga u Nacho Monreal va Kallum Chembersni laqillatib, «Arsenal» darvozasi tomon yo‘l topgan va «Liverpul»dagi debyutini ajoyib gol bilan nishonlagandi. Undan ikki yil avval «Sautgempton»da ilk marta maydonga tushib, yangi jamoasi foydasiga penalti ishlagan, taqdir taqozosi bilan o‘shanda ham Liga kubogi doirasida «Arsenal» jabr ko‘rgandi.
Manedagi yashin tezlik Angliya uchun yangilik bo‘lsa, Senegal poytaxtidan olisda joylashgan Sediu shaharchasi aholisi uchun yaxshi tanish edi. Sadio ana shu shaharchaning chang ko‘chalarida to‘p tepib ulg‘aygan. Nihoyat, 15 yoshga to‘lgan bolakay amakisi hamrohligida Dakar sari 800 km.li safarga otlandi.
«Poytaxtga yetib kelganimizda stadion menga o‘xshagan bolakaylarga to‘lib ketgandi. Tezda bizni guruhlarga ajrata boshlashdi. Hech yodimdan ko‘tarilmaydi, katta yoshdagi bir kishi menga tikilib turdi-da, taajjubini yashira olmagan holda savolga tutdi: «Sen bu yerda nima qilyapsan? Nahotki, ko‘rikka kelgan bo‘lsang? Shu butsa, shu short bilan to‘p tepmoqchimisan? Qanday qilib?» Men unga bundan yaxshiroq libosim yo‘qligini aytdim. Maydonga tushganimdan keyin o‘sha odamning yuzidagi taajjub o‘rnini hayrat egallaganini ko‘rdim. Menga yaqinlashib, akademiyaga qabul qilinganligim, faqat uning jamoasida o‘ynashimni aytdi», - deya eslaydi Mane.
Ha, Sadio o‘zining noyob qobiliyati evaziga futbol mutaxassislari xayrixohligiga osonlikcha erishdi. Ammo ota-onasining roziligini olish oson bo‘lmadi: «3-4 yoshli paytimdan boshlab to‘pdan ajramaganimni yaxshi eslayman. Ko‘chada to‘p tepayotgan bolalarni ko‘rsam, ularga qo‘shilmasdan turolmasdim. Ulg‘aygach, stadionga boradigan bo‘ldim - «kumir»larimni o‘z ko‘zim bilan ko‘rishni istagancha, o‘zimni ularning o‘rnida ko‘rardim. Terma jamoaning JCH-2002dagi muvaffaqiyati (guruhda amaldagi chempion - Fransiyani yengib, chorak finalgacha yetib borgandi) mamlakat aholisiga tengi yo‘q shodiyonani tuhfa etgach, taqdirimni futbol bilan bog‘lashga ahd qildim. Ota-onam ruhoniy bo‘lishgani bois, millionlar o‘yiniga qiziqmasdilar. Ular meni boshqa sohada ko‘rishni istashardi. Oxir-oqibat, butun fikri-xayolim futbolda ekaniga amin bo‘lishgach, Dakarga borishimga izn berishdi».
Kim o‘z farzandiga yordam bermaydi? Sadioning ota-onasi ham uni qo‘llab-quvvatlab turishdi, amakisi doimiy tayanch bo‘ldi. Umuman, begona kishilar ham o‘z orzusini ro‘yobga chiqarishi uchun Manega ozgina bo‘lsada ko‘mak berishga harakat qilishardi. Mana, endi ular, jumladan, «Mes»ga yo‘l olguniga qadar Dakarda boshpana bilan ta’minlab turgan kishilar ham u bilan haqli ravishda faxrlanishadi. Manening maftunkor o‘yinlarini intiqlik bilan kutadilar. Futbolchi Senegal terma jamoasi tarkibida maydonga tushish uchun vataniga qaytganida, stadion muxlislarga to‘lib ketadi. O‘z navbatida, ishqibozlarga o‘z tashakkurini izhor qilishi mumkin bo‘lgan qulay imkoniyatni behuda ketkazmayapti. Minnatdorchilikdan tashqari, Mane vatandoshlarini terma jamoaning yetakchisiga xos sermazmun o‘yinlar bilan mukofotlamoqda. «Sautgepmton»dan 30 mln. funt evaziga o‘tgan yarim himoyachi «Liverpul»da ham sermahsul - 11ta uchrashuvda urilgan gollarning 10tasida uning ulushi bor. «Sent Meris»dagi ikki mavsumni ham 10tadan ortiq gol bilan yakunladi. Yashindek tezlik, aqlli oyoq, vaziyatni his eta bilish qobiliyati va charchoq bilmaslik xususiyatlari sohibi ikki marta «MYU»ning e’tiborini tortgandi. Biroq taqdir Maneni 2012 yildagi London Olimpiadasidan boshlab kuzatib kelayotgan Yurgen Klopp jamoasiga ravo ko‘rdi. To‘g‘ri, germaniyalik murabbiy uni o‘z jamoasiga ikkinchi urinishda qo‘shib olishga muvaffaq bo‘ldi. Chunki avvaliga Klopp «Zalsburg» rahbariyati bilan kelisholmadi, keyinchalik Sadio «Sautgempton»ga yo‘l olgandi. Aytgancha, «avliyolar»dan ilgari Moskvaning «Spartak»i Manega ishonish qiyin bo‘lgan qiymatdagi shartnomani taklif etgan, ammo futbolchi saviyali chempionatni moddiy manfaatdan ustun qo‘ygandi. O‘shanda Yurgen Kloppning qiziqishi «Borussiya» Dortmunddek o‘ziga xos jamoadan joy olishiga umid uyg‘otgandi. Bir tomonda Yurgen Sadioni kuzatishda davom etdi, futbolchi esa mukammallik sari yanada intila boshladi: «Orzum amalga oshmagach, o‘zimga so‘z berdim: bor kuchimni yuqoriroq saviyaga ko‘tarilishga sarflayman. Shunda ko‘nglimdagi klubning o‘zi izlab keladi. Amalda ham shunday bo‘ldi - «Sautgempton»dagi ishonchli o‘yinlarimdan so‘ng Klopp meni o‘z jamoasiga taklif qildi. Bungacha amalga oshirgan ishlarimdan mamnunman. Chunki men malakali murabbiydan saboq olyapman. Qachondir maqsadimga erishishimga ishonardim».
«Emireyts»da «Liverpul»dagi gollari sonini ochgach, Sadio qo‘llari bilan Kloppni ko‘rsatib, ustozi tomon yugurdi va uni quchoqlab oldi. Bu quvonchli onlardan so‘ng ancha vaqt o‘tdi. Biroq ushbu voqea Manening qanchadan-qancha narsalardan voz kechgani-yu, qanday qiyinchiliklarni yengib o‘tganini eslatib turadi. «O‘smirlik paytimda yaqinlarimdan uzoqlashish juda qiyin bo‘lgandi. Onamni, opa-singillarimni sog‘inardim. Futbolchi bo‘lishga ahd qilgan ekanman, bu qiyinchiliklarni yengib o‘tishim shartligini yaxshi bilardim. Shu ayriliq irodamni tobladi. Menga o‘xshagan iqtidorli yigitlarning aksariyati so‘nggi marragacha yetib bora olishmadi. Men esa hammasiga chidadim va nihoyat, professional darajasiga erishdim».
Manening xonadoni Liverpul markazida joylashgan. Hozirda shahar bo‘ylab navigator yordamisiz bemalol harakatlana oladi. Yangi muhit, yangi uy, yangi talablarga allaqachon moslashib ulgurdi. Qahramonimizning «Enfild»dagi faoliyati kutilganidan ham jozibali va samarali boshlandi. Hujumkor uchlikning a’zosi sifatida u Filippe Koutinyo hamda Roberto Finmino bilan hamkorlikda raqib himoyachilarini ayanchli ahvolga solib qo‘ymoqda. Uning hayratomuz harakatlari muxlislarga zavq ulashmoqda. Ammo futbolchi har qanday vaziyatda ham hushyorlikni yo‘qotmaslikka intiladi: «Maydonda futbolchi o‘tkinchi xayollardan yiroq bo‘lishi kerak. Ayniqsa, «Liverpul»ga o‘xshagan nomdor jamoalarda to‘p suradigan bo‘lsa. Aks holda, sen raqiblarni emas, ular seni oyoq osti qilishadi», - deydi Mane.
«Qachondir meni o‘z tarkibiga qo‘shib olmoqchi bo‘lgan jamoaga o‘tishimni, o‘zim orzu qilgan murabbiy rahbarligida to‘p surishimni bilardim. Maqsadim - meni yaxshi biladigan ustozim ishonchini oqlash, qo‘limdan kelganicha unga yordam berish. Boshqa har qanday fikrdan yiroqman. Hozir shu jamoaning bir bo‘lagi ekanligimdan mamnunman. Jamoadoshlarim yuksak iqtidor sohiblari. Barchamiz bir maqsad yo‘lida birlashganmiz. Mahoratli sheriklar qurshovida to‘p surish ancha oson va zavqli», - deydi yarim himoyachi.
Mane 15 yoshli o‘smirlik davrini yodga olib, o‘z kechinmalarini yosh izdoshlariga ibrat sifatida keltirishni xush ko‘radi: «Bolalik paytingda ko‘chada to‘p surgan ekansan, o‘zingni futbolning barcha sir-asroridan xabardordek his etasan. Har bir harakatingni o‘ziga xos uslubda bajarishga urinasan, ko‘pincha bu borada o‘zingni tengsiz hisoblaysan. Biroq men juda ko‘p uslublarni, taktik holatlar va boshqa nozik jihatlarni akademiyada o‘zlashtirdim. Qolaversa, hozir ajoyib murabbiylardan saboq olishni davom ettiryapman. Shuningdek, tajribali jamoadoshlarimdan ham».
«O‘zimni ko‘proq boshqalarni eshitadigan, kuzatadigan va ulardan o‘rganadigan kishilar toifasidan, deb bilaman. O‘zimni doimo yosh hisoblayman, bilimga chanqoqman, yanada yuqoriroq saviya sari intilaman. Navbatdagi yangi kun qandaydir ijobiy narsani o‘rganish uchun berilgan ajoyib imkoniyat!».
Mane uchun bu faqat boshlanishi, xolos. «Liverpul» mutasaddilari bu xariddan mamnunlar. Ammo uni ushlab qolmaganlar-chi? Afsusda ekanliklariga shubha yo‘q. Keyingi pushaymon - o‘zingga dushman! Hayot o‘zi shunaqa!
Ma’lumot uchun
Sadio Mane
Tug‘ilgan sanasi va manzili: 1992 yil 10 aprel, Sediu (Senegal)Ampluasi: vinger
Bo‘yi: 175 sm. Vazni:55 kg.O‘ynagan jamoalari: «Mes» (2010-2012); «Red Bull» (2012-2014); «Sautgempton» (2014-2016); «Liverpul» (2016-...)
Senegal terma jamoasi tarkibida 42 marta maydonga tushib 12ta gol urgan
Manedagi yashin tezlik Angliya uchun yangilik bo‘lsa, Senegal poytaxtidan olisda joylashgan Sediu shaharchasi aholisi uchun yaxshi tanish edi. Sadio ana shu shaharchaning chang ko‘chalarida to‘p tepib ulg‘aygan. Nihoyat, 15 yoshga to‘lgan bolakay amakisi hamrohligida Dakar sari 800 km.li safarga otlandi.
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
