Shu kunlarda «Nissa» ofisi «Barselona», «Arsenal» va «PSJ» kabi grandlar tomonidan jo‘natilgan kazo-kazolar bilan gavjum. Boisi, jamoaning Kot-d`ivuarlik yarim himoyachisi Jan-Mikael Seri yakunlangan mavsum shu qadar effektli va samarali o‘ynadiki, ko‘pchilik beixtiyor unga alohida nazar solmoqda.
Transfer tarixi
«Nissa» 2 yilcha oldin ham mavsumni o‘ta omadsiz yakunlagandi. O‘sha vaqt bosh murabbiy vazifasini bajargan Klod Pyuel qo‘lidan kelganicha vaziyatni o‘nglashga urindi, tirishdi. Biroq moliyaviy imkoniyatlar cheklangani bois, u tarkibni o‘zi istagandek, kuchaytirolmasdi. Deylik, murabbiy tanglik holatidan chiqib ketish ilinjida o‘z o‘g‘lini ham majburan maydonga tushirgan va bu klub muxlislariga aslo yoqmagandi. Qisqasi, Pyuel o‘sha mavsum «burgutchalar» yordamida bir amallab, jamoani elitada olib qolishga erishdi. Yozda esa hamma Hatem Ben Arfaning qaytishini intiqlik bilan kutib turgan bir payt jamoaning 2015 yil davomidagi asosiy transferi amalga oshirildi. Gap Kot-d`Ivuar milliy jamoasining asosiy o‘yinchilaridan biriga aylangan Jan-Mikael Seri haqida ketmoqda. O‘shanda ixcham jussali yigitcha hech kimda ortiqcha taassurot qoldirmagan, «Pasush de Ferreyra» (Portugaliya) klubi atigi 500 ming yevro tufayli undan osongina voz kechib qo‘ya qolgandi. Portugaliya klubi saviyasi mutaxassilarga ham, ko‘plab muxlislarga ham yaxshi ma’lum. Serining taqdimot marosimida ishtirok etgan klub vakillari turli e’tirozlarga munosib javob berishdi: «Xo‘sh, deylik, bu yigitdan voz kechdik ham, 500 ming yevroga yana kimni xarid qilishimiz mumkin?» Qarangki, matbuot va muxlislar tomonidan xushlamaygina qabul qilingan Jan-Mikael hech narsaga parvo qilmay, «Nissa»dagi dastlabki o‘yinlardanoq bor e’tiborni o‘ziga qaratdi. Umuman, jamoa o‘yini hayratlanarli tarzda o‘zgardi, debyutant dadillik bilan yetakchilikni o‘z zimmasiga oldi. Natijada ko‘pni ko‘rgan tajribali muxlislar Serini o‘yin uslubi bo‘yicha tan olingan Xavi va Andres Inyestaga qiyoslay boshlashdi. Mana, vaqt o‘tishi bilan bu o‘xshatish nechog‘li o‘rinli ekanligi isbotlandi - «notanish» yarim himoyachi 2016|2017 yillar mavsumi yakuni bo‘yicha Fransiya elit ligasining eng yaxshi futbolchisi maqomiga da’vogar nomzodlar ro‘yxatidan joy oldi. To‘g‘ri, yakunda sovrin Edinson Kavaniga nasib etdi. Shunga qaramay, afrikalik legionerga munosib baho berish shart. Axir u fransuzlar chempionatiga Kavani kabi nomdor «Napoli»dan emas, balki kamtaringina «Pasush de Ferreyra» klubidan o‘tgandi.
Umumiy ma’lumot, hozirgi holat
Hozir Serini «ovlash» mavsumi ochiq. Qit’aning eng yetakchi chempionatlari nihoyasiga yetgach, «Marsel», «Monako», «PSJ», «Arsenal» va «Barselona» kabi jamoalar skautlari munosib yarim himoyachi topish ishlarini boshlab yuborishdi. Ular xususan, Seriga befarq qarashmayapti. «Nissa» o‘z navbatida, «ovchilar»ga qarshilik ko‘rsatish niyatida emas, chunki klub rahbariyati ivuarlik iqtidor sohibini tarkibda olib qolish oson emasligini yaxshi tushunib turibdi. Aslini olganda, «Nissa» prezidenti Jan-Pyer River vaziyatni birozgina bo‘rttirib ko‘rsatayotgandek. Chunonchi, «burgutchalar» so‘nggi vaqtlar ishonchli parvoz qilishni ancha o‘zlashtirib olishdi. Shunga muvofiq, klubning moliyaviy imkoniyatlari nisbatan yaxshilandi. Qo‘shimchasiga, jamoa CHLga yo‘l ochdiki, endi xalqaro turnirdagi ishtirok uchun oladigan mukofot puli vositasida o‘z yetakchisini bemalol tarkibda saqlab qolishi mumkin. Ammo bunday kamtarin jamoalarning bitta transfer orqali kamida 25 mln. yevro ishlash imkoniyatidan voz kechishi ham juda-juda qiyin. Boz ustiga, «Nissa» Seriga o‘xshagan xilma-xil taqdir sohiblari uchun tramplin vazifasini o‘taydigan klub sifatida tanilgan. Mana, birgina Serining o‘zi jamoa g‘aznasini 2015 yili sarflangan xarajatdan 50 baravar (!) ko‘proq mablag‘ bilan to‘ldirishi mumkin. 2 yil davomida futbolchiga berilgan kamtarona ish haqi va bosh-qa sarflarni ayirib tashlash bilan tushumning salmog‘i kamayib qolmaydi. Xo‘p, «Nissa» ko‘zlayotgan foyda miqdoriku oz emas, ammo futbolchining mahorati shunga yarashami?
Maydonda qanday yumushlarni bajaradi?
Jan-Mikael oxirgi mavsum markaziy yarim himoyachi pozisiyasida to‘p surdi. Pyuel davrida esa klassik «8-raqam» vazifasini ado etish bilan cheklanadigandek taassurot uyg‘otgandi. Bunda asosan kombinasion o‘yin tashkil etish va to‘pni oldingi chiziqqa yetkazib berish masalasiga javob berardi. Lekin Pyuel o‘rnini egallagan Lyusyen Favr 4-4-2 sxemasidan voz kechib, yarim himoyachi zimmasiga tushadigan yumushlarni ham ancha o‘zgartirdi. Misol uchun, «burgutchalar» oxirgi mavsum aksariyat bahslarda markazda 4 kishi bo‘lib harakatlanishdi. Shu bois, Seri asosan raqib hujumlarini bartaraf etish bilan shug‘ullandi. Zero, undagi tabiiy tezkorlik va chaqqonlik nafaqat raqiblardan to‘pni tortib olish, balki ular tomon yo‘llangan uzatmalar yo‘lini kesib qo‘yish imkonini beradi. Serining yakkakurashlar chog‘i samarali harakatlari statistikasi balki chinakam tayanch yarim himoyachilarinikiga nisbatan pastroqdir, biroq bu uning orqa chiziqdagi ahamiyatini sira kamaytirmaydi. Ivuarlik yarim himoyachi Klod Pyuel davridayoq standart vaziyatlardan foydalanish mas’uliyatini o‘z zimmasiga olgandi. Deylik, Ben Arfadek mahorat sohibi ham jarima zarbalarini amalga oshirish bobida Seriga «salom» berib, yo‘l bo‘shatgan. Umuman olganda, Jan-Mikaelning asosiy ustunligi kombinasion o‘yinda ko‘zga tashlanadi. Albatta, yosh iqtidor sohibining Xavi yoki Andres Inyesta darajasidan hali ancha pastda ekanligi shubhadan xoli. Ammo uning maydondagi harakat yo‘nalishi aynan shu mahorat sohiblarini eslatadi. Muhimi shuki, Serining o‘yinni tushunish qobiliyati, vaziyatlarga to‘g‘ri baho berish va to‘pni aniq uzatish mahorati evaziga «Nissa»ning uslubi batamom ijobiy tomonga o‘zgardi. Jamoa raqib uslubidan kelib chiqib, taktika tanlamaydi, balki uni o‘z chizmasi bo‘yicha harakatlanishga majbur etadi. Shuningdek, to‘pga ko‘proq egalik qilish ham «burgutchalar»ning asosiy qurollariga aylanmoqda. E’tiborli jihati shundaki, Pyuel shogirdlaridan to‘pni nazorat qilish masalasida yuqori foizga erishishni talab qilardi. Favr uchun esa har qanday ko‘rsatkichning sifat va samaradorligi muhimroq - futbol natija uchun o‘ynaladi. Aynan shu masalada Seriga o‘xshagan futbolchilar bebaho hisoblanishadi. Ular ochiq hududlarni vaqtida ko‘radilar va to‘pni o‘sha nuqtaga aniq yetkazib beradilar. Raqamlar bilan ifoda etsak, Seri uzatmalar aniqligi bo‘yicha 90 foizli ko‘rsatkichga ega. Qo‘shimchasiga, Jan-Mikael vaziyat taqozosiga ko‘ra, darvozaga zarba yo‘llashni ham joyiga qo‘yadi.
Seri mo‘may daromad manbasimi?
To‘g‘ri va o‘rinli savol. Shubha yo‘q, «Nissa» ivuarlik legioner transferidan katta manfaat ko‘radi. Aniqroq aytsak, jamoaning bu boradagi ulushi 25 mln. yevrodan ko‘p bo‘ladi. Bir qarashda, Fransiya chempionatida qayd etgan statistikasi (6ta gol va 9ta samarali uzatma) yuqori narxga mos emasdek. Masalan, «Marsel» vakili Florian Tovenning ko‘rsatkichlari bir muncha yuqori va u haqli ravishda grandlar o‘rtasida talash bo‘lmoqda. Seriga nisbatan qiziqish darajasini oshiradigan jihatlar ham yo‘q emas. Keling, qahramonimizning samarali harakatlari tahlili bilan tanishib chiqaylik: ivuarlik o‘yinchining 6ta golidan 2tasi g‘alaba va 1tasi durang natijani ta’minladi. Ha, bu ham o‘ta hayratlanarli natija emas, albatta. Mayli, endi samarali uzatmalari effektini ko‘rib chiqaylik: 1ta «pas»idan so‘ng o‘yinda hisobni ochuvchi gol urilgan bo‘lsa, yana 2tasida «Nissa» vakillari raqib darvozasini nishonga olib, durangga erishganlar. Shuningdek, yana 6ta samarali uzatmasidan so‘ng jamoasi g‘alaba golini nishonlagan. Demak, arifmetik hisob-kitoblarga ko‘ra, mavsum davomida jamg‘arilgan 78 ochkoning 24tasi bevosita Seri ishtirokida qo‘lga kiritilgan. Boshqacha aytganda, bu ko‘rsatkich 31 foizni tashkil etadi. Agar qishda Serining asosiy hamkori - Uilan Sipriyen jarohatlanmaganida, balki natijaning salmog‘i yanada osharmidi? Zero, shu yo‘qotishdan so‘ng Seri tez-tez tayanch yarim himoyachisi chizig‘iga qaytib to‘p surishga majbur bo‘ldi.
Xulosa qilsak, Seri o‘rtamiyona jamoa tarkibida shunday ko‘rsatkichlarga erishdi. Endi bir tasavvur qiling, Jan-Mikael yuzaga keltirgan qulay vaziyatlardan Alassan Plea va Mario Balotelli emas, Edinson Kavani va Radamel Falkao yoki samarali MSN (Lionel Messi - Luis Suares - Neymar) uchligi foydalanganida, qanday natijalar qayd etilardi?
Serining nomdor jamoaga moslashish ehtimoli
O‘ta yuqori. Chunki u anchayin kamtarin jamoa - «Pasush»dan «Nissa»ga o‘tib, qisqa vaqt ichida yetakchiga aylana oldi. Jamoalar saviyasi va nufuzidan kelib chiqsak, futbolchining bir necha baravar oshgan bosim ostida to‘p surgani oydinlashadi. Shu jiddiy o‘zgarishga dosh bergan Seri nega endi top-klublar talabini qondirolmasligi kerak? Yana unutmaslik lozim, Jan-Mikael - Kot-d~Ivuar terma jamoasi a’zosi. Uning tarkibidagi bellashuvlar doimo klubdagidan ko‘ra, ko‘proq e’tibor tortadi. Chunonchi, afrikalik muxlislar juda faollar. Bu jihat ham yarim himoyachining har qanday bosimga qarshi ma’lum ko‘nikma hosil qilganidan dalolat. Qolaversa, G‘arbiy Afrikadagi mutaxassislar talabchanlik borasida yevropaliklardan kam emaslar. Shunday ekan, top-klublar Seriga ikkilanmay «sovchi» jo‘natishi mumkin.
Arifmetik hisob-kitoblarga ko‘ra, mavsum davomida jamg‘arilgan 78 ochkoning 24tasi bevosita Seri ishtirokida qo‘lga kiritilgan. Boshqacha aytgandan, bu ko‘rsatkich 31 foizni tashkil etadi. Agar qishda Serining asosiy hamkori - Uilan Sipriyen jarohatlanmaganida, balki natijaning salmog‘i yanada osharmidi? Zero, shu yo‘qotishdan so‘ng Seri tez-tez tayanch yarim himoyachisi chizig‘iga qaytib to‘p surishga majbur bo‘ldi.
Ma’lumot uchun
Jan-Mikael Seri
Tug‘ilgan sanasi va manzili: 1991 yil 19 iyul (25 yosh), Grand-Byuryubu (Kot-d~Ivuar)
Fuqaroligi: Kot-d~Ivuar
Bo‘yi: 168 sm. Vazni:70 kg.
Pozisiya bo‘yicha: yarim himoyachi
Klubi: «Nissa» (Fransiya)
O‘yinchilik raqami: 6
Professional faoliyati: «ASEK Mimozas» (Kot-d~Ivuar) - 2010-2012 (16ta o‘yin, 1ta gol); «Portu-V» (Portugaliya) - 2012-2013 (19ta o‘yin, 1ta gol); «Pasush de Ferreyra» (Portugaliya) - 2013-2015 (54ta o‘yin, 2ta gol); «Nissa» (Fransiya) - 2015-... (71ta o‘yin, 9ta gol)
Kot-d~Ivuar terma jamoasida 2014 yildan buyon 12 marta maydonga tushib, 1ta gol urgan.
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
