2020 yil noyabr oyi oxirida, o‘sha paytda, 16 yoshli kelib chiqishi kamerunlik bo‘lgan nemis Yussuf Mukoko Dortmundning “Borussiya”si tarkibida maydonga tushib, Bundesliga tarixidagi eng yosh debyutantga aylangandi. U professional futboldagi birinchi paydo bo‘lishidan ancha oldin, vunderkind ajoyib qobiliyati tufayli, Mukoko "asr iste’dodi", "fenomen", "vyudo", "jahon futbolidagi eng yorqin iste’dod" deb nomlangan edi.
Rekordlarning boshlanishi
2014 yilda nemis tilini umuman bilmaydigan yigit Kamerundan "Sent-Pauli" akademiyasiga olib kelingan. U sinov mashg‘ulotlariga oddiy kiyimda va butsasiz mashq qildi. Klub uni forma bilan ta’minlagan, tengdoshlaridan biri esa butsani qarzga bergan. "Qaroqchilar" lagerida 2 yil davomida o‘z saviyasini ko‘rsatdi va Dortmundga taklif oldi. 2017 yilda o‘n ikki yoshida u U17 jamoasida o‘ynadi va ikki mavsumda 56 o‘yinda 90 ta gol urdi. 2019 yildan beri u U19 jamoasida o‘ynay boshladi va 32 uchrashuvda 51 ta gol urdi.
Futbolchining so‘zsiz iste’dodi mashg‘ulotlardagi eng kuchli mehnat bilan ham mustahkamlandi. Murabbiylarning ta’kidlashicha, Yussuf katta yoshli futbolchining mehnatini har jihatdan tengdoshlaridan ancha ortda qoldirgan. 15 yoshida u "Borussiya" ning asosiy jamoasi bilan mashg‘ulotlarni boshladi va jamoa murabbiylaridan biri Otto Addo o‘z fikrlari bilan o‘rtoqlashdi:
“Hali ham bor bo‘lgan kichik kamchiliklari ustida qattiq ishlagan, intizomli, ishtiyoqli va bu yoshdagi professional futbolchini kamdan-kam uchratasiz.”
Qisqa vaqt ichida yosh markaziy hujumchi quyidagi rekordlarni o‘rnatgan:
- Bundesliga tarixidagi eng yosh debyutant
- Bundesliga o‘yinini boshlagan eng yosh futbolchi
- Chempionlar ligasi tarixidagi eng yosh futbolchi
- Bundesligadagi eng yosh gol muallifi
Davrli jaroxatlar
Bir necha hafta ichida Yussuf ajoyib o‘yin ko‘rsatib, butun futbol jamoatchiligi e’tiborini tortdi. Shunda amakilar bilan dalada meva terib, kunning ikkinchi qismida mashq qilayotgani unga pand berdi — Mukoko jaroxat oldi. Katta darajadagi debyutidan bir oy o‘tgach, Mukoko tizzasida muammolarga duch keldi, bu tufayli u 17 kun va 2 o‘yinni o‘tkazib yubordi. Yanvar oyida Muki, tuz tuzaldi va darhol o‘yinga vaqt ajrata boshladi. Albatta, vunderkind 90-daqiqalik o‘yinlarni o‘tkaza olmaydi, lekin u maydonga muntazam ravishda, 30-45 daqiqa davomida yuqori tempda oynay oladi. Ikki oydan sal ko‘proq vaqt o‘tgach, Germaniya yoshlar jamoasi uchun mashg‘ulotlarda u ligamentidan jarohat oladi, bu esa uni mavsum oxirigacha, aniqrog‘i iyun oyining o‘rtalariga qadar o‘yin va mashg‘ulotlarsiz qoldirdi.
Yangi mavsumdan boshlab Yussuf o‘yin vaqtining kichik qismlarini bera boshladi. Sentyabr oyida u Germaniya U21 terma jamoasi uchun eng yosh debyutant va gol muallifiga aylandi. Ammo shifoxonadan chiqqanidan keyin ikki oydan ko‘proq vaqt o‘tgach, mushak jarohati oldi, shu sababli u 21 kun va 4 o‘yinni o‘tkazib yuborishga majbur bo‘ldi. Sog‘ayib, Mukoko Leypsig bilan o‘yinda 19 daqiqani o‘tkazishga muvaffaq bo‘ldi, ammo ertasi kuni shifokorlar tizzalar yallig‘lanishi haqida xabar berishdi - yana 14 kun va 2 o‘yin, shundan so‘ng Muki "Volfsburg" bilan o‘yin uchun qaydnomaga kiritilishi kerak edi, ammo unday bo‘lmadi. Sabab? Mushak tolalari bilan bog‘liq muammolar - yana 38 kun va 5 ta o‘yin.
O‘tgan yilning ikkinchi yarmida men qiyinchilikka duch keldim. Men tuzalib ketayotgandim, lekin keyin yana jarohat oldim, bundan tashqari, tizzalarim bilan bog‘liq muammolar bor edi, bu men uchun juda qiyin edi. Lekin yanvar oyidan beri o‘zimni ajoyib his qilyapman, 100% formadaman. Endi maydonda men uchun noyabr va dekabr oylariga qaraganda ancha oson. Keyin odatdagidek driblingga ham kira olmadim.
Yanvar oyi boshida tuzalgan Yususf ikki marta zaxirada o‘tirdi, keyin esa 5 uchrashuvda maydonga tushib, jami 71 daqiqa maydonda o‘tkazdi va fevral oyining oxirida mushak tolalari bilan bog‘liq muammo takrorlanadi - minus 31 kun va 3 ta o‘yin.
Albatta, hamma xafa edi. Bir tomondan, vunderkind jamoaga loyiqmas deb aytish xato, chunki u "Borussiya" ning birinchi jamoasidagi debyutidan beri hech qachon to‘liq o‘yin o‘tkazmagan, uning maydondagi maksimal vaqti 57 daqiqa edi. O‘tgan mavsumda eng ko‘p o‘ynagan o‘yinlar bo‘yicha jahon rekordini o‘rnatgan 18 yoshli Pedrida bu holat kuzatilmagan edi. Ehtimol, Mukoko mashg‘ulotlarda duch kelgan ortiqcha yuk shunday rol o‘ynagan.
Aprel oyining o‘rtalaridan boshlab, Yussuf yana o‘yin vaqtini oladi va 14 may kuni u mavsumning so‘nggi turida qayd etildi - u zaxiradan maydonga tushganidan bir daqiqa o‘tib “Gerta” bilan o‘yin oxirida g‘alaba golini kiritdi.
Ispaniyadan qiziqish
O‘tgan yilning fevral oyida "Barselona" Mukokoga qiziqish bildirayotgan edi va endi, 2022 yilning may oyida Bild, Yussuf shartnomani uzaytirishdan bosh tortgani uchun "Borussiya"ni tark etishi mumkinligi haqida xabar berdi. Dortmundliklar, o‘z navbatida, futbolchini shu yozda sotishga tayyor va ishonch bildirganidek, ijara varianti bo‘lmaydi - hujumchining shartnomasi 2023 yilda tugaydi, klub Mukini tekinga yo‘qotmoqchi emas.
Bir hafta o‘tgach, insayder Ekrem Konur "Real Madrid" Yussufga 2026 yilgacha shartnoma taklif qilishga tayyor bo‘lgan 10 million yevro miqdoridagi futbolchi uchun shartnoma tayyorlagani haqida ma’lumot berdi. Hech shubhamiz yo‘qki, har qanday top va top bo‘lmagan klub endi Mukoko bilan bog‘lana oladi. Asosiysi, vunderkind jarohatlarini davoladi, uning iste’dodi va qat’iyati unga nisbatan e’tiborni kuchaytiradi.
M.Pardaboyev tayyorladi.
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
