2022 yilgi Jahon chempionati tez orada boshlanadi. 20 noyabrdan 18 dekabrga qadar Qatarda bo‘lib o‘tadi. Qatar Yaponiya va Janubiy Koreyadan keyin jahon chempionatiga mezbonlik qiladigan uchinchi Osiyo davlatiga aylanadi. Bo‘lajak Jahon chempionati geografiyasi esa beshta shaharni qamrab oldi - Qatar turnirni sakkizta stadionda o‘tkazadi, biz ular haqida sizga ma’lumot berishda davom etamiz.
Doha
"El Tumama" (sig‘imi - 40 ming)
Bu arena 2017 yilda qurilgan. Rasmiylar uni butun turnirdagi eng qulay stadionlardan biri deb atashadi. Dizayn jahon chempionatidan keyin uning quvvatini ikki baravar kamaytirish imkonini beradi - bu infratuzilmani saqlashni ancha soddalashtiradi. Bundan tashqari, Doha rasmiylari arena ichida mehmonxona, savdo markazi va boshqa sport turlari uchun maydonlarni joylashtiradi.
Shuningdek, "El-Tumama" atrofida shahar hokimiyati kichik turar-joy maydoni yaratadi.
"Ras Abu Abud" / "974" (sig‘imi - 40 ming)
Bu turnirdan keyin butunlay demontaj qilinishi mumkin bo‘lgan stadion. Qatar hukumati uni texnologik mo‘jiza deb atadi, chunki uning joylashuvi (dengiz yaqinida) tufayli tabiiy shamollatish mavjud. Stadion konstruksiyasining katta qismi qayta ishlangan po‘latdan yasalgan va samaradorlik usullari an’anaviy stadion dizaynlariga nisbatan suv sarfini 40 foizga kamaytirdi.
Va u qulay joyga ega - u shahar ichida joylashgan. Muxlislar unga metro orqali yetib olishlari mumkin.
Lusail
“Lusail milliy stadioni” (80 000 sig‘imli)
Stadion JCH-2022 boshlanishidan bir yil oldin ochilgan bo‘lib, uning narxi taxminan 767 million dollarni tashkil qilgan. Bu Qatar Jahon chempionatining eng katta stadioni.
Tashkilotchilar chiqindi, suv va boshqa tabiiy resurslarni qayta ishlashdan tortib, har bir materialdan uzoq muddatli foydalanishni hisobga olishgacha qurilish vaqtida va qurilishdan keyin resurslarni tejash uchun ko‘p harakat qilishdi. Ular havoga uglerod chiqindilarini kamaytirish haqida ham g‘amxo‘rlik qilishdi.
Jahon chempionatidan so‘ng Lusail stadioni maktablar, do‘konlar, kafelar, sport inshootlari va klinikalar joylashgan jamoat maydoniga aylanadi.
El-Xaur
"Al-Bayt" (sig‘imi - 60 ming)
Ko‘rfaz mintaqasining tub aholisiga bag‘ishlangan stadion. Tashqarida, u chodirni juda eslatadi, bundan tashqari, u qizil, qum va qora rangga bo‘yalgan. Stadion eng yaxshi energiya amaliyotlari va barqaror qurilish materiallarini hisobga olgan holda ishlab chiqilgan. Chodirga o‘xshash strukturaning soyasi ichkarida qo‘shimcha sovutish tizimini yaratadi.
Jahon chempionatidan keyin stadionning yuqori qavati turli inshootlarga aylantiriladi.
El Vakra
"El Janub" (sig‘imi - 40 ming)
Dizayni shahar tarixini eslatuvchi yana bir stadion. Egri tom “El-Vakra”ning dengizchilik tarixini eslatadi: kavisli nurlar kema korpusining chiziqlarini ifodalaydi.
Stadionda eng issiq havoda ham o‘yinlarni o‘tkazish imkonini beruvchi noyob sovutish texnologiyasi mavjud. 2022 yilgi jahon chempionatidan so‘ng o‘rindiqlarning yarmi tashkilotchilar va rasmiylar tomonidan olib tashlanadi va Qatardagi eng yangi bo‘lmagan stadionlarga beriladi.
Rayan
"Edukeyshn Siti" (sig‘imi - 45 ming)
Stadion tadqiqotlar o‘tkaziladigan maydon ichida qurilgan. U yerda nafaqat Qatarda, balki dunyoda ham ilmiy markazlar, yetakchi universitetlar mavjud. Stadionning tashqi ko‘rinishida olmos shaklidagi murakkab geometrik naqshlarni tashkil etuvchi uchburchaklardan iborat. Ular quyoshning osmondagi holatiga qarab rangini o‘zgartiradilar.
Qurilish materiallarining 85 foizi mahalliy manbalardan, 29 foizi qayta ishlangan materiallardan olingan.
"Ahmad bin Ali" (sig‘imi - 45 ming)
Stadion 16 000 tonna sovutish quvvatiga ega markaziy stansiya orqali ekologik toza sovutish texnologiyasidan foydalanadi. Stansiya sovutilgan suvni elektr stansiyasi orqali stadionga, u yerdan esa tribuna va maydonning zarur haroratini ta’minlash uchun maydonga o‘rnatilgan ko‘p sonli havo tozalash moslamalarini yetkazib beradi.
"Xalifa" (sig‘imi - 45 ming)
2022 yilgi jahon chempionati oldidan tashkilotchilar tomni qayta qurishgan, endi esa u kamar tizimiga ega. Eng baland nuqta 120 metrgacha yetadi. Shahar ma’muriyatining ta’kidlashicha, uning o‘ziga xos sovutish tizimi bor, u Qatarda ishlab chiqilmagan - qismlar butun Osiyodan keltirilgan.
Ayni paytda hududda savdo markazi va turli sport inshootlari faoliyat yuritmoqda. 2022 yilgi jahon chempionatidan so‘ng rasmiylar hududni kengaytiradi va yangi infratuzilmani qo‘shadi.
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
