2022 yilgi jahon chempionati muxlislarni qiziqarli qarama-qarshiliklar va gollar bilan xursand qilishda davom etmoqda. Har bir jahon chempionati tarixiy voqea, Qatardagi jahon chempionati ham bundan mustasno emas. Keling - hozir bo‘lib o‘tayotgan JCH-2022 haqidagi eng qiziqarli faktlarni ko‘rib chiqamiz!
Yaqin Sharqdagi ilk jahon chempionati
Qatar Yaqin Sharqda jahon chempionatiga mezbonlik qilgan birinchi davlatga aylandi. Qolaversa, jahon chempionati Osiyoda ikkinchi marta o‘tkazilmoqda. Bu birinchi marta 2002 yilda, Yaponiya va Janubiy Koreya birgalikda Jahon chempionatini tashkil qilgan va mezbonlik qilgan paytda sodir bo‘lgan. O‘shanda Braziliya finalda Germaniyani mag‘lub etib, jahon chempioni bo‘lgan edi.
Tarixdagi birinchi qishki chempionat
2022 yilgi jahon chempionati tarixdagi birinchi qishki jahon chempionati hisoblanadi. Qatarda yoz juda yuqori harorat bo‘lib, u selsiy bo‘yicha 50 darajaga yetishi mumkin. Bunday sharoitda har qanday global tadbirni o‘tkazish deyarli imkonsiz deb hisoblanadi. Shunday qilib, FIFA Jahon chempionati odatdagi yozgi mavsumdan ko‘chirildi.
Eng kichik mezbon davlat
Qatar ham geografik, ham aholi soni bo‘yicha jahon chempionatiga mezbonlik qilgan eng kichik davlatga aylandi. Qatar 11 000 kvadrat kilometr maydonga ega kichik davlat. 1930 yilgi futbol bo‘yicha jahon chempionati paytida Urugvay aholisi taxminan 3,5 million kishi edi. 2,6 million aholiga ega Qatar bu ko‘rsatkich bo‘yicha Lotin Amerikasi davlatining rekordini yangiladi.
Debyutant mezbon
Qatar ushbu turnirda debyutant hisoblangan jahon chempionatining birinchi mezboniga aylandi. Mamlakat 1963 yildan beri FIFA a’zosi hisoblanadi. O‘shandan beri Qatar jahon chempionatiga chiqish uchun muvaffaqiyatsiz urinishdi. Mahalliy jamoa 1990 yilda g‘alaba qozonishga yaqin kelgan, ammo saralashning so‘nggi bosqichidan o‘ta olmadi. Shu tariqa Qatar mundialda ishtirok etmagan birinchi mezbon davlatga aylandi.
Bir nechta arenalar
Qatar jahon chempionati o‘yinlari uchun atigi 8 ta stadion ajratgan. Bu jahon chempionati uchun arenalar soni bo‘yicha ikkinchi eng kichik hisoblanadi. 1978 yilda Argentina jahon chempionatiga atigi oltita stadion bilan mezbonlik qilgan. Lekin bu o‘zining afzalliklariga ega. Qatardagi barcha 8 ta stadion 60 km radiusda joylashgan bo‘lib, bu tarixdagi eng ixcham jahon chempionati hisoblanadi. Muxlislar bir joydan ikkinchi joyga bir yarim soatdan kamroq vaqt ichida yetib olishlari mumkin. Qatardagi musobaqani o‘tkazish uchun tanlangan sakkizta maydondan faqat bittasi ta’mirlangan va yettitasi noldan qurilgan.
Kondisionerli stadionlar
Yil oxirida ham Qatarda yuqori harorat kuzatilishi mumkin. Ushbu muammoni hal qilish uchun innovasion yechim ishlab chiqilgan. Jahon chempionati ilk bor kondisionerli stadionlarda o‘tkazilmoqda. Qatardagi barcha 8 arenada kondisioner mavjud. Bu esa muxlislarga o‘yinlarni qulay tomosha qilish imkonini beradi va futbolchilarning maydonda o‘ynashi uchun yetarli sharoit yaratadi. Dastlabki hisob-kitoblarga ko‘ra, tribunalar to‘la bo‘lsa ham, stadionlardagi havo harorati 25 darajadan yuqori bo‘lmasligi kerak.
Tarixdagi eng qimmat Jahon chempionati
Infratuzilma, yangi stadionlar qurish va eskilarini ta’mirlash, jahon chempionatini o‘tkazish uchun sarflangan mablag‘ni qo‘shib, Qatarga 220 milliard dollarga tushdi, bu esa u tarixdagi eng qimmatga aylandi. Bu Braziliya 2014-yilgi futbol bo‘yicha jahon chempionatini o‘tkazish uchun sarflagan mablag‘dan taxminan 14,6 baravar ko‘pdir. 2022 yilgi jahon chempionati 2008 yilda boshlangan Nation Vision loyihasining bir qismidir. Qatar 2030 yilgi Osiyo o‘yinlariga mezbonlik qilish huquqini qo‘lga kiritdi va jahon chempionati muvaffaqiyatli o‘tsa, 2036 yilgi Olimpiada o‘yinlariga mezbonlik qilish uchun da’vogarlik qilishi kutilmoqda.
Boshqa qiziqarli faktlar
2022 yilgi jahon chempionatining eng qimmat jamoasi Angliya hisoblanadi. Uning tarkibi 1,5 milliard yevroga baholanmoqda. Qatar eng arzon tarkibga ega – 14,9 million yevro.
Jahon chempionatidagi eng qimmat futbolchi Kilian Mbappe hisoblanadi. Fransiya terma jamoasi hujumchisi 160 million yevroga baholanmoqda.
JCH-2022ning eng yosh futbolchisi Germaniya terma jamoasi hujumchisi Yusuf Mukoko hisoblanadi. Nemis futbolchisi turnir boshlanishiga bir kun qolganida 18 yoshga to‘ldi. Eng keksa futbolchi 40 yoshli Meksika terma jamoasi darvozaboni Alfredo Talavera.
Jahon chempionatidagi eng yosh murabbiy Lionel Skaloni hisoblanadi. Argentinalik murabbiy 44 yoshda. Eng keksa murabbiy Lui van Gal. Niderlandiyalik murabbiy 71 yoshda.
Gana 2022 yilgi jahon chempionatida eng yosh terma jamoaga ega. Futbolchilarning o‘rtacha yoshi 24,7 yosh. Eng keksa jamoa Eron jamoasiga tegishli. Futbolchilarning o‘rtacha yoshi 28,9 yosh.
Senegal jahon chempionatida butunlay xorijlik tarkibga ega yagona jamoadir. Barcha o‘yinchilar turli ligalarda o‘ynaydi, lekin o‘z mamlakati chempionatida emas.
Tomas Myuller ishtirokchi futbolchilar o‘rtasida jahon chempionatlarida eng yaxshi to‘purar hisoblanadi. Germaniya terma jamoasi yarim himoyachisi jahon chempionatida 10 ta gol urgan. Uning eng yaqin ta’qibchilari - Luis Suares va Krishtianu Ronaldu. Har ikki futbolchi hisobida 7 tadan gol bor.
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
Қаҳрамон Асланов
