Zamonaviy texnologiyalar futbolda ham tobora kengroq qo‘llanilmoqda.
Misol uchun, «Mayns» darvozabonlari mashg‘ulotlarda maxsus ko‘zoynak taqqan holda ishlashadi. Xususan, Robin Sentner Marbelyeda tashkil etilgan yig‘inda ko‘zoynak bilan ko‘rinish bergandi.
Ko‘zoynak qanday xususiyatga ega?
Maxsus ko‘zoynak sportchining ko‘rish qobiliyatiga o‘ta qisqa ta’sir bilan miyani oldindan his etishga majbur qiladi, organizm sezuvchanligini oshiradi. Masalan, darvozabonlarga murakkab zarbalarni bartaraf etishda yordam beradi. Ko‘zoynakni yaratgan mutaxassislar ta’riflashlaricha, uni taqib olgan sportchiga chamasi 5 daqiqadan keyin o‘yin sekinlashib qolgandek tuyuladi. Shu tariqa kiperda tezroq chora ko‘rish borasida qo‘shimcha ishonch tug‘iladi, xususan, to‘pni qaytarishda. Shuningdek, ko‘zoynak ta’sirida miya maydondagi voqealarni kerakli va keraksizga ajratadi - bu behuda harakatlarni amalga oshirmaslikni ta’minlaydi. Asosiysi, ko‘zoynakli futbolchi to‘pni yaqqolroq ko‘radi, vaziyatga tezroq reaksiya bildiradi.
Ko‘zoynakdan 3 xil rejimda foydalaniladi:
- Ikkala ko‘z bilan
- O‘ng ko‘z bilan
- Chap ko‘z bilan
Shu zaylda miya bitta ko‘z yordamida ham to‘liq axborot olishga moslashadi. Sportchi bunda asosan mushaklar va nerv tizimi orqali axborot to‘playdi. Chunki miya keraksiz axborotni chiqarib tashlaydi. Natijada futbolchi o‘z organizmini yaxshiroq his etadi. Sportchi stroboskopik ko‘zoynak bilan o‘tkazilgan mashg‘ulotlardan keyin o‘zini ancha tetik va xotirjam tutib, bor e’tiborini o‘yinga qaratadi. Ko‘zoynak miya faolligini qo‘zg‘atib, ko‘rish qobiliyatini ham yaxshilaydi.
2020 yili stroboskopik ko‘zoynakning ko‘z va qo‘llarga ta’siri xususida ilmiy maqola chiqarildi. Unga binoan, ko‘zoynakdan doimiy ravishda foydalanish mumkin emas. Ya’ni 2-3 kunda 15 daqiqacha taqish tavsiya etilgan. Shuning barobarida bu rejim muddati 3 oydan oshmasligi lozim. Oddiy aytganda, ma’lum muddatli tanaffus zarur. Aks holda, inson salbiy oqibatlarga duch kelishi hech gap emas.
Ko‘zoynak sinovdan o‘tkazilganmi?
Darvozabonlar murabbiylari vaqti-vaqti bilan bu texnik usulga murojaat qilib turadilar. Masalan, «Shalke» murabbiylar shtabi 7 yilcha muqaddam shunday ko‘zoynaklardan foydalangandi. Bitta ko‘zoynak bahosi - chamasi 500 yevro. Anchadan buyon neyrobiologiya sohasida ishlayotgan Sport tiklanish departamenti rahbari Aksel Buzenkel futbolchilar bilan miya neyronlarini rivojlantirishga qaratilgan mashqlar o‘tkazadi. Shveysariya terma jamoasi vakillari ham stroboskopik ko‘zoynaklarni yaxshi bilishadi. Deylik, 10 yilcha oldin darvozabon Diyego Benalyo ilk marta ko‘zoynak taqqan bo‘lsa, hozir barcha futbolchilar undan foydalanadilar. Ehtimol, Yan Zommer ijrosidagi ajib «seyv»lar siri ham shu ko‘zoynakdadir.
«Manchester Siti» futbolchilari esa ushbu yangilik bilan 2014/2015 yillar mavsumi arafasida Shotlandiyada olib borilgan yig‘in chog‘i tanishishgan. Rossiya terma jamoasida ham bunga qiziqish bildirganlar bor. Xususan, Igor Akinfeev yangi texnologiyaga qarshi emas. Umuman, mazkur ko‘zoynak boshqa sport turlarida ham ishlatiladi. Masalan, basketbol yulduzi Maykl Jordan o‘z o‘yinini kuchaytirish maqsadida maxfiy ravishda yangi texnologiyaga murojaat qilgan.
S.RAHMONOV tayyorladi
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
