Angliya terma jamoasi hujumchisi Xarri Keyn Yevro-2024 saralashida Italiyaga qarshi o‘yinda (2:1) gol urib, terma jamoa tarixidagi eng yaxshi to‘purarga aylandi. 29 yoshli hujumchi “uch sherlar”ning navbatdagi Ukraina bilan o‘yinida (2:0) o‘z nomini yana qayd etib, peshqadamlikni mustahkamladi. Endi Keyn 82 uchrashuvda 55 ta gol urgan holda o‘z mamlakati to‘purari hisoblanadi. U Angliya terma jamoasi safida 120 ta o‘yinda 53 ta gol urgan UYEyn Runining yutug‘ini ortda qoldirdi.
Boshqa top-jamoalar tarixidagi eng yaxshi to‘purar kim?
Krishtianu Ronaldu (Portugaliya) - 198 uchrashuvda 122 ta gol
2003 yilda terma jamoada debyut qilgan 38 yoshli portugaliyalik terma jamoaning barcha mumkin bo‘lgan rekordlarini yangilagan edi. U Portugaliya terma jamoasi safida eng ko‘p (198) o‘yin o‘tkazgan, eng yaqin ta’qibchisi esa Joau Moutinyo (146). Krishtianu terma jamoa uchun o‘tkazilgan uchrashuvlar bo‘yicha ham jahon rekordiga ega, u avvalroq Bader Al-Mutva (Quvayt) yutug‘ini ortda qoldirgan edi. Ronaldu uzoq vaqtdan beri Portugaliya terma jamoasi uchun gol urish rekordini yangiladi. E’tiborlisi, Ronalduning o‘zi ro‘yxatdagi keyingi uch kishidan ko‘proq gol urgan: ikkinchi o‘rindagi Pedro Pauleta 47 ta, Eysebio 41 ta, Luish Figu esa 32 ta gol urgan.
Lionel Messi (Argentina) - 173 uchrashuvda 99 ta gol
Argentina terma jamoasi safida jahon chempioni terma jamoasi uchun 100 ta gol marrasini zabt etish uchun faqat bitta gol urishi kerak. Messi terma jamoa tarixidagi eng yaxshi to‘purarlar ro‘yxatida Gabriyel Batistuta (55 gol), uchinchi o‘rinda uning yaqin do‘sti Serxio Aguero (41) bormoqda. Hozirgi futbolchilardan Messiga eng yaqin yarim himoyachi Anxel Di Mariya (28) hisoblanadi. Leo uzoq vaqt davomida Argentina tarixidagi eng yaxshi to‘purar bo‘lib qoladi, bundan tashqari, futbolchining o‘zi jahon chempionatida g‘alaba qozonganidan keyin ham termadagi faoliyatini yakunlamoqchi emas.
Pele/Neymar (Braziliya) - 92/124 o‘yinda 77 gol
Besh karra jahon chempionlari taxtda ikki tomonlama hokimiyatga ega. Neymar JCH-2022da Peleni ortda qoldirishi mumkin edi, ammo turnirda atigi ikkita gol urdi. Hozir 31 yoshli braziliyalik jarohat olgan va Braziliyaga chaqirilmagan. Hech shubha yo‘qki, Neymar Peleni ortda qoldirib, pentakampeonlar tarixidagi eng yaxshi to‘purarga aylanadi.
Miroslav Kloze (Germaniya) - 105 uchrashuvda 71 ta gol
Afsonaviy nemis nafaqat Germaniya terma jamoasi, balki jahon chempionati tarixida ham eng yaxshi to‘purarga aylangan. Braziliyadagi jahon chempionatida u 2002, 2006, 2010 va 2014 yilgi turnirlarda jami 16 ta gol urib, Ronaldoning yutug‘ini ortda qoldirdi. Germaniya terma jamoasining eng yaxshi to‘purarlari ro‘yxatida Kloze Gerd Myullerdan uchta gol (68 gol), uchinchi o‘rinda - Lukas Podolskini (49) ortda qoldirgan. Miroslav terma jamoadagi faoliyatini chiroyli notada yakunladi, JCH-2014da g‘olib chiqdi va Ronaldoning rekordini yangiladi.
Romelu Lukaku (Belgiya) - 104 o‘yinda 68 gol
Belgiya terma jamoasining “oltin” avlodi hech qachon birorta ham top-turnirda g‘alaba qozona olmagan, balki terma jamoaning bir qancha yutuqlarini ortda qoldirgan. Lukaku eng yaxshi to‘purarlar ro‘yxatida so‘zsiz birinchi o‘rinni egallab turibdi, u sobiq sherigi Eden Azardan (33 ta gol) ikki martadan ko‘proq gol urgan.
Luis Suares (Urugvay) - 137 o‘yinda 68 ta gol
36 yoshli hujumchi muvaffaqiyatli avlodning timsoli hisoblanadi. Asosiy yulduzi Suares bo‘lgan jamoa 2010 yilgi jahon chempionatida to‘rtinchi o‘rinni egallagan va 2011 yilgi Amerika kubogida g‘alaba qozongan. Uning eng yaqin ta’qibchisi uzoq yillik hujumkor sherigi Edinson Kavani (58 gol). Terma jamoadagi hozirgi futbolchilardan eng yaxshi natija de Arraskaetada bo‘lib turibdi. U 42 uchrashuvda 10 ta gol urgan.
David Vilya (Ispaniya) - 98 o‘yinda 59 ta gol
2010 yilgi Jahon chempioni, Yevro-2008 g‘olibi - Ispaniyaning "oltin" jamoasining asosiy hujum kuchi. Vilya o‘zining eng zo‘r davridagi, hech qanday zaif tomonlari yo‘q hujumchi edi. Vilya gollar bo‘yicha Raulni (44) ortda qoldirdi, shuningdek, hamkori Fernando Torresdan (38) uzoqlashdi. Hozirda Davidga eng yaqin o‘yinchi - Alvaro Morata. Uning hisobida 62 ta o‘yinda 30 ta gol bor.
Olivye Jiru (Fransiya) - 121 uchrashuvda 53 ta gol
36 yoshli hujumchi 2022 yilgi jahon chempionatida terma jamoaning eng yaxshi to‘purariga aylandi. Jiru Polsha bilan 1/8 final uchrashuvida (3:1) gol urdi va 51 ta gol urgan Tyerri Anrini chetlab o‘tdi. Shu bilan birga, Olivyega rekord o‘rnatish uchun kamroq o‘yin kerak bo‘ldi. Eng yaxshi to‘purarlar uchligiga Antuan Grizmann (43 gol) ham kiradi. Kuchli beshlikdan Kilian Mbappe joy oldi, u 67 uchrashuvda 38 ta gol urgan. Hujumchi endigina 24 yoshda ekanligini hisobga olsak, kelajakda Jiruning rekordini aynan u yangilashiga shubha yo‘q.
Robin van Persi (Niderlandiya) - 102 o‘yinda 50 gol
Uchar golland 2017 yilda roppa-rosa 50 ta gol urib, terma jamoadagi faoliyatini yakunlagandi. Robin Niderlandiya bilan Janubiy Afrikada (2010) va Braziliyada (2014) o‘tkazilgan jahon chempionatlarida mos ravishda kumush va bronza medallarini qo‘lga kiritdi. Tez orada Van Persi birinchi chiziqdan Memfis Depayni quvib chiqarishi mumkin. U Robindan (43) 7 ta gol ortda qolmoqda, ammo hujumchi endigina 29 yoshda va termadagi faoliyatini yakunlash haqida xayoliga ham keltirmaydi.
Luidji Riva (Italiya) - 42 o‘yinda 35 ta gol
Ro‘yxatning eng hayratlanarli qismi. Tushunish qiyin, ammo Italiya terma jamoasi tarixidagi eng yaxshi to‘purar bor yo‘g‘i 35 ta gol urgan. Riva deyarli butun faoliyatini "Kalyari"da o‘tkazib, klub tarixidagi eng yaxshi to‘purarga aylandi (207 ta gol). Luidji 1969 va 1970 yillarda "Oltin to‘p" uchun so‘nggi uch nomzoddan biri bo‘lgan va 1968 yilda Italiyaga Yevroni yutib olishga yordam bergan.
Italiyaliklar har doim o‘zlarining ajoyib hujumchilari bilan mashhur bo‘lishgan, ammo himoyaviy futbol statistikada o‘z ta’sirini ko‘rsatadi. Masalan, Alessandro Del Pyero va Roberto Badjioda Italiya terma jamoasi safida atigi 27 ta, Filippo Indzagi 25 ta, Kristian Viyerida 23 ta gol bor. Chiro Immobile faoliyatini davom ettirayotgan o‘yinchilar orasida eng yaxshi natijaga ega. "Lasio" forvardi 55 o‘yinda 15 ta gol urgan, ammo terma jamoa rekordini yangilashi dargumon.
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
