Biz o‘yinchilarning qoidabuzarliklari va ularning jazolari haqida fikr yuritamiz.
Ko‘plab mutaxassislar va sobiq futbolchilar A Seriya saviyasi pasayib borayotganini ta’kidlamoqda. Balki shundaydir, lekin Italiya futbolida ishtiyoq susaymaydi. O‘tgan mavsumda "Yuventus" hamma narsaning markazida edi. O‘shanda "byankonerlar" moliyaviy firibgarlikda ayblangan. Vaziyat shu qadar og‘irlashdiki, rahbariyat iste’foga chiqishiga to‘g‘ri keldi va jamoadan ikki marta ochko olib qo‘yildi. Turinliklar ham yevrokuboklardan chetlashtirildi, ammo Chempionlar ligasiga qaytishni istamoqda.
Bu mavsumda yangi janjal avj oldi, uning markazida bir nechta italiyalik futbolchilar paydo bo‘ldi. Avgust oyi boshida jurnalist Fabrisio Korona "Yuventus" yarim himoyachisi Nikolo Fadjoli futbolga pul tikayotgani haqida xabar bergandi. Manba ommaviy axborot vositalarida eng kuchli obro‘ga ega emas, ammo bunday yangiliklar e’tibordan chetda qolishi mumkin emas. Gap shundaki, Italiyada futbolchilarga, ayniqsa, o‘z sport turiga pul tikish taqiqlangan. Buning uchun maksimal jazo 3 yilga diskvalifikasiya hisoblanadi.
"Yuventus" Pol Pogbaning diskvalifikasiyasidan keyin tiklanishga ulgurmasdanoq, yangi muammo paydo bo‘ldi. Vaziyat ommaga oshkor bo‘lganidan beri buni yashirishning ma’nosi yo‘q edi. Bundan tashqari, Fadjoli allaqachon rasman noqonuniy pul tikishda ayblanishni boshladi. Futbolchi o‘z aybiga iqror bo‘ldi va tergov bilan kelishuvga erishdi. Avvaliga tennisga, keyin hamma narsaga, jumladan futbolga ham pul tikkanligi ma’lum bo‘ldi. Yarim himoyachi jiddiy qaramlikni rivojlantirdi va natijada katta qarzlar paydo bo‘ldi. Futbolchi pul qayerga ketishini bilmagan jamoadoshlaridan qarz olishga majbur bo‘ldi.
Fadjolining umumiy qarzi 3 million yevroni tashkil qilgan. Prokuratura tomonidan "bosilgan" uning butun haqiqatni aytishdan boshqa iloji qolmadi. Italiyalik huquq-tartibot idoralari xodimlariga o‘zi o‘ynagan noqonuniy platformalar haqida gapirib berdi, bu ularning nomini doimiy ravishda o‘zgartirgani uchun ko‘p yordam bergani dargumon. Barcha holatlar inobatga olinib, ayblovni tan olish kelishuvi ham hisobga olinib, futbolchi 7 oyga diskvalifikasiya qilindi. Shuningdek, u jamoat xizmatini bajarishi va qimor o‘yinlariga qaramlikdan davolanishi kerak bo‘ladi.
Qizig‘i shundaki, Fadjoli o‘z ko‘rsatmasida "Nyukasl" yarim himoyachisi Sandro Tonali haqida gapirdi. Uning so‘zlariga ko‘ra, Italiyadagi jamoadoshi unga regulyatorlar e’tiboriga olinmasdan pul tikish mumkin bo‘lgan noqonuniy platformalarni ko‘rsatgan. Tonali bu ma’lumotni rad etdi, ammo muammolardan qochib qutula olmadi. Qolaversa, "Nyukasl" yarim himoyachisi uchun vaziyat yanada jiddiyroq edi. Tergov qanchalik davom etsa, shunchalik qiziqarli, ammo unchalik yoqimli bo‘lmagan faktlar paydo bo‘ldi.
Tonali futbolga pul tikib, noqonuniy platformalardan foydalanganini tan oldi. Fadjoli singari, u ham tergov bilan kelishuvga erishdi va darhol davolanishga rozi bo‘ldi. Ammo uning ishida jazo jiddiyroq bo‘lishi darhol ma’lum bo‘ldi. Tonalining barcha muammolarining asosiy sababi - u "rossonerlar" futbolchisi bo‘lganida "Milan" o‘yinlariga pul tikib qo‘ygan. Sandroning faqat o‘zi qatnashmagan janglarga pul tikishi hamma uchun katta yengillik bo‘ldi. Aks holda, butun klub kelishilgan o‘yinlarda ayblanib sudga tortilishi mumkin.
Tonali bilan vaziyat biroz cho‘zilib ketdi. Uning diskvalifikasiya muddati haqida turli ma’lumotlar paydo bo‘ldi. Hatto 12 oy haqida ham gap borar edi. Natijada Italiya futbol federasiyasi futbolchini 10 oyga diskvalifikasiya qilganini e’lon qildi. Shuningdek, u sakkiz oylik davolanishi va xavfli qimor o‘yinlari haqida 16 marta omma oldida chiqish qilishi kerak. Tonali uzoq muddatli diskvalifikasiya oldi. Boshqa tomondan, u ko‘proq narsani olishi mumkin edi. Eng katta xato bu "Milan" o‘yinlariga pul tikishi edi. Bu esa futbolchining 3 yillik diskvalifikasiyasi bilan faoliyatini barbod qilishi mumkin.
Pul tikish mojarosining yana bir ishtirokchisi - Nikolo Dzanyolo. "Aston Villa" yarim himoyachisi ham qimor o‘ynashni haddan tashqari yaxshi ko‘rar edi. U va Tonali to‘g‘ridan-to‘g‘ri Italiya terma jamoasidan so‘roqqa olib ketilgan, bu esa Koversianoda hammani hayratda qoldirdi. Dzanyolo har uchalalik ichida eng ehtiyotkor bo‘lib chiqdi. "Aston Villa" yarim himoyachisi karta o‘yinlari bilan futboldan uzoqlashdi. "Sherlar" yarim himoyachisining advokatlari unga nisbatan ish tez orada yopilishiga ishonchi komil. Darhaqiqat, futbolchi faqat jarima bilan qutulishi mumkin, buni omadli deb hisoblash mumkin.
Tonali eng ko‘p azob chekdi. O‘tgan yozda "Nyukasl" futbolchini "Milan"dan 64 million yevroga sotib olgandi. "Nyukasl" uchun bu juda katta pul bo‘lib, "rossonerilar" bir vaqtning o‘zida bir nechta o‘yinchilarni sotib olishga muvaffaq bo‘lishdi. "Nyukasl" bosh murabbiyi Eddi Xau umidlari katta bo‘lgan yarim himoyachini olishni juda xohlardi. Ammo futbolchi Premyer-ligada atigi 8 ta o‘yin o‘tkazdi va "qarg‘alar" allaqachon unga o‘rinbosar qidirishni boshladi. Qolaversa, Tonali Italiya saralashdan o‘tsa, Yevropa chempionatini o‘tkazib yuboradi. Bungacha u saralashning eng muhim o‘yinlarida jamoaga yordam bermaydi. Lekin Luchano Spalettining o‘yinchilarni tanlashi unchalik zo‘r emas.
Futbolchilarning pul tikishda qo‘lga tushishi sensasiya emas. "Brentford" hujumchisi Ayvan Touni ayni sababga ko‘ra safdan chiqdi. Ammo Italiyada ular buni ayniqsa jiddiy qabul qilishadi. Hatto jinoiy jazo olish xavfi ham mavjud. Bu vaziyatning eng yomon tomoni shundaki, Tonali, Dzanyolo va Fadjoli misollari boshqa o‘yinchilarni qo‘rqitmasligi mumkin. Futbolchilarni nafaqat maydonda, balki maydon tashqarisida ham nazorat qiladigan davrlar o‘tdi. Ilgari obro‘-e’tibor birinchi o‘rinda edi. Hozir esa bunday emas, bundan klublar, futbolchilar va butun federasiyalar jabr ko‘radi.
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
