Uorren Zair-Emeri 17 yoshida terma jamoada debyut qilgan. Matbuot anjumanida u jurnalistlarga Fransiya terma jamoasining bosimlari, «PSJ» yarim himoyasini boshqarish mas’uliyati va Tyerri Anri bilan rivojlanayotgan munosabatlari haqida gapirdi. Yigit o‘z o‘qish jadvali haqida ham gapirdi. Ma’lum bo‘lishicha, futbolchi Fransiya terma jamoasiga ilk chaqiruvini munosib nishonlay olmagan, chunki u uy vazifasini bajarishi kerak edi.
Zair-Emeri bir necha vaqtdan beri eng yaxshi iqtidor deb hisoblanmoqda. U o‘zining ko‘p qirraliligi, fidoyiligi va mehnatsevarligi uchun qadrlanadi. U 6, 8 yoki 10-raqam sifatida o‘ynashi mumkin. Fransiyalik futbolchini allaqachon Jud Bellingem bilan solishtirishadi. Futbolchilar o‘zlarining ko‘p qirraliligi bo‘yicha o‘xshash, ammo mahoratlari har xil. Zair-Emeri Bellingemga qaraganda yoshroq, texnikaviyroq va kichikroq. Ammo ingliz yarim himoyachisi kabi jamoani keyingi bosqichga olib chiqadigan asosiy futbolchi bo‘lishi mumkin.
O‘tgan 20 yil ichida «PSJ» Yevropa darajasida bir qancha ajoyib iste’dodlarni yetishtirdi. Ammo ularni Parijda saqlash katta muammoga aylandi. Tarixga nazar tashlaydigan bo‘lsak, «PSJ» murabbiylari yosh futbolchilarni asosiy jamoaga qo‘shishni istamay, istiqbolli iqtidorlardan ko‘ra, qimmatbaho yirik transferlarni afzal ko‘rishgan. Futboldagi umumiy munosabatlar pul bilan boshlangan Qatar Sports Investment egalari bu tendensiyani yanada kuchaytirdi.
Zair-Emeri hozirda «ishlab chiqarish liniyasi» ning eng so‘nggi mahsulotidir va parijliklar uni saqlab qolishga majbur. Sobiq murabbiy Kristof Galtye o‘tgan mavsumda undan foydalanishni boshlagan, o‘sha paytdagi 16 yoshli futbolchiga Liga 1da 26 ta o‘yin o‘tkazgan va Chempionlar ligasi 1/8 finalida «Bavariya»ga qarshi o‘yinni asosiy tarkibda boshlagan. Natijalar har xil. Zair-Emeri yarim himoyada o‘ynaganida yaxshi taassurot qoldirdi, lekin ko‘pincha u taktik sabablarga ko‘ra o‘ng qanot himoyachisi pozisiyasida o‘ynashga majbur bo‘ldi.
Markaziy yarim himoyada u ba’zida usta edi. Bahorda Zair-Emeri «Monpelye» darvozasiga hal qiluvchi gol urdi, buning evaziga «PSJ» chempionlik uchun kurashda nihoyat ta’qibchilardan ajralib chiqdi. Bir necha hafta o‘tgach, u yanada ta’sirchanroq ko‘rindi, bu safar «Nant»ga qarshi g‘alabada yarim himoyachi sifatida harakat qildi, biroq uning jamoasi xotirjam o‘ynamadi. U «Bavariya»ga qarshi bahsda Kingsli Komanni «eb qo‘ydi». Bu 16 yoshli o‘smir uchun ta’sirli va biroz g‘ayritabiiy edi.
O‘shandan beri Zaire-Emeri rivojlanishda davom etdi. U parijliklarga joriy mavsumda birinchi gollarini urishga yordam berdi va Marko Asensioga bitta assist berishga ulgurdi. Bir oy o‘tgach, fransiyalik futbolchi xuddi shunday ajoyib hujumkor o‘yin namoyish etib, Chempionlar ligasi doirasidagi «Milan»ga qarshi o‘yinda 2 ta golli uzatmani amalga oshirdi. Zair-Emeri to‘liq hujumkor yarim himoyachi bo‘lishi mumkin, ammo u maydon markazida harakat qilishni afzal ko‘radi. Yosh yarim himoyachi markaziy yarim himoyada barcha klassik harakatlarni bajaradi: to‘pni olib qo‘yish, ushlab turish, to‘pni oldinga siljitish va himoyachilarga yordam berish. Luis Enrike bu futbolchini «olmos» deb ataydi.
Zair-Emerining Fransiya terma jamoasiga chaqiruv olishi vaqt masalasi edi. U yoshligidan milliy darajadagi yoshlar terma jamoalarining ajralmas qismi edi. Futbolchi ilk bor o‘zini 17 yoshgacha bo‘lgan yoshlar o‘rtasidagi Yevropa chempionatida dunyoga e’lon qilgan edi. Anri birinchilardan bo‘lib Zair-Emerini asosiy jamoaga ko‘tarilish masalasini ko‘rib chiqishni taklif qildi. U-21 terma jamoasi murabbiyi uni sardor etib tayinladi va so‘nggi ikki xalqaro tanaffusda to‘rtta raqibini mag‘lub etgan jamoaning markaziy o‘yinchisiga aylandi.
Yosh o‘yinchi keltira oladigan ta’sir va sifat haqida gap ketganda, Bellingem bilan yana o‘xshashliklar bor. Ancha yillardan beri Angliya termasida Juddek yarim himoyachi yo‘q edi. U haqiqatan ham «sherlar»ni keyingi bosqichga qadar yelkasida olib yurdi. Stiven Jerrard va Frenk Lempard davridan beri Angliyada unga o‘xshagan yarim himoyachi yo‘q, ular yarim himoyadan qo‘rqmasdan yugurib, hujumning so‘nggi bosqichida sezilarli ta’sir ko‘rsatadi.
Zair-Emeri - Fransiya termasiga kerak bo‘lgan futbolchi. Oxirgi paytlarda fransuzlarda texnik mahoratga ega bo‘lmagan tajovuzkor va qattiq yarim himoya chizig‘i bor. Aureliyen Tchuameni, Eduardo Kamavinga va Adriyen Rabyolar yuqori saviyali futbolchilardir. Har birining kuchli tomonlari bor, lekin hech birida «PSJ» tarbiyalanuvchisining texnik qobiliyati yo‘q. Yaxshiyamki, Didye Desham yoshlarga imkoniyat berishdan tortinmaydi. Uning qo‘l ostida Kamavinga ham, Zair-Emeri ham 17 yoshida debyut qilishgan. Uorren debyut uchrashuvida ham gol urdi, ammo jarohat hammasini barbod qildi.
Biroq, hali hamma narsa aniq emas. Bitta o‘yinda yaxshi o‘ynash bilan hammasini kafolatlab bo‘lmaydi, bu aslida hech narsaga ta’sir qilmadi ham. Ammo jamoaning muhim qismiga aylanish butunlay boshqa narsa. Garet Sautgeyt Yevro-2020da Bellingemga ko‘p o‘ynash vaqtini berishga tavakkal qilmadi, garchi u yetarlicha tayyor bo‘lgan bo‘lsa ham. Natijada yosh yarim himoyachi turnirda jami 55 daqiqa harakat qildi. Zair-Emeri Yevro-2024ga borsa, xuddi shunday taqdirga duch kelishi mumkin. Ammo terma jamoaga u haqiqatan ham kerak bo‘lishi mumkin, ayniqsa Kamavinga yoki Tchuameni optimal holatda bo‘lmasa.
Fransiya terma jamoasi hozir shunchalik kuchliki, asosiy tarkibdan joy olish nihoyatda qiyin. Desham uchta yarim himoyachi bilan o‘ynashni yaxshi ko‘radi. Antuan Grizmann - so‘zsiz o‘ninchi raqam. U allaqachon ketma-ket 84 ta o‘yin o‘tkazgan. «Atletiko» hujumchisidan o‘yin vaqtini olib qo‘yish endi real emas. Tchuameni terma jamoadagi mavqeini ham tobora mustahkamlab bormoqda. Ammo uchinchi variant ham bor, unda asosiy qahramonlar Kamavinga va Rabyodir.
Kamavinga qanot himoyachisi sifatida o‘ynay olgani uchun Zair-Emeriga bitta raqib qoldi: Rabyo. Adriyen - bahsli shaxs. Unda terma jamoada o‘ynash uchun kerakli sifatlar bor, lekin har doim ham samarali harakat qilavermaydi. Bu jamoada kuchsiz bo‘g‘inlar unchalik ko‘p emas, lekin Rabyo maydonda mustahkam o‘rin uchun kurasha oladi. Zair-Emerining kuchi allaqachon yetarli, ammo hammasi murabbiyga bog‘liq bo‘ladi. Deshamning Rabyoga so‘zsiz ishonchi nimagadir asoslanishi aniq. Terma jamoalardagi munosabatlar individual futbolchilarga bo‘lgan ishonch asosida qurilgan va bu faqat vaqt o‘tishi bilan paydo bo‘ladi.
Andijon
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
