Agar chempionat jilovi qandaydir telbaning qo‘liga tushib qolsa, uning yuksak nufuzini saqlab qolishga «Real» va «Barselona»dek grandlar ham ojizlik qilishi mumkin.
Soccer.ru sayti Kataloniya superklubining La-ligadan chetlatilishi va El klassikoni AQSHga ko‘chirish loyihalari xususida o‘z mulohazalarini izhor etdi.
Markaziy uchrashuvlarni xorijda o‘tkazish
Hozirda La-liga «Real» muxlisi Xavyer Tebas rahbarligida faoliyat yuritmoqda. Rahbar muntazam ravishda shunga sha’ma qilib lazzatlanadi. «Barsa» muxlislari esa tabiiyki, xunob bo‘lishadi. Keyin Tebas o‘z fikrlarini oshkor etadi. Go‘yoki, farzandlari - «Real» tarafdorlari, o‘zi - barcha jamoalarning prezidenti. Biroq Xavyer o‘z tasarrufidagi musobaqaga qo‘shimcha qiziqish uyg‘otish yo‘lida biror-bir jo‘yali yangilik yaratishga qodir emas. Masalan, Ispaniya chempionatining ayrim bellashuvlarini xorijda - AQSH yoki Xitoyda o‘tkazish g‘oyasini u ingliz kasbdoshlaridan o‘g‘irlagandi. Ayrim turlarni xorijliklarga sovg‘a qilish haqida gap ochilganda noroziliklar kuchayib ketdi. Birinchidan, siyosatchilar. Ular o‘zlarini chinakam vatanparvar qilib ko‘rsatishlari uchun ikki marta iltimos qilish shart emas. Ikkinchidan, o‘ylab ko‘ring-chi, «Real» yoki «Barsa»ning qaysi muxlisi «el-klassiko»ning xorijga «eksport» qilinishiga rozi bo‘ladi? Uchinchidan, masofa Yurgen Kloppning hisob-kitoblariga ko‘ra, terma jamoalarning saralash bahslari sabab yuzaga kelgan tanaffus paytida «Liverpul» va «Man Siti» futbolchilari shunchalik uzoq vaqt parvozda bo‘lishdiki, navbatdagi turda kuch sinashgan barcha terma jamoalar bosib o‘tgan yo‘lning yig‘indisi ham undan ancha kam! Klopp grandlar o‘rtasidagi bahsning juda barvaqt belgilanganidan ham noligandi. Germaniyalik murabbiy haq - havoda 300000 km.dan ko‘proq masofani bosib o‘tgan jamoalar birinchi bo‘lib maydonga tushdilar. Ayting-chi, shogirdlarining noyabr yoki aprel oylarida Xitoy yoki AQSHga safar uyushtirishlariga Zidan yoki Valverde rozi bo‘lishadimi? Bu tadbirning YECHL bahslariga ta’siri qanday bo‘ladi? Nima, futbolchilarning joni temirdanmi? Badavlat muxlislarning pullarida cho‘milish uchun yozgi o‘rtoqlik turnirlari tashkil etilgan. Mabodo xorijiy musobaqalarni o‘tkazish lozim, deb topilsa, hech bo‘lmaganda 2ta turni ko‘chirishga to‘g‘ri keladi. Shunda uy-safar uchrashuvlari muvozanatiga putur yetmaydi. Biroq «Espanyol»-«Valensiya» kabi o‘rtamiyona qarama-qarshiliklarga Xitoy yoki Amerikada kimning ko‘zi uchib turibdi, deysiz? Birgina Messi va Ronalduni yugurtirish esa mantiqqa zid - jamoalarning bir xil sharoitda bo‘lish mezoniga putur yetadi.
O‘zga sayyoralik hakamlar
Zidan Ronalduni o‘zga sayyoralik dedimi? Ispaniyada boshqa gumanoidlar ham yo‘q emas. Sizningcha, rossiyalik hakamlarning malakalari pastmi? Ehtimol, shundaydir. Ammo ular mavjud hakamlik xizmati bozoriga qaramlar. Shu bois istar-istamas ishlashadi. Agar istasalar, har qanday bellashuvlarni risoladagidek o‘tkazishlari mumkin.
Ispaniyalik hakamlarning yo‘rig‘i boshqa - bir qarasangiz «Barselona»ni «tiriklay ko‘mishadi». Bir haftadan keyin penaltilar bilan siylab, ayblarini yuvadilar. O‘tgan mavsumda hakamlar ko‘p marta «Real» va «Barsa»ga yon bosishdi, keyin aksincha qarorlar qabul qilishdi. Ularning noshudliklari shu darajadaki, hatto xalqaro maydonlarda ham bunga guvoh bo‘lish mumkin. Yaqinda bo‘lib o‘tgan Ukraina-Turkiya bellashuvida Shevchenko shogirdlari Luchesku termasini rosa «elak-elak» qilishdi. Ammo Yarmolenkoning ikkala goli o‘yin qoidasi yaqqol buzilgan holatda amalga oshirildi. Vaholanki, Borbolan rahbarligidagi hakamlar brigadasi - taniqli va tajribalilar toifasidan.
«Barselona»ni chetlatish
Kataloniyalik siyosatchilar yana referendum tadorigini ko‘rishmoqda. Ziddiyatning asosiy sababi- moliyaviy muammolar. Lekin romantiklarni aldashadi - masalan, Gvardiola badavlat Kataloniyaning qashshoqlashib borayotgan Ispaniyadan ajralib chiqishiga ovoz berishi aniq. Mustaqillikka erishish uchun huquqiy asoslarning yetarli emasligini ham Xosep yaxshi biladi. Madridni do‘q-po‘pisa bilan qo‘rqitish Kataloniya uchun manfaatli. Futbol ham bunga bevosita aloqador. Separatistlar muxlislarni «Barselona» bundan keyin ham La-ligada ishtirok etishiga ishontirishga urinmoqdalar. Biroq Kastilyadagilar referendum u yoqda tursin, hatto loyihani ham tan olishmayapti. Tebas esa jamoani chempionatdan chetlatish bilan dag‘dag‘a qilmoqda. U 2012 yili ham o‘z intervyusi orqali bu haqda shunday fikr bildirgandi. Balki mustaqillikning keragi yo‘qdir, kataloniyaliklarni chetlatish ham shart emasdir? Axir u yerda yolg‘iz «Barsa» emas, o‘nlab jamoalar mavjud!
Neymar ketganidan keyingi jazava
Xavyer Tebasning «Real» va «Barselona»ga xohlagan ishlarini amalga oshirishlariga yo‘l qo‘yib berganligini qo‘ya turaylik. U hatto liganing Messi va Ronaldudek yorqin yulduzlari o‘z daromadlarini soliq mahkamalaridan yashirishlariga ham parvo qilmadi. Biroq sud bu futbolchilarni hibsga olmadi. Tebas esa «dong taratish»ning o‘zgacha uslubini o‘ylab topdi. Ya’ni, «PSJ»ga qarshi hujum boshladi, sudga UYEFAga arz qilishini bildirdi. Qiziq, o‘z vaqtida Beyl, Ronaldu, Zidanni xarid qilgan liganing rahbari shunday qilishi mumkinmi? O‘zlari istagan futbolchilarni turli yo‘l bilan safga qo‘shib olish an’anasi Ispaniyada Di Stefano davridan mavjud. Anchayin mojarolarga hech kim e’tibor bermaydi. Bu yerda esa hammasi risoladagidek - Bartomeu braziliyalik hujumchini 222 mln. yevroga baholadi, Neymar o‘sha mablag‘ni topib berdi. Tebasning diydiyolari - sharmandalik.
Ronaldu va Messi dushman emas
Tebas «Real» va «Barselona» o‘rtasidagi ko‘pgina qarama-qarshiliklarga guvoh bo‘ldi. Prezidentni tomoshabinlarning soni ham, boshqa jamoalarning daromadlari ham, translyasiya nufuzining pasayib ketishi ham umuman qiziqtirmasdi. La-liga mashhurlikka asosiy yulduzlar evaziga erishdi. Agar Krishtianu «MYU»da, Messi esa «Man Siti»da bo‘lganida, «Spartak» va «Zenit» hech qachon bizning Yevropadagi muxlislarimiz «Siti»nikidan ko‘proq, deb maqtana olmasdilar. «Real» va «Barsa» esa «MYU» bilan birgalikda dunyoning eng qudratli klublari. Lekin yaqinda ispaniyaliklar qarshisida yangi muammo paydo bo‘ldi - Messi-Ronaldu raqobatiga qiziqish pasayib ketdi. Leo - tushunish qiyin bo‘lgan holatda, portugaliyalik kasbdoshi esa qimmatbaho mashinalar yonida suratga tushish bilan ovora. O‘zaro uchrashuvlar chog‘ida eski qadrdonlardek salomlashishadi, azaliy raqobatning «hidi» ham sezilmaydi. Xalq esa bu ikki futbolchining qaysi biri kuchliroq ekanini aniqlashga urina-urina charchadi. Ularning ikkisi ham o‘zlariga yarasha zo‘rliklarini isbotlashdi. Shiddatli ziddiyat yoqimli tanlovga aylandi: olma mazaliroqmi yoki apelsin?!
Tebas - noloyiq prezident
Taajjubki, nizomida Andorra klublarining ishtirokiga ruxsat berilgan liganing prezidenti butun boshli Kataloniya jamoalari uchun qonunga o‘zgartirish kiritib bo‘lmaydi, deb hisoblamoqda. Axir, atigi 85000 aholisi bo‘lgan Andorraga ruxsat berildi-ku. Nima, Tebas ispaniyaliklarni kaltafahm deb o‘ylayaptimi? «Real» yoki «Barselona» Xitoy yoki AQSHdagi bellashuvda qimmatli ochkolarni yo‘qotgudek bo‘lsa, raqobatchining chempionligini haqqoniy tan olmasligini nahotki tushunmasa? Bunday bedavo rahbar bilan La-liga boshi berk ko‘chaga kirib qolishi aniq. Hozirda primera moliyaviy jihatdan, tomoshabinlar tashrifi va xalqaro nufuzi jihatidan APLni oldinga o‘tkazib yuborgan. Faqat Yevrokubok musobaqalarida ispanlar oldinda. Bu ham boy berilsa, inglizlarga yeta olishmaydi. Axir vaqti kelib Ronaldu ham, Messi ham futbolni tark etishadi. Ularsiz La-liga qandaydir provinsiya birinchiligidan farq qilmaydigan bo‘lib qolishi aniq. Shunday ekan, La-liga prezidenti vaqtni boy bermasdan zaruriy choralarni topishi zarur. Kerak bo‘lsa, Ispaniyada o‘z yechimini kutayotgan chinakam futbol mojarolari yetarli. Jumladan, Neymarni ham ularning o‘zlari yo‘qotishdi. Hujumchi o‘zi bilan hamkorlik qilayotgan barcha korporasiyalar bilan maslahatlashdi, har tomonlama muhokama qilib, keyin «PSJ»ga rozilik bildirdi. Primerani tark etish jarayonida hech qanday g‘ayriqonuniy harakatlarga qo‘l urmadi.
S.RAHMONOV tayyorladi
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
