Qatardagi jahon chempionati boshlanishiga ikki oydan sal kamroq vaqt qoldi. The Sun tabloidining yozishicha, arab mamlakati musobaqani tashkillashtirish uchun qariyb 208 milliard yevro sarflagan, bu 2018 yildagi Rossiyadan 17 baravar ko‘p, degani.
Turnir bilan aloqalar bo‘yicha direktor Fatma Al Nuaimi Qatar nima uchun bunchalik ko‘p pul sarflaganini tushuntirdi: “Ko‘pincha Jahon chempionati bilan bog‘liq bo‘lgan 208 milliard yevro aslida Qatar uchun milliy rivojlanish va modernizasiya strategiyasining bir qismidir. 2022 yilda jamoalar va muxlislar foyda ko‘radigan yirik infratuzilma loyihalari, jumladan, yangi yo‘llar, metro, aeroport, mehmonxonalar va boshqa sayyohlik ob’ektlari Jahon chempionatini o‘tkazish huquqini olishimizdan oldin ham rejalashtirilgan edi”.
Bir kun avval Qatarda bo‘lib o‘tadigan Jahon chempionati tashkiliy qo‘mitasi “Islomiy davlat”da akkreditasiyadan o‘tgan shaxslar va muxlislar uchun o‘zini tutish qoidalarini e’lon qildi. “Qatar 2022da qilish mumkin bo‘lgan va tavsiya etilmagan harakatlar” deb nomlangan hujjat 16 sahifa va olti bobdan iborat. Unda musobaqa davomidagi barcha ko‘rsatmalar va tavsiyalar keltirilgan. Biz eng muhimlarini to‘pladik:
- Mahalliy aholi bilan muloqotga kelsak, uyga kirayotganda, notanish odam, birinchi navbatda, eng keksa odam va "yuqori maqomga ega" shaxs bilan salomlashishi kerak. Farzandning boshini silasangiz, unga bo‘lgan hurmat-ehtirom belgisi bo‘lib, Alloh unga baraka beradi.
- Ayollarga yaqinlashish mumkin emas. Ayollar bilan faqat og‘zaki salomlasha olasiz, ma’lum masofani saqlaysiz.
- Qatarda qo‘l berib va quchoqlashish so‘rashish, ayniqsa, qarama-qarshi jins vakillariga nisbatan yaxshi qabul qilinmaydi. Salomlashish sifatida siz o‘zimizda bo‘lgani kabi o‘ng qo‘lingizni yuragingizga yaqin tutishingiz mumkin.
- Qatarliklarga tikilib qarab turish taqiqlangan. Bu qo‘pol va nomaqbul deb hisoblanadi.
- Agar mahalliy aholi siz bilan biror narsani baham ko‘rsa, siz uni faqat o‘ng qo‘lingiz bilan olishingiz kerak. Chap qo‘l shaxsiy gigiyena uchun.
Oyoqlaringizni ehtiyot qiling! Oyoqlarini o‘zaro chalishtirib o‘tirish tavsiya etilmaydi. Qatarda bu haqorat sifatida qabul qilinadi.
- Ayollarga hushomad qilish, nomaqbul deb hisoblanadi.
- Mamlakatga tashrif buyuruvchilardan kuniga besh vaqt o‘qiladigan azon chog‘ida baland ovozda musiqa eshitmaslik so‘raladi.
- Stadionga tashrif buyuruvchilardan kamtarona kiyinishlari, yelkalari va tizzalarini yopadigan kiyim kiyishlari so‘raladi. Ayollar uzun shim yoki yubka, ko‘krak va bo‘yinni qoplaydigan uzun ko‘ylak kiyishlari kerak. Yengsiz ko‘ylaklar, qisqa ko‘ylaklar va yubkalar qat’iyan man etiladi.
- Erkaklar tizzalarini yopib tursagina shorti kiyishlari mumkin. Iltimos, jamoat joylarida tor shim, yengsiz ko‘ylak va sport shorti kiyishdan saqlaning. Hech qanday holatda siz kiyimsiz bo‘lmasligingiz kerak.
- Soat yoki nikoh uzugidan tashqari har qanday boshqa zargarlik buyumlari (bilaguzuklar, marjonlarni va boshqalar) nomuvofiq hisoblanadi. Agar ular Islomdan boshqa din vakillari bo‘lsalar, ko‘rinmasligi uchun ularni kiyim ostiga yashirishlari so‘raladi.
- Har qanday rasmiy binolarni, sanoat yoki harbiy ob’ektlarni suratga olish taqiqlanadi.
Hujjatga shunday xulosa qilinadi: “Qatar juda tinch mamlakat, unda turli mamlakatlardan kelgan odamlar yashaydi. Ularning madaniyati va dinini hurmat qiling. Biz hammamiz o‘zgachamiz".
Al-G‘arafa
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
