Premyer-liga chempionlik o‘yini arafasida. "Arsenal" bu mavsumda Mikel Arteta qo‘l ostida butunlay yangi bosqichga ko‘tarildi va birinchi o‘rinni egallab turibdi, ammo Pep Gvardiola boshchiligidagi "Manchester Siti" hali ham londonliklarga yetib olish imkoniyatiga ega. Bu jamoalarning o‘yinlari tom ma’noda ham, majoziy ma’noda ham derbi emas. Biroq, ular boy tarixga ega va u 2000 yillarning boshida paydo bo‘lgan.
Hammasi Shayx Mansur va uning jamoasining “Siti”ga kelishi bilan boshlandi. Yangi xo‘jayinlar Roman Abramovichning "Chelsi"dagi muvaffaqiyat tarixini yodda tutib, futbolchilarni sotib olishni boshladilar va ular uchun katta mablag‘ to‘lashdan tortinmadilar. Birinchi transferlar “Siti”ga kerakli natijani keltirmadi (2008/2009 yilgi mavsumda Premyer-ligada atigi 10-o‘rin), ammo shundan so‘ng xo‘jayinlar o‘zlari uchun yangi taktika kashf etishdi. Ma’lum bo‘lishicha, ikki tomonlama ta’sirga erishish mumkin: tarkibni mustahkamlash va bir vaqtning o‘zida raqiblarni zaiflashtirish. O‘sha vaqtda Arsen Vengerning “Arsenal”i qurbon bo‘ldi.
Birinchi zarba: 2009 yil yozi
Manchester shayxlari "Siti"ni sotib olganidan bir yil o‘tib "Arsenal"ni "talon-taroj qila boshladilar". Londondan birinchi yangi kelgan hujumchi Emmanuyel Adebayor, iqtidorli, baland bo‘yli, eng muhimi, gol uradigan hujumchi edi. Togolikning eng yuqori cho‘qqisi 2007/2008 yilgi mavsumga to‘g‘ri keldi, o‘shanda u Premyer-liganing 36 o‘yinida 24 ta gol urgan, ammo pasaygan ko‘rsatkich. 2009 yil iyul oyi o‘rtalarida Adebayor 29 million yevro evaziga "Arsenal"dan ko‘chib o‘tdi.
"Arsenal"dan "Siti"ga birinchi transfer eng bahslisi bo‘ldi. Adebayor APLda ketma-ket uchta o‘yinda gol urdi, keyin esa uning sobiq jamoasi Manchesterga yetib keldi. Emmanuel xuddi so‘nggi o‘yiniday o‘ynash uchun maydonga chiqdi va sobiq jamoasini umuman ayamadi. Asosiy vaziyat 80-daqiqada ro‘y berdi: 2:1 hisobida Adebayor uchinchi golni urdi . Yakunda "Siti" g‘alaba qozondi (4:2), jamoalar o‘rtasidagi qarama-qarshilikda yangi davr paydo bo‘ldi.
Bu masala faqat Adebayor bilan chegaralanib qolmadi. 2009 yilning o‘sha yozida "Siti" "Arsenal"dan Kolo Tureni sotib oldi. Adebayor va Turening transferlari "Arsenal" muammolarining umumiy tendensiyasini shakllantirdi. Stadion almashtirilgandan so‘ng klub qimmat yangi futbolchilarni sotib olishga qurbi yetmadi, biroq Venger jamoasini kuchli 4talikda saqlab qolishga muvaffaq bo‘ldi. "Siti" "katta to‘rtlik"ga yaqinlashdi (ilgari uning tarkibiga "Manchester Yunayted", "Chelsi", "Liverpul" va "Arsenal" kirgan edi). Arsen cheklangan byudjetga jumboq kabi raqobatbardosh jamoani yig‘di, ammo jang qilish tobora qiyinlashar edi. 2011/2012 yilgi mavsum boshlanishidan oldin sodir bo‘lgan navbatdagi zarba jiddiyroq edi.
Ikkinchi zarba: 2011 yil yozi
Agar 2009/2010 yilgi mavsumda "Siti" "Arsenal"dan pastroqda yakunlanib, atigi beshinchi o‘rinni egallab, Yevropa ligasiga yo‘l olgan bo‘lsa, 2010/2011 yilgi mavsum to‘liq yangi tendensiyani ko‘rsatdi. London klubi yangi kelganlar uchun bor-yo‘g‘i 23 million yevro sarflagan bo‘lsa, shayxlar bundan deyarli sakkiz baravar (183,61 million yevro) ko‘p pul ishlatdi. Natijada "Siti" uchinchi bo‘ldi va o‘z tarixida birinchi marta Chempionlar ligasiga yo‘l oldi "Arsenal" esa yakunda to‘rtinchi o‘rinni egalladi.
"Siti"ning yangilanishi darhol "Arsenal" bilan qarama-qarshilik statistikasini yaxshiladi. Avvallari londonliklar ustidan qozonilgan g‘alaba bayram bo‘lgan bo‘lsa, endi raqiblar hech bo‘lmaganda tenglashdi. Va shunga qaramay, 2010/2011 yilgi mavsumda "Arsenal" "Siti"ni mag‘lub etdi, Manchesterda Roberto Manchini jamoasini yrik 3:0 hisobida yengdi va o‘z uyida golsiz durang o‘ynadi. Shayxlar uchun bu yoqmadi va yana “Arsenal” tarkibidan futbolchi izlashdi.
Bu safar “Siti”ning tanlovi Samir Nasriga tushdi. Fransiyalik yarim himoyachi "Arsenal"ga hujumda ijodkorlik berar edi va 2010/2011 yilgi mavsumda Premer-ligada "gol+pas" tizimida 10+1. Shayxlar Nasri uchun 27,5 million yevro to‘laganidan afsuslanmadi va shu bilan birga asosiy chap qanot himoyachisi Gayel Klishini (7,75 million yevro) qo‘lga kiritishdi. Bunga parallel ravishda "Arsenal" "Barselona" taklifiga qarshilik ko‘rsata olmagan Sesk Fabregasdan ayrildi. Venger uchun bu kuchli zarba bo‘ldi. Jamoa hujumlarni tashkil qilish uchun mas’ul bo‘lgan ikki asosiy futbolchisini yo‘qotdi.
2011/2012 yilgi mavsumda "Siti" 44 yil ichida birinchi marta Angliya chempioniga aylandi, "Arsenal" esa uchinchi bo‘ldi. Bu hamon yaxshi natija: “Chelsi” Chempionlar ligasida g‘alaba qozongan bo‘lsa-da, Premyer-ligada muvaffaqiyatsizlikka uchradi (oltinchi o‘rin), “Liverpul” esa o‘tish davrini davom ettirdi.
Yangi voqelik 10 yil davom etdi. "Siti" unvonlarini to‘pladi va "Arsenal" 2012 yilning yozida Robin van Persini ham yo‘qotdi. Mesut O‘zil va Aleksis Sanches kabi yulduzlar keldi, ammo chempionlik uchun kurashga urinishlar muvaffaqiyatsiz bo‘lib chiqdi. Raqobatchilar o‘z joyida bo‘lgan birinchi mavsumdayoq “Arsenal” kuchli to‘rtlikdan chiqib ketdi va Chempionlar ligasi bilan xayrlashdi. Keyinchalik Venger ketdi va qarama-qarshilikda mag‘lub bo‘ldi.
Hozir "Arsenal" uyg‘onishni boshdan kechirmoqda va bu ko‘p jihatdan "Siti"dan transferlar oqibati ekanligi juda ramziy. O‘tgan yozda londonliklar Gabriel Jezus va Aleksandr Zinchenkoni sotib olishgan. Birinchisi mavsum boshida juda yaxshi o‘ynadi va ochkolar bo‘yicha ustunlikni mustahkamlashga yordam berdi, ikkinchisi esa chap qanotdan joy oldi va jamoaning o‘yinini yaxshiladi. Agar "Arsenal" "Siti"ni mag‘lub eta olsa, unda chempionlik sari yo‘lni ochiq desa ham bo‘ladi. Qaysidir ma’noda buni 10 yil oldingi tarixning teskari takrorkanishi, deb atash mumkin.
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
