Valdebebasdagi «Real Madrid» akademiyasiga kirgandan so‘ng mehmonlar klubning eng yosh toifasi - besh yoshli bolalarning kiyinish xonasiga yugurishadi. Bu amaliy yondashuvdan ko‘ra ko‘proq ramziy ma’noga ega bo‘lib, o‘quvchilarning uzoq safardagi birinchi qadamini namoyish etadi. «La Fabrika»da 11 ta futbol maydonchasi, shuningdek, Alfredo Di Stefano stadioni va ko‘plab mashg‘ulotlar uchun inshootlar mavjud bo‘lib, ular orqali o‘yinchi bir kun qaymoqli formada Santyago Bernabeuda o‘ynash orzusiga erishishi kerak.
Bugungi kunda akademiyaning har bir yosh toifasida, shuningdek, erkaklar va ayollar bo‘limlarida 364 nafar futbolchi ro‘yxatga olingan. Klubning 2021-2022 yillardagi hisobotiga ko‘ra, «Real Madrid»ning bu ulkan loyihani saqlash uchun sarflagan xarajatlari 25 million yevro bo‘lib, daromadi 39 million yevroni tashkil etgan. Ya’ni, akademiya nafaqat to‘liq o‘zini oqlaydi, balki yaxshi daromad ham keltiradi. Oxirgi 10 yil ichida «La Fabrika» tarbiyalanuvchilarini sotishdan tushgan foyda 330,5 million yevroni tashkil etdi. 2022 yilning yozgi transfer oynasida klub Borxa Mayoralning ketishi tufayli 15 million yevro ishlab oldi, Migel Gutyerresdan 4 mln yevro va Viktor Chust «Kadis»ga 1 mln yevroga sotildi.
Faqat bir nechta futbolchi asosiy jamoaga tushishiga qaramay, butun ispan futboli «Real Madrid» akademiyasi tarbiyalanuvchilari bilan to‘lib-toshgan. Akademiyani fabrikaga qiyoslash asosan shu sababli. Bu atama Madridning afsonaviy hujumchisi Alfredo Di Stefano tomonidan ishlab chiqilgan. Hozirda La Ligada 55 nafar «La Fabrica» bitiruvchisi o‘ynamoqda. Hatto «Barselona» tarkibida ham bitta: «Chelsi»ning sobiq qanot himoyachisi Markos Alonso.
«La Fabrica» tarixi 1950 yillarga borib taqaladi. Bu, shubhasiz, Madridning eng mashhur prezidenti Santyago Bernabeu tashabbusi bilan amalga oshirilgan loyiha bo‘lib, Ispaniyada bunday turdagi birinchi loyiha edi. O‘sha paytda umidli futbolchilar mahalliy maktablardan yoki klub a’zolarining farzandlari ishtirok etadigan turnirlar orqali jalb qilingan. Madrid tarixidagi birinchi to‘rtta buyuk futbolchilar quyidagilar - Xuan Santisteban, Antonio Ruis, Ramon Marsal va Enrike Mateos - ikkinchisi 1956-1960 yillar oralig‘ida beshta yevrokubokni qo‘lga kiritgan.
1966 yilgi jamoaning oltinchi yevrokubogi Pedro De Felipe, Fernando Serena, Ramon Grosso va Manuel Velaskes tomonidan qo‘lga kiritildi. Madridda eng ko‘p esga olinadigan davr 1980 yillarga to‘g‘ri keladi. Quinta del Buitre («Beshlik tulpori») deyilgan nom hozirda «Real Madrid»ning institusional aloqalar bo‘yicha direktori Emilio Butragenyodan so‘ng kelib chiqqan.
Kuchli beshlikka Butragenyodan tashqari Manolo Sanchis, Migel Pardesa, Mishel va Martin Vaskes ham kirgan. Pardesa 1980 yillarning o‘rtalarida Saragosaga jo‘nab ketdi, ammo qolgan to‘rtta futbolchi katta jamoa tarixida muhim rol o‘ynadi, chunki Madrid ketma-ket beshta chempionlikni qo‘lga kiritdi (1985/1986, 1986/1987, 1987/1988, 1988/1989 va 1989/1990) va UYEFA kubogi (1984/1985 va 1985/1986).
2019 yildan beri «Real» xalqaro skautlar tarmog‘idan voz kechdi
2020 yildan buyon «La Fabrica»ni sobiq futbolchi Manuel Fernandes boshqarib keladi, uning otasi 1990 yillarda «Real Madrid» direktorlar kengashida bo‘lgan, Manuning o‘zi esa olti yil davomida akademiyada murabbiy sifatida ishlagan. «Blankos»ning sobiq yulduzlari Raul va Alvaro Arbeloa yoshlar murabbiyi hisoblanadi (Real Madrid «Kastilya»). «Bizning maqsadimiz - futbolchining eng yaxshi fazilatlarini rivojlantirish, unga ma’lum bir falsafani yuklash emas», - deydi Raul. - G‘oya shundan iboratki, agar ijrochi «Real»da o‘ynash uchun yetarlicha iqtidorga ega bo‘lmasa va mehnatdan qochsi, o‘zini boshqa jamoada bemalol sinab ko‘rishi mumkin.
Boshqa klublarda ochilgan «La Fabrica» talabalarining ko‘pligini hisobga olsak, bu yondashuv yaxshi ishlaydi. «Real Madrid»da men o‘ng qanot himoyachisi sifatida boshladim, keyin markaziy himoyaga o‘tdim va hozir hujumkor yarim himoyachi sifatida o‘ynayman. Akademiya menga futbolda mohir bo‘lishni, ko‘plab pozisiyalarda o‘ynashni o‘rgatdi», - deydi Madrid tizimida uch yilini o‘tkazgan «Jirona» yarim himoyachisi Borxa Garsiya ustozlaridan minnatdor bo‘lgan holda.
Yaqin o‘tmishda Iker Kasilyas va Manuel Sanchis kabi kelajak afsonalari klub tomonidan o‘tkaziladigan maxsus turnirlar orqali akademiyaga yo‘l olishdi. Ammo bugungi kunda iqtidorlarni ishga olish jarayoni va saralash tizimi o‘zgardi: Madrid shahrida akademiyadagi yosh iste’dodlarni kuzatib boruvchi skautlar tarmog‘i mavjud. Shu bilan birga, «La Fabrica»ga taklif qilish uchun ba’zan kamida o‘nlab muvaffaqiyatli o‘yinlarni berish kerak bo‘ladi. Madrid qamrovi Ispaniyaning qolgan qismini ham o‘z ichiga oladi. Klubda Kataloniya, Andalusiya yoki Kanar orollari kabi viloyatlarning 17 ta avtonom jamoalari uchun bittadan skaut ishlaydi. 2014 yilda ochilgan zamonaviy qarorgohda boshqa viloyatlardan kelgan futbolchilar ham istiqomat qilishadi.
2019 yildan beri «Real Madrid» 15 yoshgacha bo‘lgan futbolchilar uchun xalqaro skautlar tarmog‘idan voz kechdi. Bunga FIFAning futbolchilar o‘z uylari va oilalarini 100 km dan uzoqroqqa tark etishining salbiy oqibatlari bo‘yicha tadqiqotlari ta’sir ko‘rsatdi. Bu yondashuv bilan o‘yinchining to‘la ochilish imkoniyati juda kichik bo‘ladi. Shuningdek, «La Fabrica» statistik ma’lumotlariga ko‘ra, mahalliy o‘yinchilar mehmonlarga qaraganda birinchi jamoaga ko‘proq kirishadi. Murabbiylar Karvaxal va Nachoni misol qilib ko‘rsatishdi. «La Fabrica»da ular o‘yinchilarni tarbiyalashga katta ahamiyat berishadi. «Ularga o‘zaro hurmat va forma qadriyatlari kabi tuyg‘ular singdiriladi, chunki ularning barchasi klubning elchilaridir. Bu qadriyatlar futbolchining karyerasi rivojlanishi davomida va hatto tugaganidan keyin ham namoyon bo‘ladi. Akademiyada bir guruh psixologlar ishlamoqda, o‘yinchilar doimo muammolarni yengib, shaxs sifatida yaxshiroq bo‘lishga yordam beruvchi sinovlardan o‘tishmoqda», dedi Butragenyo.
«Ko‘pchilik futbolchilar, albatta, «Real Madrid»ning asosiy jamoasiga tushmaydi, ba’zilari hatto professional darajada qolmaydi. «Men har doim futbolchilarga ularning asosiy maqsadi oddiy inson bo‘lish ekanligini aytganman. Ular bu imkoniyatdan bahramand bo‘lishlari kerak», - dedi «Real Madrid» afsonasi Visente del Boske, u 1999 yilda asosiy jamoaga murabbiy bo‘lgunga qadar yigirma yildan ko‘proq vaqt davomida yoshlar akademiyasida ishlagan.
14 yoshgacha bo‘lgan yosh guruhlar o‘rtasida o‘yin jarayoniga ko‘proq ustunlik beriladi va mashg‘ulotlarga kamroq e’tibor beriladi. 15 yoshdan boshlab asosiy e’tibor mashg‘ulotlarga qaratiladi va bu yoshda futbolchilar o‘yindagi pozisiyaga qarab ajratiladi. Ijrochilarning ko‘pchiligi yo‘q bo‘lib ketadigan ikkita asosiy yosh bosqichi mavjud: 12 yoshdan 13 yoshgacha, shuningdek, 16 yoshdan 17 yoshgacha. Shu bilan birga, klub futbolchilar bilan umuman xayrlashmaydi, balki ularni kuzatishda davom etadi. Qachondir umid chiqib qolishiga ishonishadi. Bu esa taraqqiyotni belgilaydi.
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
