Mashhur ispaniyalik darvozabon 12 yildan so‘ng "Manchester Yunayted"ni tark etdi
David de Xea endigina 32 yoshda, ammo faoliyatining asosiy qismi ortda qoldi, cho‘qqidan pastga tushdi, shuning uchun "Manchester Yunayted"ni tark etish ispaniyalikning yutuqlarini qadrlash uchun ajoyib imkoniyatdir. Zamonaviy futbolda undan ham bahsliroq vaziyatda klubini tark etayotgan darvozabonni topish qiyin.
De Xea har doim iste’dodli sanalgan va "Atletiko" akademiyasi unga katta umid bog‘lagan. 18 yoshida u Madridda debyut qildi, bir necha oy o‘tgach, u bazada o‘zini namoyon qildi va tez orada buyuk Iker Kasilyas de Xeani hanuzgacha ta’qib qiladigan iborani tashladi. Ispaniya terma jamoasining sobiq sardori David haqida shunday dedi: "Bir kun kelib u barchamizni nafaqaga chiqarib yuboradi". "Manchester Yunayted"ning bo‘lajak darvozabonida iste’dod ajoyib edi. 2010 yil sentyabr oyida Ser Aleks Fergyuson "Yunayted"ning Liga kubogidagi bir o‘yinini o‘tkazib yubordi, chunki u Ispaniyaga uchib ketgandi va De Xeaning "Valensiya"ga qarshi o‘yinini shaxsan tomosha qildi. Shotlandiyalik Edvin van der Sarga o‘rinbosar qidirgan va dastlab Manuel Noyerni sotib olmoqchi bo‘lgan, biroq uning yordamchisi bosh murabbiyni bu ozg‘in yigit "Manchester Yunayted"ning kelajagi ekanligiga ishontirgan.
Fergyusonning oxirgi shogirdi
De Xea uchun ingliz klubi 25 million yevro to‘lagan - 2011 yilda darvozabon uchun katta pul. Ammo ispaniyalik Manchesterda yomon start oldi: u kam mashq qildi, ko‘p uxladi va qaysidir nuqtada mantiqan raqobatni yangi kelgan Anders Lindegorga boy berdi. Sport nuqtai nazaridan, darvozabon uchun hamma narsa mukammal emas edi: 2011-yilning 31-dekabrida Fergyusonning 70 yoshga to‘lgan kunida “Manchester Yunayted” o‘z uyida “Blekbern”ga 2:3 hisobida mag‘lub bo‘lgan, ikkita golga esa de Xea aybdor edi.
Vaqt o‘tishi bilan ispaniyalik ulg‘ayib, pishib bordi va dono bo‘ldi. 2012/13 yilgi mavsumda de Xea o‘zi uchun asosiy va so‘nggi marta "Manchester Yunayted" bilan oltin medallarni qo‘lga kiritgan edi va shu bilan birga Fergyuson faoliyatini yakunladi. Darvoqe, ispaniyalikning ketishi bilan buyuk ser davri ham batamom tugadi – “Manchester Yunayted”da shotland boshchiligida o‘ynagan boshqa futbolchi qolmadi.
Davr qurboni
Ehtimol, bu De Xea bilan bog‘liq muammo: u buyuk va hali ham gullab-yashnayotgan klubga o‘tayotgan edi, lekin uning faoliyatining katta qismi "Manchester Yunayted"dagi notinch vaqtga to‘g‘ri keldi. Moyes, van Gal, Mourinyo, Sulsher, Rangnik – ularning hech biri “Yunayted”ga APL chempionligini yoki Chempionlar ligasiga yo‘llanmani bera olmadi. Ha, Angliyada 12 yil davomida David Yevropa ligasi, Angliya kubogi va ikki marta Liga kubogi sohibi bo‘ldi, ammo ispaniyalik bundan qanoatlanmasa ham bo‘ladi. Agar 2011-yilda unga Manchesterda o‘n yillardan keyin shunchalik kam g‘alaba qozonishini aytishganida, u bunga ishonmagan bo‘lardi. Ammo de Xea bundan ertaroq ham ketishi mumkin edi. So‘nggi yillardagi eng kuchli rezonansga ega, xunuk transfer ispaniyalik bilan bog‘liq bo‘ldi. 2015-yilda "Real Madrid" darvozabon Keylor Navasni De Xea bilan almashtirmoqchi edi, biroq keraksiz faks tufayli klublar hujjatlarni belgilangan muddatdan oldin to‘ldira olmadi. Biroq, Madridda boshqacha taxmin bor edi: ularning versiyasiga ko‘ra, "Yunayted" darvozabonlarni almashtirishni istamagani uchun ataylab vaqtni cho‘zgan.
O‘shanda de Xea allaqachon taniqli darvozabon edi. Transfermarkt uni 70 million yevroga baholagan va buning yaxshi sababi bor: ispaniyalik tomoshabinlarni ajoyib seyvlari bilan hayratga solgandi. 2017-yil dekabrida “Arsenal”ga qarshi o‘yinda De Xea 14 marta seyv qildi - bu Premyer-liga rekordi hisoblanadi. Taxminan o‘sha paytda Britaniya ijtimoiy tarmoqlarida de Xea Titanik va dinozavrlarni yo‘q bo‘lib ketishdan saqlab qolishi mumkinligi haqidagi yumorga to‘la maqolalar to‘lib ketdi. David OAVning bosh mavzusiga aylangandi. U 12 yilni yirik klubda o‘tkazdi, u yerda muntazam o‘ynadi, biroq bu yerda aytarli hech narsa yutolmadi. Bir tomondan u "Yunayted"ni bir necha bor qutqargan bo‘lsa, ikkinchi tomondan jamoaga sharmandali gollar olib keldi. Har qanday darvozabon uchun yomon me’yor shundaki, uning qo‘pol xatolari ayniqsa ko‘proq yodda qoladi. Ko‘p yillar davomida sayyoramizning eng mashhur klublaridan birida o‘ynasangiz, aksincha yuz barobar ko‘p tanqidga uchraysiz. De Xea xatolarini ancha uzun filmga joylash ham mumkin va ispaniyalik uni qayta ko‘rib chiqishni xohlamasligi dargumon.
Payqalmagan iste’dod
E’tiborlisi, Ispaniya terma jamoasida ham Kasilyas vasiyat qilganidek, de Xea hech kimni nafaqaga jo‘nata olmadi. U 2014 yilda debyut qildi va hozirgacha hatto 50 ta ham o‘yin o‘tkazmagan. Muvaffaqiyatsiz Yevro-2016 va JCH-2018 ispaniyalikning faoliyatidagi yagona yirik turnirdir. "Manchester Yunayted" darvozaboni Yevro-2020 ga o‘rinbosar sifatida yo‘l oldi va u Qatardagi jahon forumiga chaqirilmadi - bunda shov-shuvli narsa topish qiyin.
Yakuniy mavsumida u "Oltin qo‘lqop"ni oldi - ligada eng ko‘p "quruq o‘yin" o‘tkazgan darvozabon bo‘ldi. Ammo an’anaga ko‘ra, u juda ko‘p xatolarga yo‘l qo‘ydi va o‘zi haqida eng yaxshi taassurot qoldirmadi. Shu bois, "Manchester Yunayted" uzoq vaqt davomida David bilan shartnomani uzaytirish yoki uzaytirmaslik borasida ikkilandi. Yakunda vaziyat ijobiy nihoya topmadi va ispaniyalik futbolchi jamoani erkin agent sifatida tark etdi.
Endi nima bo‘ladi?
“Inter” darvozaboni Andre Onana “Yunayted” safiga qo‘shilishi mumkin. De Xea esa hozir o‘ziga muhtoj bo‘lib turgan Saudiya Arabistoniga ko‘chib o‘tishi mumkin. Ispaniyalik uchun bu eng yaxshi variant bo‘lsa kerak.
Yusufbek Saydaliyev tayyorladi
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
