Kilian Mbappe bu yil Parijda bo‘lib o‘tadigan Olimpiadada qatnashmoqchi. Hatto "Real"ga o‘tish ehtimoli ham futbolchining rejalarini buzmasligi kerak, deb yozadi El Debate nashri. Madrid klubi rahbariyati fransiyalik futbolchining Olimpiada o‘yinlarda ishtirok etishidan manfaatdor emas, ammo uning ishtirokiga to‘sqinlik qilishmaydi. Fransiya poytaxtidagi musobaqalar Mbappe uchun o‘z vatanida Olimpiada oltinini qo‘lga kiritish uchun ajoyib imkoniyat bo‘ladi.
Xabaringiz bor, futbol olamida bu kubok jahon yoki Yevropa chempioni unvonidan ham past baholanadi. Va shunga qaramay, Olimpiada - baribir Olimpiada. To‘rt yillikning asosiy sport boshlanishi. Butun sayyoramizdagi millionlab muxlislar e’tiborini tortadigan turnir. Olimpiada oltinini qo‘lga kiritish ko‘plab ambisiyali o‘yinchilarning orzusidir. Masalan, Lev Yashin beshta halqasi bor orzu qilingan medalni olishga muvaffaq bo‘ldi. Sovet darvozaboni 1956 yilda Melburnda o‘tkazilgan Olimpiadada g‘olib chiqdi. Yoki 1992 yilda Barselonadagi o‘yinlarda Ispaniya terma jamoasi bilan muvaffaqiyat qozongan Xosep Gvardiola.
Ushbu maqolada biz XXI asrda Olimpiadada g‘olib chiqqan mashhur futbolchilar haqida fikr yuritamiz.
Olimpiada-2000, Kamerun g‘alabasi
Finalda Afrika terma jamoasi ispanlar bilan to‘qnash keldi. O‘sha uchrashuvda qatnashganlarning ko‘pchiligi keyinchalik haqiqiy yulduzga aylanishdi. Boshqalar qatorida yosh Xavi va Karles Puyollar Ispaniya terma jamoasi safida o‘ynagan. Kamerunliklarning bu turnirda o‘z "koziri" bor edi - Samuyel Eto’o. O‘sha Olimpiadadan biroz oldin forvard "Real Madrid"dan "Malyorka"ga ko‘chib o‘tdi - uning yorqin futbolchilik faoliyati shu yerda boshlandi. Melburndagi o‘yinlarda Eto’o atigi bitta gol urdi. Finalda ispanlar birinchi bo‘limdan so‘ng 2:0 hisobida oldinda borishdi, Xavi va Gabri gol urishdi. Ammo tanaffusdan so‘ng kamerunliklar o‘yinga qaytishdi va ikkita gol urishdi. Ikkinchi gol muallifi esa “Anji”ning bo‘lajak yetakchisi bo‘ldi. Final uchrashuvi taqdiri penaltilar seriyasida hal bo‘ldi. "Mag‘lub bo‘lmas sherlar" raqiblariga nisbatan aniqroq chiqishdi – 7:5. Xavi ham, Eto’o ham o‘z urinishlarini golga aylantirdi. Kamerunliklar Olimpiada oltin medalini qo‘lga kiritdi.
Olimpiada-2004, Argentina g‘alabasi
Marselo Byelsa Gresiyaga Karlos Teves va Xavyer Saviola boshchiligidagi kuchli tarkibni olib keldi. Guruh bosqichining ilk o‘yinida argentinaliklar Serbiya va Chernogoriya terma jamoalarini 6:0 hisobida mag‘lubiyatga uchratgan bo‘lsa, keyinroq Tunis va Avstraliyani mag‘lub etishdi. Chorak final va yarim finalda bo‘lajak chempionlar raqiblarini – 4:0 Kosta-Rika va 3:0 Italiyani mag‘lub etishdi, italiyaliklar tarkibida Daniele De Rossi, Andrea Pirlo hamda Alberto Jilardino o‘ynadi. Italiyaliklar yakunda bronza medaliga sazovor bo‘lishdi. Argentina esa finalda Paragvayni 1:0 hisobida mag‘lub etdi. Hal qiluvchi bahsda yagona golga Teves mualliflik qildi. Sakkizta gol urgan forvard barcha raqiblarini sezilarli darajada ortda qoldirib, Olimpiada futbol turnirining eng yaxshi to‘purari bo‘ldi.
Olimpiada-2008, Argentina g‘alabasi
To‘rt yil o‘tib argentinaliklar yana muvaffaqiyatni nishonlashdi. Pekinga yosh yulduzlar yo‘l olishdi - Lionel Messi, Serxio Aguero va Anxel Di Mariya. Tarkib tajribali Xuan Rikelme va Xavyer Maskerano tomonidan kuchaytirildi . Braziliyaliklar o‘yinlarga yorqin tarkibni olib kelishdi. Turnir boshlanishiga bir necha hafta qolganida Marselo, Alekshandro Pato va Jo Xitoy poytaxtiga yetib kelishdi. Ronaldinyo braziliyaliklar yetakchisiga aylandi. Uning uchun bu ikkinchi Olimpiada bo‘ldi (2000 yilda Ronaldinyo bilan safda bo‘lgan to‘p ustalari chorak final bosqichida chiqarib yuborilgan). Bu safar Braziliya argentinaliklarga qarshi kurash olib borgan yarim finalga chiqdi. Birinchi bo‘limda gol urilmagan bo‘lsa, ikkinchi bo‘limda uchta gol bo‘ldi. Va hamma gol Braziliya darvozasiga kiritildi. Aguero dubl qayd etdi, yana bir golni 10-raqamli futbolchi kiritdi. Yo‘q, bu Messi emas edi - Leo Pekinda 15-raqami bilan chiqish qildi va 10-raqam Rikelmega berilgandi. Argentina eng muhim raqiblarini mag‘lub etib, finalga chiqdi va u yerda Nigeriyadan kuchliroq bo‘lib chiqdi. Hal qiluvchi bahsda janubiy amerikaliklar raqiblarini mag‘lub etishdi - 1:0. Di Mariya Messining uzatmasidan keyin g‘alaba to‘pini kiritdi.
Olimpiada-2012, Meksikaning g‘alabasi
Londondagi o‘yinlarda ko‘plab yorqin futbolchilar chiqish qilishdi. Masalan, Buyuk Britaniya termasi Rayan Giggz, Jo Allen, Aaron Remsi, Daniel Starrij va Kreyg Bellami bilan kuchli tarkibni olib keldi. Turnir mezbonlari Janubiy Koreyaga qarshi tura olmay, chorak finalda to‘xtab qolishdi. Olimpiada favoritlari braziliyaliklar finalga Neymar, Xalk, Oskar, Marselo va Aleshandro Pato timsolida yulduzlar bilan yetib kelishdi. Ammo finalda braziliyaliklar Meksikaga imkoniyatni boy berishdi - 1:2. Janubiy Koreya shov-shuvli tarzda bronza medalini qo‘lga kiritdi.
Olimpiada-2016, Braziliya g‘alabasi
Sariq libosdagi yigitlar o‘tmishdagi muvaffaqiyatsizliklardan saboq olishdi va bu safar muvaffaqiyatga erishib, o‘z tarixlarida ilk bor Olimpiadada g‘olib chiqishdi. Braziliyaning Rio-de-Janeyrodagi uy o‘yinlarida oltin medalni qo‘lga kiritishi juda ramziy ma’noga ega. Bo‘lajak chempionlar orasida Neymar alohida ajralib turdi.
Yosh Gabriel Jezus ham jamoada o‘ynadi. Guruh bosqichida braziliyaliklar energiya tejovchi rejimda o‘ynashdi – ular ikki marta 0:0 hisobida (Janubiy Afrika va Iroq bilan) o‘z muxlislarini lol qoldirdi. Keyin esa Daniyani 4:0 hisobida mag‘lub etib, birinchi o‘rinni egallab, pley-offga yo‘l oldi. Chorak finalda Braziliya o‘z qo‘shnisi Kolumbiyani 2:0, keyingi bosqichda Gondurasni 6:0 hisobida mag‘lub etdi. "Marakana" stadionida bo‘lib o‘tgan finalda Neymar va uning jamoadoshlari Germaniya bilan to‘qnash kelishdi. Germaniya terma jamoasi safida Niklas Zyule, Yulian Brandt va Serj Gnabri o‘ynagan. Asosiy vaqt 1:1 hisobidagi durang bilan yakunlandi. Penaltilar seriyasida braziliyaliklar g‘alaba qozonishdi.
Olimpiada-2020, Braziliya g‘alabasi
Ma’lumki, Tokiodagi o‘yinlar pandemiya sababli belgilanganidek o‘tkazilmadi. Turnir 2021 yilga ko‘chirildi. Olimpiada oltinini tatib ko‘rgan braziliyaliklar Malkom, Klaudinyo, Risharlison va Antoni kabi kuchli tarkibni Yaponiya poytaxtiga olib kelishdi. Jamoa hech qanday qiyinchiliksiz pley-offga chiqdi. Ularning turnirdagi keyingi yo‘li mashaqqatli bo‘lib chiqdi: Misr ustidan qiyin 1:0 hisobidagi g‘alaba, Meksika bilan yarim finalda 0:0 va penaltilar seriyasida muvaffaqiyat. Va nihoyat, Unai Simon, Pedri va Marko Asensio o‘ynagan Ispaniyaga qarshi hal qiluvchi bahs. Final uchrashuvining asosiy vaqti 1:1 hisobidagi durang bilan yakunlandi. Qo‘shimcha bo‘limda Malkom g‘alaba to‘pini kiritdi.
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
Қаҳрамон Асланов
