Yevro-2024 ishtirokchilari 5ta kompaniya ekipirovkalaridan foydalanadi. Odatdagidek, asosiy raqobat Adidas (Germaniya) va Nike (AQSH) o‘rtasida. Hisob 9:7 - AQSH brendi foydasiga. Shuningdek, Puma ham chakki emas - Germaniyaning ushbu firmasi 4ta jamoaga ega.
Nike (AQSH) — 9ta jamoa: Xorvatiya, Sloveniya, Angliya, Polsha, Niderlandiya, Fransiya, Slovakiya, Turkiya, Portugaliya
Adidas (Germaniya) — 7ta jamoa: Germaniya, Shotlandiya, Vengriya, Ispaniya, Italiya, Albaniya, Belgiya
Puma (Germaniya) — 4ta jamoa: Shveysariya, Serbiya, Avstriya, Chexiya
Joma (Ispaniya) — 2 jamoa: Ruminiya, Ukraina
Macron (Italiya) — 1 jamoa: Gruziya
Hummel (Daniya) — 1 jamoa: Daniya
***
Ayiqcha «Albert» hamrohligida birlashuv
Yevropa chempionati-2024 rasmiy maskoti - yoqimtoy ayiqchaga «Albert» (Albert) nomi berildi. E’tiborlisi, turnirning asosiy belgilaridan biri Gelzenkirxendagi maktabning boshlang‘ich sinfida chizilgan.
Nima uchun aynan ayiqcha? Manbalarda keltirilishicha, qo‘llari va oyoqlari harakatlanadigan birinchi ayiqcha o‘yinchoq aynan Germaniyada yaratilgan. Uning asl dizayni muallifi - Richard Stayff. 1902 yili ixtiro qilingan ayiqcha keyinchalik AQSH prezidenti Teodor Ruzvelt sharafiga «Teddi» nomini oladi. Aytishlaricha, u ov payti ayiq bolasini otishni istamagan ekan. Bu tarix tafsiloti gazetalarda yozilgach, «Teddi»ning sotuvi chaqqonlashadi. Mana, vaqt o‘tishi bilan o‘sha ayiqcha yana katta sahnaga qaytdi, faqat bu safar «Albert» bo‘lib. Darvoqe, joriy asr Yevropa chempionati maskoti roliga birinchi marta hayvon tanlandi. Aniqrog‘i, oxirgi turnirlarda antropomorfik belgilar asosiy ramz sifatida olingan edi. Masalan, Yevro-2020da xayoliy fristaylchi bolakay «Skillzi» maskot bo‘lgandi.
Yevro-2024 logotipiga kelsak, oddiy, lekin ma’noli chizma tanlangan: ramz o‘rtasida mashhur Anri Delone nomidagi kubok va «Olimpiashtadion» stadioni tomi shaklida kombinasiyaga solingan 24ta rangli yo‘l (chempionatda ishtirok etuvchi 24ta jamoa|mamlakat bayrog‘iga nishona). Umuman, logotip UYEFAga a’zo 55ta mamlakat bayrog‘i ranglari asosida ishlanganini ta’kidlash mumkin. Turnir shiori ham shunga mos - «Futbol atrofida birlashuv. Yevropaning qoq yuragida birga».
YEVROPA CHEMPIONATI LOGOTIP VA MASKOTLARI
Yevro-60: UEFA yozuvi, maskotsiz
Yevro-64: UEFA yozuvi, maskotsiz
Yevro-68: UEFA yozuvi, maskotsiz
Yevro-72: UEFA yozuvi, maskotsiz
Yevro-76: UEFA yozuvi, maskotsiz
Yevro-80: UEFA yozuvi, Pinokkio (ertak qahramoni)
Yevro-84: UEFA yozuvi, «Peno» (xo‘roz)
Yevro-88: UEFA yozuvi, «Berni» (quyon)
Yevro-92: UEFA yozuvi, quyon (nomsiz)
Yevro-96: EURO yozuvi, «Goliaf» (sher bolasi)
Yevro-2000: EURO yozuvi, «Benilyuk» (sher)
Yevro-2004: EURO yozuvi, «Kinash» (bolakay)
Yevro-2008: EURO yozuvi, «Triks» va
«Fliks» (egizaklar)
Yevro-2012: EURO yozuvi, «Slavek» va
«Slavko» (egizaklar)
Yevro-2016: EURO yozuvi, «Super-Viktor» (bolakay)
Yevro-2020: EURO yozuvi, «Skillzi»
(fristaylchi bolakay)
Faktlar
* Final o‘yinida eng yirik g‘alaba Yevro-2012da kuzatilgan - Ispaniya - Italiya - 4:0.
* Ispaniya, Italiya va Fransiya termalari Yevropa chempionatidagi dastlabki g‘alabani mezbon sifatida qo‘lga kiritgan.
* Ispaniya termasi Yevropa chempioni maqomini himoya qilgan yagona jamoadir (2012 yil). Bunga qadar sobiq ittifoq (1964 yil) va Germaniya (1976 yil) termalarida qatorasiga 2ta turnirda g‘alaba nashidasini surish imkoniyatini tug‘ilgan, ammo har ikkisi finalda mag‘lubiyatga uchragan.
* Yevro-2024da ochilish o‘yini finalda ham takrorlangan - Portugaliya - Gresiya. Har ikkisida yunonlar ustun kelishgan - 2:1 va 1:0.
* Mezbon jamoaning guruh bosqichidan chiqolmasligi ilk marta 2000 yili kuzatilgan. O‘shanda Belgiya termasi kurashdan ancha erta chekingan edi.
* Yevro-2020da ilk marta mezbon jamoalar turnirning final raundidan chetda qoldi. Gap Ozarbayjon va Ruminiya jamoalari haqida ketmoqda.
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
