Ingliz futbolidagi derbilar orasida Mersisayd derbisining o‘ziga xos o‘rni bor. “Everton” va “Liverpul” o‘rtasidagi ushbu to‘qnashuv har safar intrigalarga boy o‘tadi. Bundan bir oy oldingi (hozircha eng so‘nggisi) derbi “Gudison Park”da bo‘lib o‘tgan va hayajonga boy bo‘ldi. O‘yin oxirida mezbonlar futbolchisi Jeyms Tarkovski ajoyib zarba bilan jamoasini mag‘lubiyatdan qutqarib qoldi. Uchrashuv 2:2 hisobi bilan yakunlandi.
Tarixiy lahza
Endi esa 45 yil ortga qaytamiz, 1980 yilning 1 mart sanasi ingliz muxlislari xotirasida abadiy saqlanib qolgan. O‘shanda ham “Everton” va “Liverpul” o‘zaro to‘qnash kelgandi. Uchrashuvda “Everton”ning afsonaviy futbolchisi Diksi Din faxriy mehmon sifatida ishtirok etgan.
Din ingliz futboli yuqori divizionida bir mavsumda eng ko‘p gol urish bo‘yicha Angliya rekordchisi bo‘lgan va hozirgacha bu natijani hech kim yangilay olmayapti. Diksi 39 o‘yinda 60 ta golga mualliflik qilgan — aql bovar qilmas natija! Diksi “Everton” bilan birga 1932 yilgi mavsumda mamlakat chempionligini, bir yildan keyin esa Angliya Kubogini qo‘lga kiritgan.
Hujumchi jismoniy tomondan kuchliligi va yuqori samaradorligi bilan ajralib turardi. Ajablanarlisi shundaki, u hammaning e’tirofiga sazovor bo‘lib, afsona maqomini olsa-da, oddiy va kamtarin yigitligicha qolgan.
Maydondan tashqaridagi hayot
Din butun faoliyati davomida sog‘lig‘i bilan bog‘liq muammolarga duch kelgan. O‘sha vaqtdagi sport tibbiyoti futbolchining professional faoliyatini uzaytirish imkonini beradigan darajada emasdi.
Hujumchi ilk jarohatini sovrinlarni qo‘lga kiritishidan avval oldi. 1926 yilda u mototsiklda dahshatli halokatga uchragan. Bosh suyagi va jag‘i singan Diksi bir kundan ko‘proq vaqt komatoz holatida bo‘lgan. Shifokorlar uning omon qolish ehtimoli kamligi, professional faoliyatini davom ettirish borasida esa hattoki, gap bo‘lishi mumkinmasligi haqida ta’kidlagan.
Ammo Din chekinmadi, aql bovar qilmaydigan darajada tez tiklandi va sportga qaytdi. Biroq bunday jarohatlar butunlay yo‘qolib ketmaydi va bir umr o‘zini eslatib turadi. Diksi 33 yoshida jismoniy jihatdan yaxshi tayyorgarlikka ega bo‘lgan yosh o‘yinchilarga qarshilik ko‘rsata olmay qoldi va busalarini mixga ilishga majbur bo‘ldi.
Foto: Getty Images
U uchun og‘ir kechgan 40 yillar boshlandi… Urush, ocharchilik, moliyaviy qiyinchiliklar va o‘g‘lining o‘limi sog‘lik bilan bog‘liq muammolarini yanada kuchaytirdi. 1980 yilgi mash’um derbidan to‘rt yil oldin hujumchi yana jarrohlik stoliga tushdi va uning oyog‘i amputasiya qilindi.
Munosib yakun
1980 yilda “Everton” — “Liverpul” o‘yini vaqtida Dinning yuragi xuruj qilib, stadionda vafot etgan. O‘sha o‘yinda “Everton” 1:2 hisobida mag‘lub bo‘lgan, ammo endi natija ikkinchi o‘ringa tushib qolgandi.
“Agar Dindan o‘limdan so‘ng qayerda bo‘lishni istashini so‘rashganida, ehtimol, u shunday javob berardi: “Gudison Park”da”, — deb yozishardi Angliyada. Shunday bo‘ldi ham. 2001 yilda stadion yaqinidagi bog‘da “Futbolchi, jentlmen, evertonlik” yozuvlari tushirilgan Diksining haykali o‘rnatildi.
O‘sha mash’um o‘yin ishtirokchilari allaqachon faoliyatini yakunlagan. Diksining rekordi esa abadiydir. Barcha qiyinchiliklarga qaramay, u har doim matonat va futbolga sadoqat ko‘rsatgan. Uning nomi Angliya va jahon futboli tarixiga abadiy yozilgan.