O‘z vaqtida kelishilgan o‘yinlarda ayblanib, Xitoy quyi divizioniga tushirib yuborilgan «Guanjou Evergrand» futbol klubining oyoqqa turishi uchun baquvvat homiy yordami kerak bo‘ldi. Mana shunday bir paytda mamlakatda yoshlar futboliga e’tibor qaratishda yetakchilardan biri bo‘lgan Syuy Szyain katta sahnaga chiqdi.
Syuy Szyain Evergrande Group rahbari hisoblanadi. Xitoydagi eng ulkan kompaniyaga boshchilik qiladigan developerning boyligi taxminan 7 milliard dollarni tashkil qiladi.
2010 yilga kelib Syuy Szyain katta tavakkalga qo‘l urdi va muammolar botqog‘ida yotgan «Guanjou Evergrand» futbol klubini sotib oldi. Uni oyoqqa turg‘izish uchun esa kuchli xorijlik futbolchilar xizmatidan foydalanildi. Bunda milliarder asosiy e’tiborni murabbiyga qaratgani holda, italiyalik Marchello Lippiga 10 million yevro yillik maosh taklif qildi va maqsadiga erishdi.
Sarf etilgan millionlar o‘zini oqladi. «Guanjou Evergrand» nafaqat super ligaga qaytib keldi, balki mamlakat chempionligini ham qo‘lga kiritdi. 2013 yilga kelib esa jamoa Osiyo chempionlar ligasida zafar quchdi, 2015 yilgi mavsum bu ish yana takrorlandi. Bunga qadar Xitoy klublari Osiyo tasnifidagi musobaqalarda 23 yildan buyon zafar quchmayotgandi.
«Guanjou Evergrand» shu qadar katta tezlikda rivojlanib bordiki, oxir-oqibat Alibaba Group asoschisi Jek Maning e’tiboriga tushdi. Boyligi taxminan 30 milliard dollar deb qaraladigan Ma «Guanjou Evergrand»ning 50 foiz aksiyasini 192 million dollarga sotib oldi.
Syuy Szyain klubning bu muvaffaqiyatlaridan ko‘ra ko‘proq, Gunchjoudan 80 kilometr uzoqlikda qurilgan futbol akademiyasi bilan faxrlanadi.
2012 yil sokingina Sinyuan shaharchasida Evergrande International Football School akademiyasiga asos solindi. Milliarder uning qurilishi uchun ba’zi manbalarda 115 million funt, boshqasida esa 150 million funt sarflagani ko‘rsatilgan.
Bu dunyodagi eng katta futbol maktabi bo‘lib tarixga kirdi. Unda doimiy ravishda 2,5 ming o‘quvchi sport, asosan futbol sir-asrorlarini o‘rganadi. 50 ta tabiiy chimli maydon, 30 ta sun’iy qoplamali manejlar, olimpiya talablari asosidagi ochiq havodagi basseyn, supermarket, kinoteatr, kutubxona, o‘yin o‘tkazish uchun katta stadionni bunda uchratish mumkin. Akademiyaning 500 nafar ishchi-xodimi va murabbiylari istiqomat qilishi uchun 4 ta minora qad rostlagan. Bularning barchasini barpo qilish uchun Syuy Szyainga 1 yilgina vaqt kerak bo‘ldi.
Akademiyaning kirish qismida 4 metr balandlikdagi jahon kubogi qad rostlagan. Bu yosh futbolchilarni asosiy maqsad — jahon chempioni bo‘lish uchun ilhomlantiradi. Unga yaqin joyga o‘rnatilgan Pele va Bobbi Mur haykallari esa kimdan o‘rnak olish kerakligini bildiradi.
Akademiya o‘quv binolariga Sokrates, Platini, Maradona kabi yulduzlar aks etgan suratlar ilib qo‘yilgan. Syuy Szyain falsafasiga ko‘ra, agar bolakaylar kimgadir o‘xshashni orzu qilsa, o‘sha kimdir faqat eng zo‘rlar bo‘lishi kerak.
«Maktabimiz menga Xogvartsni eslatadi. Bosh bino xuddi «Garri Potter»dagi kabi qurilgan», — hikoya qiladi akademiyaning futbolchi bo‘lish orzusidagi 12 yoshli tarbiyalanuvchi qizi. Darhaqiqat, binolar dizayni bolakaylarni o‘ziga rom qilib qo‘yadi. Ular oqshom vaqtidan to tong yorishguniga qadar ko‘k rangda yonib, bir necha kilometr uzoqlikdan ko‘rinib turadi.
Bunday ta’lim maskanida bo‘lish baxti hammaga ham nasib qilavermaydi. Akademiyaning yillik to‘lovi 5 800 AQSH dollarini tashkil qiladi. Agar kimdadir buncha pulni to‘lash imkoni bo‘lmasa, yechimi bor: maxsus tashkil etilgan xayriya fondi o‘z yordamini ayamaydi. Sharti — bolakayda oz bo‘lsa-da iqtidor bo‘lishi kerak.
Evergrande International Football School’ning asosiy maqsadi 8—10 yillardan keyin «Guanjou Evergrand»ga saviyali futbolchilarni tarbiyalab berish. Shundagina klub jahon yulduzlari uchun millionlar sarflamay ham, o‘z maqsadi sari olg‘a bosaveradi.
To‘g‘ri, bunday futbolchilarni tarbiyalash uchun Xitoyda malakali mutaxassislar yo‘q. Biroq bu muammodan qochish uchun sabab bo‘la olmaydi. Ispaniya, Argentina va Portugaliyadan yoshlar futbolini yaxshi tushunadigan murabbiylar olib kelindi. Ularning ayrimlari «Real Madrid»ga qarashli futbol akademiyalarida faoliyat ko‘rsatgani e’tiborga molik. Hozirda mutaxassislar 126 ta bolalar jamoasida faoliyat olib bormoqda.
Vaqti kelib Xitoy futboli oldinga sezilarli qadam tashlasa, bunga shunchaki tasodif sifatida qaralmaydi. Chunki mamlakat futbolni rivojlantirishning eng tezkor va shu bilan birga juda qimmat yo‘lini o‘ziga ep ko‘rib bo‘lgan.
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
Қаҳрамон Асланов
