«Oltin to‘p»-2016 ham Krishtianu Ronalduga nasib etgani barchaga ma’lum. Lekin futbol olamidagi asosiy individual sovrinning 61 yillik tarixida 18ta mamlakat vakili laureatga aylanganini ko‘pchilik birdaniga aytib berolmasa kerak. Demak, France Football nashri tomonidan o‘tkazilgan jami 61ta referendum (shundan 6tasi FIFA bilan hamkorlikda) bo‘yicha ma’lumot bersak, hozirda nemislar va gollandlar hisobida «Oltin to‘p»lar soni ko‘proq - 7tadan. Umuman, davlatlar bo‘yicha sovrin taqsimoti quyidagicha:
1-2. Germaniya - 7ta (Myuller, Bekkenbauer - 2ta, Rummenigge - 2ta, Matteus, Zammer)
1-2. Gollandiya - 7ta (Kroyff - 3ta, Gullit, van Basten - 3ta)
3-4. Fransiya - 6ta (Kopa, Platini - 3ta, Papen, Zidan)
3-4. Portugaliya - 6ta (Eysebio, Figu, Krishtianu Ronaldu - 4ta)
5-8. Angliya - 5ta (Metyuz, B.CHarlton, Kigan - 2ta, Ouen)
5-8. Italiya - 5ta (Sivori, Rivera, Rossi, Badjo, Kannavaro)
5-8. Braziliya -5ta (Ronaldo - 2ta, Rivaldo, RonaldinYO, Kaka)
5-8. Argentina - 5ta (Messi - 5ta)
9-10. Ispaniya - 3ta (di Stefano - 2ta, Suares)
9-10. Ukraina - 3ta (Bloxin, Belanov, Shevchenko)
11. Chexoslokaviya|CHexiya - 2ta (Masopust, Nedved)
12-18. Bolgariya -1ta (Stoichkov)
12-18. Daniya -1ta (Simonsen)
12-18. Vengriya -1ta (Albert)
12-18. Rossiya -1ta (YAshin)
12-18. Shimoliy Irlandiya -1ta (Best)
12-18. Liberiya - 1ta (Vea)
12-18. Shotlandiya -1ta (Lou)
Izoh: ukrainalik Oleg Bloxin va Igor Belanov, shuningdek, rossiyalik Lev Yashin «Oltin to‘p»ni sobiq ittifoq davrida qo‘lga kiritishgan.
Endi alohida fotojamlanma asosida «Oltin to‘p»ning barcha laureatlariga yana bir bora e’tibor qaratamiz. Aniqrog‘i, bugun 1965 yilgacha sovrin yutganlarga to‘xtalamiz.
1956 yil - Stenli METYUZ (Angliya). «Blekpul» hujumchisi. 1915 yilning 1 fevralida Xenli (Angliya)da tug‘ilgan va 2000 yilning 23 fevralida Stok-on-Trente (Angliya)da vafot etgan. Sovrinlari: Angliya kubogi (1953); Angliya chempionatining eng yaxshi futbolchisi (1948, 1963)
1957 va 1959 yillar - Alfredo di STEFANO (Ispaniya). «Real» hujumchisi. 1926 yilning 4 iyulida Buenos-Ayres (Argentina)da tug‘ilgan va 2014 yilning 7 iyulida Madrid (Ispaniya)da vafot etgan. Sovrinlari: Argentina chempioni (1945, 1947); Kolumbiya chempioni (1949, 1951, 1952); Ispaniya chempioni (1954, 1955, 1957, 1958, 1961-1964); Kolumbiya kubogi (1953); Ispaniya kubogi (1962); Yevropa Chempionlar kubogi (1956-1960); Lotin kubogi (1955, 1957); Qit’alararo kubok (1960); Janubiy Amerika chempioni (1947); Argentina chempionatining eng yaxshi to‘purari (1947); Kolumbiya chempionatining eng yaxshi to‘purari (1951, 1952); Ispaniya chempionatining eng yaxshi to‘purari (1954, 1956-1959)
1958 yil - Raymon KOPA (Fransiya). «Real» hujumchisi. 1931 yilning 13 oktyabrida Ne-le-Mine (Fransiya)da tug‘ilgan. Sovrinlari: Fransiya chempioni (1953, 1955, 1960, 1962); Ispaniya chempioni (1957, 1958); Yevropa Chempionlar kubogi (1957-1959); Lotin kubogi (1953, 1957)
1960 yil - Luis SUARES (Ispaniya). «Barselona» yarim himoyachisi. 1935 yilning 2 mayida La-Korunya (Ispaniya)da tug‘ilgan. Sovrinlari: Ispaniya chempioni (1959, 1960); Italiya chempioni (1963, 1965, 1966); Ispaniya kubogi (1957, 1959); Yevropa Chempionlar kubogi (1964, 1965); Yarmarkalar kubogi (1958, 1960); Qit’alararo kubok (1964, 1965); Yevropa chempioni (1964)
1961 yil - Omar SIVORI (Italiya). «Yuventus» hujumchisi. 1935 yilning 2 oktyabrida San-Nikolas (Argentina)da tug‘ilgan va 2005 yilning 17 fevralida San-Nikolas (Argentina)da vafot etgan. Sovrinlari: Argentina chempioni (1955-1957); Italiya chempioni (1958, 1960, 1961); Italiya kubogi (1959, 1960); Janubiy Amerika chempioni (1957); Italiya chempionatining eng yaxshi to‘purari (1960)
1962 yil - Yozef MASOPUST (CHexoslovakiya). «Dukla» yarim himoyachisi. 1931 yilning 9 fevralida Strimise (CHexoslovakiya|CHexiya)da tug‘ilgan va 2015 yilning 29 iyunida Praga (CHexiya)da vafot etgan. Sovrinlari: Chexoslovakiya chempioni (1953, 1956, 1958, 1961-1964, 1966); Chexoslovakiya kubogi (1961, 1965, 1966); Chexoslovakiyaning eng yaxshi futbolchisi (1966)
1963 yil - Lev YASHIN (sobiq ittifoq). «Dinamo» (Moskva) darvozaboni. 1929 yilning 22 oktyabrida tug‘ilgan va 1990 yilning 20 martida Moskva (sobiq itti-foq|Rossiya)da vafot etgan. Sovrinlari: sobiq ittifoq chempioni (1954, 1955, 1957, 1959, 1963); sobiq ittifoq kubogi (1953, 1966, 1970); Olimpiada chempioni (1956); Yevropa chempioni (1960)
1964 yil - Dennis LOU (SHotlandiya). «Manchester Yunayted» hujumchisi. 1940 yilning 24 fevralida Aberdin (SHotlandiya)da tug‘ilgan. Sovrinlari: Angliya chempioni (1965, 1967); Angliya kubogi (1963)
1965 yil - EYSEBIO (Portugaliya). «Benfika» hujumchisi. 1942 yilning 25 yanvarida Lorensu-Markish (Mozambik)da tug‘ilgan va 2014 yilning 5 yanvarida Lissabon (Portugaliya)da vafot etgan. Sovrinlari: Portugaliya chempioni (1961, 1963-1965, 1967-1969, 1971-1973, 1975); AQSH chempioni (1976); Meksika chempioni (1976); Portugaliya kubogi (1962, 1964, 1969, 1970, 1972); Yevropa Chempionlar kubogi (1962); Portugaliyaning eng yaxshi futbolchisi (1970, 1973); jahon chempionatining eng yaxshi to‘purari (1966); Portugaliya chempionatining eng yaxshi to‘purari (1964-1968, 1970, 1973); «Oltin butsa» laureati (1968, 1973).
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
