Muhtaram Birinchi Prezidentimiz yoshlarga qarata “Marrani doimo yuqori oling. Zero, O‘zbekiston yoshlari hech kimdan kam emas va hech qachon kam bo‘lmaydi” degan so‘zlari kun sayin o‘z isbotini topyapti. Shu ma’noda, galdagi qahramonimiz boks bo‘yicha Olimpiya o‘yinlari g‘olibi, ikki karra Osiyo chempioni, “Oltin Mangust” xalqaro mukofoti sovrindori, “Olimpiada-2016”ning eng yaxshi bokschisi sifatida Vel Barker Kubogi sohibi Hasanboy DO‘SMATOV. "Darakchi" gazetasi yutuqlarni yanada ko‘paytirish niyatida Germaniyada yurgan bokschimiz bilan internet orqali bog‘lanib, eksklyuziv suhbat uyushtirdi...
— Bilishimcha, sizdagi sportga bo‘lgan ilk qiziqishni buvangiz Do‘smatjon ota, buvingiz Buoyshaxon aya uyg‘otgan. Besh yoshida qishloqdagi karate va kikboksing to‘garagiga olib borishgan. O‘sha vaqtlardayoq mushti tugilib turadigan kichkinagina Hasanboy keyinchalik nega karateni davom ettirmadi?
— To‘g‘ri, buvam va buvim menda sportga bo‘lgan mehr, katta qiziqishni uyg‘otgan. Xuddi kechagidek yodimda, 2006 yil buvim Andijon olimpiya zaxiralari kollejiga olib borganlar. U yerda kikboksing sport turi yo‘qligi bois tanlovim boksda to‘xtagan.
— O‘sha vaqtdagi tanlovingizdan bugun mamnunligingiz shubhasiz. Yo karateda ham yuqori marralarga chiqa olarmidingiz?
— Albatta, tanlovimdan bugun mamnunman! Boisi kikboksing olimpia sport turiga kirmagan. Lekin sportning bu turi bilan shug‘ullanganimda ham chempion bo‘lishim mumkin edi. Biroq tan olib aytaman, xuddi hozirgidek mashhur bokschi bo‘lolmasdim. Shu ma’noda boksni tanlaganimdan sira afsus qilmayman.
— Qiziqishlaringiz shunchaki bolalarcha injiqlik emasligini anglagan buvijoningizdan bugun behad minnatdor bo‘lsangiz kerag-a?
— Haqsiz! Chempion bo‘lishimning asosiy sababchisi buvim! Doim “mening nabiram Muhammadqodir Abdullayevga o‘xshab chempion bo‘ladi”, deb orzu qilgan. Buvimni yillar davomida qilgan ezgu istagiga sazovor qilganimdan bugun behad shodman. Va albatta, buvijonimning menga bo‘lgan e’tibori, kelajagimni ko‘ra bilgani, diliga tukkan yuksak ishonchi uchun rahmat aytaman!
— 2000 yili Avstraliyaning Sidney shahrida o‘tkazilgan Olimpiada o‘yinlarida hamyurtimiz Muhammadqodir Abdullayev boks bo‘yicha musobaqada barcha raqiblari ustidan zafar quchib, g‘oliblik shohsupasiga ko‘tarilganini ko‘rib, xuddi buvingiz singari “men ham Olimpiya chempioni bo‘laman”, deya niyat qilgansiz. 7 yoshli bolakayning orzusi ro‘yobiga buva-buvingiz, ota-onangiz mehnatini yuzaga chiqarish istak kuchliligi sababmi yo mashhur bokschi bo‘lish istagi?
— To‘g‘ri, o‘zimda ham qiziqish bor edi. Eng muhimi, bu qiziqishimni oila a’zolarim vaqtida payqab, to‘g‘ri yo‘naltira olishdi. Hozirgidek yodimda, televizorda karate bo‘yicha chempionatni ko‘rib, otamga “Men ham O‘zbekiston chempionati bo‘laman”, dedim (miriqib kuladi). Otam esa “O‘zbekiston chempionati emas, chempioni bo‘laman, degin”, deya gapimni to‘g‘irlagandi. Orzuim albatta ota-onamning mehnatlarini yuzaga chiqarib, yurtimiz bayrog‘ini yuqori ko‘tarish edi.
— Hasanboy Do‘smatov zamonamizning chinakam qahramoniga aylanguniga qadar hafsalasini pir qilgan holatlar ham bo‘lgandir, hayot bir tekis emas, axir?
— Albatta, bu darajaga yetish oson bo‘lmadi. Yodimda, bundan avval o‘tgan ikkita Jahon chempionatida hakamlarning xatosi bilan chempionlik bahslaridan chiqarilgandim. 2015 yil Qatarning Doxa shahrida ozarboyjonlik raqibimni mag‘lub qilganimda ham uni g‘olib, deya e’lon qilishgan. Sira unutmayman, o‘shanda ringdan yig‘lab chiqib ketgandim. Ochig‘i, bu nohaqliklar sabab sportdan biroz hafsalam pir bo‘ldi, bezdim. Hatto “qaytib boks bilan shug‘ullanmasammikan?” degan xayolga ham bordim. Shunda murabbiyim Ziyotdin Tayganboyev “Sen hammadan kuchlisan, albatta chempion bo‘lasan! Bunga ishon va sabr qil”, deb menga ruhiy tomonlama katta kuch berdi. Ko‘rib turganingizdek, bari ortda qoldi va bolalikdagi orzuimga yetdim (samimiy kuladi).
— Onangiz Dilnoza Hayitboyeva bolaligingizda siz bilan mashq qila turib, “Hasanboy, mashhur bo‘lganingda “birinchi ustozing kim?” deyishsa, “onam degin-a!” deganida “Eee, aya”, deya javob qaytarganingiz yodingizdami? Bugun onangizning o‘sha savoliga qanday javob berasiz?
— Shubhasiz, chempion bo‘lishimda onamning mehnati juda katta. Onamning otasi — buvam bokschi bo‘lgan va farzandlarini boks bilan shug‘ullantirgan. Shu bois oz bo‘lsa-da, onamning boksdan xabari bor. Buni bilganim uchun 5-6 yoshimda onamning qo‘liga “boks-boks”, deb urardim (kuladi). Onamning sabri va kamolim yo‘lidagi mehnati uchun benihoya minnatdorman.
— Bolaligingizda qarindoshlar bilan o‘tkaziladigan marosim va to‘ylar ham mashqlar bilan teng kelib qolsa, shubhasiz, mashq qilish uchun zalga ketar ekansiz. Bu natijaga yetish uchun o‘yin-kulgi va erkaliklardan voz kechgansiz. O‘shandagi qat’iyatingiz dunyoni qoyil qoldirishingizga asos bo‘ldi. Bugun yanada yuqori marralarni zabt etishda nimalardan voz kechyapsiz?
— Sport bilan shug‘ullangan kishi ko‘p narsalardan kechishi kerak. To‘g‘ri, bolaligimda mashg‘ulotlar bilan to‘y yoki boshqa marosimlar bir vaqtga to‘g‘ri kelib qolsa, hech ikkilanmay sportni tanlaganman. Hozir ham bu odatimga sodiq qolganman. Chunki bugungi kunda men uchun sport birinchi o‘rinda! Qolgan narsalarga keyin ham ulgursa bo‘ladi. Axir “bir narsaga erishish uchun boshqasidan voz kechish kerak”, deb bejiz aytishmagan.
— Bolalikda oldingizga qo‘ygan marraga yetdingiz. Bugun-chi, qanday yangi marraga erishishni niyat qildingiz?
— Albatta, ko‘zlagan marramga yetdim. Lekin bu bilan to‘xtab qolish niyatim yo‘q. Oldimda Jahon chempionati, Osiyo o‘yinlari va Tokio olimpiadasi turibdi. Demak, marrani yanada kengroq olib, tinimsiz mehnat qilishim kerak. Bu yo‘lni ham bosib o‘tib, professional boksda Jahon chempionati kamarlarini qo‘lga kiritib, O‘zbekistonning dovrug‘ini butun dunyoga taratishni niyat qilganman.
— Odatda jangda raqibingizning qanday kamchiliklari g‘alaba qozonishingizda sizga qo‘l keladi?
— Raqibimni birinchi o‘rinda ruhan yengsam, u ko‘p xato qila boshlaydi. Va men bundan foydalanaman.
— O‘zbekiston xalq shoiri Iqbol Mirzo, taniqli ijodkorlar Nodir Jonuzoq va Orif Tolib muallifligidagi sizning hayot va faoliyatingizga bag‘ishlangan kitob chop etilishi 24 yoshli bokschining tarixdan mustahkam o‘rin egallashiga bir zamin. Siz uchun kutilmagan sovg‘a bo‘lgandir?
— Shubhasiz! Bu katta voqea bo‘ldi va tarixga muhrlandi. Mendan keyin farzandlarimiz ajdodlari qanday inson bo‘lganini his qilib, ular ham yangi cho‘qqilar sari intilishadi. Fursatdan foydalanib, kitob mualliflariga o‘z minnatdorligimni bildiraman, e’tiborlarini qadrlayman!
— Ko‘plab uchrashuvlarda ishtirok etdingiz, xususan Andijon shahridagi “Bolalar shaharchasi”da ham sizni intizor kutgan jajji sportchilar bilan ham ko‘rishdingiz. Ularning umidli ko‘zlariga qarab, o‘z bolalik xotiralaringiz ko‘z oldingizda gavdalangan bo‘lsa, ajabmas...
— Albatta, bolajonlarni ko‘rsam, o‘z bolaligim xuddi kinotasmadek ko‘z o‘ngimdan birma-bir o‘ta boshlaydi. Muhammadqodir Abdullayevning ortidan yugurganlarim sira yodimdan chiqmaydi. O‘ylaymanki, bolajonlarimiz ham o‘z ustida ishlab, o‘qib-o‘rganib, biz egallagan marralardan-da yuqori cho‘qqilarni egallashadi. Buning uchun yurtimizda barcha shart-sharoitlar bor, unumli foydalanilsa, bas.
— Sport bilan shug‘ullanayotgan ba’zi o‘smirlar zo‘ravonga aylanishyapti, natija esa ayanchli yakun topyapti. Bu vaziyatda sport vakili sifatida qanday maslahat berasiz?
— Haqiqiy sportchi ko‘chada kuchini ko‘rsatmaydi. Nomdor sportchilarimiz ham shu vaqtgacha biror marta ko‘chada urishmagan, zo‘ravonlik qilmagan. Zo‘ravon “sportchi”larning esa oldiga qo‘ygan aniq maqsadi yo‘q. Undaylar o‘zini ko‘rsatish uchungina sport zallariga borishadi. Ishonchim komil, bizning yutuqlarimizni ko‘rib, zo‘ravonlik qilayotgan yoshlarimiz to‘g‘ri xulosa chiqaradi va bizning izdoshlarimizga aylanishadi.
— Kelajakda farzandlaringizni ham sportchi qilasizmi yo boshqa soha vakili bo‘lishlari tarafdorimisiz? Siz ota-onangizga tortiq qilgan baxtni kelajakda farzandlaringiz ham sizga tortiq qilishini istarsiz balki?
— Farzandlarim sportga qiziqsa, iste’dodi bo‘lsa, albatta sport bilan shug‘ullantiraman.
— Qator-qator yutuqlar, mukofotlar egasisiz. Bularning bari sizga bildirilgan ishonch va mas’uliyat. Ishonch va mas’uliyat yuki og‘irlik qilmayaptimi?
— Yutuqlarim mehnatlarim evaziga berilgan rag‘bat. Va bu olg‘a qadam bosishda menga yanada kuch bag‘ishlaydi. Qaysi sohada faoliyat yuritishimizdan qat’i nazar bari mehnatlarimizga yarasha bo‘ladi.
Xorijda bo‘lsangiz-da, Mustaqillik bayramini nishonlaganingiz shubhasiz. O‘tgan yilgi yutug‘ingiz bayramga munosib tuhfa bo‘lgandi. Istagimiz, shunday zafarlaringiz davomiy bo‘lsin!
— Rahmat, bunga bor kuchim bilan harakat qilaman! Fursatdan foydalanib, O‘zbekiston xalqini eng aziz bayramimiz bilan muborakbod etaman. Tinchligimiz, inoqligimizga ko‘z tegmasin!
Sadoqat ALLABERGANOVA suhbatlashdi
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
Қаҳрамон Асланов
