Nima deb o‘ylaysiz, navbatdagi «Oltin to‘p»ni o‘z sohibiga topshirish vaqti kelganida 2019 yil yakuni bo‘yicha Lionel Messini ortda qoldira oladigan iqtidor egasi topilarmikan?
«Barselona» o‘ta bema’ni va sharmandali tarzda YECHL turniridan chetda qolgan pallada dunyoning eng yaxshi futbolchisi uchun atalgan sovringa kataloniyaliklar sardoridan munosibroq nomzodni bilasizmi? Biroq hozir gap futbolchining individual mahoratiga beriladigan mukofot haqida ketmoqda. Leo esa bu borada tengsiz, hatto Mbappe ham bahslashish noo‘rin deb hisoblamoqda.
«Barselona» qiroli La Liganing temir taxtiga viqor bilan joylashib oldi. 38 sahnali serialning bunday intihosi «blaugranas»ga yoqib tushgani aniq. Ispan futbolidagi taxt talashuvi uzoq yillarga cho‘zildi. Ammo Ronaldu ketgach, uning yagona raqobatchisiga munosib qarshilik ko‘rsata oladigan futbolchi butun bir La Ligada yo‘q ekanligi ma’lum bo‘ldi. Darvoqe, liga yakunlarini o‘rganish jarayonida chempionning muammolari ham bo‘y ko‘rsata boshladi. Nafaqat «Liverpul»dan qabul qilingan 0:4 hisobidagi sharmandalik, balki «Yuventus» va «Roma»ga qarshi bellashuvlardagi alamli mag‘lubiyatlar ham «Barsa»dan yozgi transferda faollikni talab etadi. Oxirgi chempionlik unvoni esa turnirdagi qulay vaziyat hamda bir futbolchining samarali harakatlari evaziga qo‘lga kiritildi.
Ya’ni, asosiy ta’qibchi hisoblangan «Real» mavsumni 18ta, jumladan, La Ligada 12ta mag‘lubiyat bilan yakunlab, 68 ochko bilan kifoyalandi. «Atletiko»ning urinishlari ham samara bermadi, Simeone shogirdlari g‘olibdan 11 ochkoga ortda qolib ketishdi. Ana shu sustkashlik peshqadamga xotirjamlik bilan to‘p surish imkonini berdi, jamoa 27 ochko yo‘qotgan holda shohsupaga ko‘tarildi. Kamtarona 87 ochko bundan avval qachon chempionlikni ta’minlay olganini bilasizmi? 2009 yilda. O‘shanda «Barselona» «Real»dan sezilarli darajada o‘zib ketgan, ammo u ham, ta’qibchi ham tez-tez ochko yo‘qotishgandi.
Lekin 10 yil burun Kataloniya grandi Yevropani titratgan, YECHL finalida «MYU»ni 2:0 hisobida mahv etgandi. Bu yil esa ikki nafar futbolchining mahorati g‘oliblikni ta’minladi. Albatta, bu bilan qolganlar yulduz emaslar, degan fikrdan yiroqmiz. Masalan, Toni Kroos mavsumni bo‘sh o‘tkazgan bo‘lsada, «Real» unga yangi shartnomani taklif etdi. Axir aytishadi-ku, shakl o‘zgarishi mumkin, saviya esa saqlanib qolaveradi.
Biroq «Barselona» bu mavsumda ikki o‘yinchisining yuksak mahorati tufayli o‘z unvonini himoya qildi. O‘z darvozasi oldida Ter Shtegen, raqib darvozasi qarshisida esa Messi muvaffaqiyatga zamin tayyorladi. Ayniqsa, hujumchining hissasi salmoqli bo‘ldi. Keling, bu borada faktlar va raqamlar guvohlik bera qolishsin. Yakunlangan mavsumda Leo 36ta gol va 13ta samarali uzatmani amalga oshirib, 49 ballga ega bo‘ldi. Bu «Barsa» gollarining 44 foiziga teng. Umuman, 2018|2019 yillar mavsumini Messining ko‘rsatkichlariga qiyosan ko‘radigan bo‘lsak, «o‘zga sayyoralik»ning yaqqol ustunligiga amin bo‘lamiz.
Eng yaxshi snayper - Lionel Messi
Yuqorida zikr etilganidek, argentinalik hujumchining 36 goli navbatdagi «Oltin butsa»ning mezonidir. Leodan 4 ballga ortda qolayotgan Kilian Mbappeda sovringa sherik bo‘lish uchun bitta imkoniyat bor edi. Lekin fransiyalik to‘purar so‘nggi turda bitta gol bilan kifoyalandi va Messining g‘alabasini tan oldi.
Eng yaxshi assistent - Lionel Messi
Leo ijrosidagi 13 uzatmani 8 nafar jamoadoshlari golga aylantirishdi. Bu ko‘rsatkich «Barsa»ning o‘yinlari Messining «dirijyor»ligi ostida o‘tishini isbotlaydi. «Sevilya» vakili Sarabiya hisobida shuncha samarali uzatma bor, biroq u ham Leodan o‘zib keta olmadi.
Zarbalar soni bo‘yicha yetakchi - Lionel Messi
Har o‘yinda o‘rtacha 5ta zarba. La Ligada bu natijaga yaqinlasha olgan futbolchi yo‘q. Umumiy hisobda Messi 170 marta darvozani ishg‘ol etishga urinib ko‘rgan. «Rayo Valyekano» hujumchisi Raul de Tomas 115ta, «Atletiko» vakili Antuan Grizmann 113ta zarba berishgan.
AniQ zarbalar ustasi - Lionel Messi
Mavsum davomida Messi 87 marta aniq zarbalarni amalga oshirdi. Aniqlik foizi 51ga teng. Yana 10ta zarba darvoza to‘sini yoki ustunlarini titratgan. To‘g‘ri, Suaresning ko‘rsatkichi ham chakki emas - 58ta aniq zarba. Lekin ularni golga aylantirish foizi bo‘yicha Messi oldinda - 41,4ga 36,2.
Yaratilgan Qulay
vaziyatlar - Lionel Messi
Ta’kidlash joizki, tahlilda qaysidir bir jamoaning emas, La Liga vakillarining natijalari inobatga olingan. Biroq Messining ustunligi shunchalik sezilarliki, barcha nominasiyalarda u yaqqol peshqadam. Qulay vaziyatlarni yuzaga keltirish borasida Leo 92 ball to‘pladi. Undan keyingi o‘rinni band etgan Grizmann 74, Kasorla 72ta vaziyat yaratishgan. Ko‘rib turganimizdek, agar Antuan «PSJ»ni tanlamay, «Barselona»ga o‘tsa, Kataloniya klubining hujumkorlik qudrati yanada oshadi.
MuvaffaQiyatli aldamchi harakatlar - Sofyan Bufal
Kutilmagan natija, to‘g‘rimi? Ammo bu ayni haqiqat. «Sautgempton»dan ijaraga olingan marokashlik «mushketyor» argentinalik kasbdoshi bilan bir xil - 224 urinishdan foydalangan holda yuqoriroq ko‘rsatkichni qayd etdi. Qolgan yuksak texnika sohiblarining natijalari ancha past. Bufal foydali ish koeffisiyenti bo‘yicha ham Leodan oldinroqda.
Qulay vaziyatlardan samarali foydalanish - Lionel Messi
Argentinalik merganga «Barselona» 26ta gol urish imkoniyatini bergandi. U esa 36ta gol urib, topshiriqni ortig‘i bilan ado etdi! Hatto «Selta» vakili Aspas ham Messining «changi»da qolib ketdi. Primeroning boshqa to‘purarlari ham. Suares esa aksincha, yaratilgan imkoniyatlardan to‘liq foydalana olmadi.
Eng zo‘r imkoniyatlarni yaratish - Lionel Messi
Hayrat va hayajon, yana Messi tengsiz! Pablo Sarabia va «Alaves»lik Xonilar urinib ko‘rishdi. Lekin Leo hammadan abjirroq. Bu borada kataloniyaliklar sardori Grizmanndan qariyb ikki baravar oldinda. Denis Cherishev Messiga nisbatan 1000 daqiqa kamroq o‘ynagan bo‘lsada, Antuandan yaxshiroq natijani qayd etdi.
Jarima maydonchasi tashQarisidan va jarimalardan urilgan gollar - Lionel Messi
36 goldan 9tasini argentinalik mergan jarima maydonchasiga kirmagan holda amalga oshirgan. Qolaversa, u penaltiga nisbatan standart vaziyatlardan ko‘proq (4 va 6) gol urgan. Keyingi o‘rinlardagi Telyo hamda Grizmanning natijalari ikki martaga ozroq. Olis masofadan yo‘llagan 3ta aniq zarbasi Leoga mutlaq chempion maqomini naqd qildi. U mavsum davomida 7ta «dubl» va 3ta «xet-trik»ka erishdi, 10 uchrashuvda 19ta gol urdi!
O‘yindan yaratilgan Qulay vaziyatlar - Lionel Messi
Agar siz tajribali hujumchi endi standart vaziyatlar ustasiga aylanib olgandirda, deb o‘ylayotgan bo‘lsangiz, yanglishasiz. Jamoadoshlari uchun yaratilgan 92 qulay vaziyatning 78tasini Leo o‘yin sharoitida amalga oshirgan. Ulardan foydalanish samaradorligi 14 foiz emas, sal yuqoriroq bo‘lganida, top-chempionatlar o‘rtasidagi eng yaxshi assistent unvoni Eden Azarga emas, Messiga nasib etardi. Kataloniyaliklarning Grizmannga qiziqishayotgani bejiz emas, «Barsa» Messining uzatmalarini golga aylantira oladigan hujumchiga muhtoj.
RaQib darvozasi oldidagi uzatmalar - Lionel Messi
«Barselona» o‘yinni yuqorida, ya’ni o‘z jarima maydonchasidan imkoni boricha olisroq hududda tashkil etishini mazkur nominasiyada uning vakili g‘olib chiqqani ham isbotlaydi. Raqib jamoalar hududida amalga oshirilgan uzatmalar bobida Messi, Alba va Rakitichga tenglasha oladigan o‘yinchilar La Ligada mavjud emas.
Jordi va Ivanning jamoaviy o‘yindagi ulushlari sezilarli bo‘lsada, Leoning ko‘rsatkichidan ancha orqada. Leo hisobidagi 1139 uzatma o‘yin paytida uni to‘xtatib qolishning umuman iloji yo‘qligidan dalolat beradi. Messi yetakchiligidagi hujum chizig‘i haqli ravishda eng yuksak sermahsullikni (90 gol) qayd etdi, ter Shtegenning jasorati (85 «seyv») yakunda 2-o‘rinni olgan bo‘lsada, unvonni himoya qilish uchun yetarli bo‘ldi. Aniqrog‘i, jamoaning bir qator nursiz o‘yinlari yorqin hujumchi va darvozabonning yog‘dusi ostida sezilmay qoldi. Lekin afsonaviy to‘purarning porloq davri o‘tib borayotganini tan olishga majburmiz. Messi ham ko‘makka muhtoj. «Barselona» Grizmann, de Yong, de Ligt, ushalmas orzu maqomidagi Mbappe yoki undan qolishmaydigan sermahsul hujumchiga ehtiyojmand ekaniga shubha yo‘q. Leo o‘zining betakror o‘yini bilan muxlis-u mutaxassislarga tegishli choralarni ko‘rish uchun oraliq mavsumni tuhfa etdi. Biroq yolg‘iz uning mahorati evaziga uzoqqa borib bo‘lmasligi aniq. Shunday ekan, «Barselona» yangi mavsum tadorigini hozirdan boshlashi lozim. Unda ajoyib tarkibni shakllantirish imkoniyati mavjud: de Ligt - de Yong - Grizmann uchligi muammoning asosiy qismini bartaraf etishga qodir. Messi esa hech qayerga ketmoqchi emas, salomatligi talab darajasida. Qisqasi, Leoni inobatga olmaydigan bo‘lsak, jamoa barcha chiziqlarda qo‘shimcha kuchlarga ehtiyoj sezayotgandi, hatto ikkinchi darvozabonni izlashga kirishgandi.
Ha, Leo - asosiy chempion. Endi jamoa uning atrofiga munosib ijrochilarni to‘plashi kerak. Bu esa anchayin murakkab jarayon. Dembele, Malkom va Koutinyo tajribasidan kelib chiqadigan bo‘lsak, qirolning ko‘nglini ovlash hech qachon oson bo‘lgan emas. Bu vazifani jamoa qay darajada uddalay olganligi yangi mavsumda ayon bo‘ladi.
Albatta, bu mavsumda Lionel jamoaga bir qator muhim g‘alaba va duranglarni tuhfa etdi, «arava»ni bir o‘zi tortdi. Bu shunchalik yaqqol namoyon bo‘ldiki, maydonda yagona qirol qolganligini butun liga tan oldi. Nahotki, Messi va Ronaldu o‘rtasidagi uzoq yillik raqobat shunday intiho topsa? Raqibidan ikki yosh katta bo‘lgan Krishtianu Italiyaga yo‘l olgach, «Real», «Atletiko» va «Barselona»da Leo bilan munosib bellasha oladigan futbolchi qolmagani ma’lum bo‘ldi. Ha, o‘zining 32 yoshini nishonlash ostonasida turgan dahocha Ispaniyadagi eng yorqin mavsumini o‘tkazdi. Xo‘sh, yangi mavsumda maydonga tushganida qirol futboldagi inqirozlar ma’budiga nima deydi? «Bugun emas!»
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
