Bir necha hafta oldin Namanganning «Navbahor» klubi va rossiyalik murabbiy Aleksey Belenkov o‘rtasida mojaro yuzaga kelgani haqida xabar berilgandi.
«Navbahor» rahbariyatining 2023 yilning dekabriga qadar mo‘ljallangan shartnoma bekor qilingandan keyin kelishuvda ko‘rsatilgan pullarni to‘lamagani, murabbiyning yuristlari esa «Navbahor»ga 150 ming dollar to‘lashni va barcha masala yopilishini ma’lum qilgani, biroq klub bunga e’tibor bermagani ta’kidlangandi.
Shundan so‘ng Belenkov FIFAga murojaat qilgan, tashkilot esa «Navbahor»ga mutaxassis uchun 520 ming AQSH dollari miqdorida kompensasiya to‘lash majburiyatini yuklab, buning uchun 30 kun muddat bergandi. Majburiyat bajarilmagan taqdirda esa klubga nisbatan sanksiyalar qo‘llanishidan ogohlantirgan.
Biroq «Navbahor» klubi matbuot xizmati yuqorida keltirilgan ma’lumotlarning barchasini rad etgandi.
Rossiyaning «Match TV» nashri esa mazkur masala yuzasidan material chop etib, Aleksey Belenkovning advokati bilan intervyu uyushtirdi. «Daryo» quyida mazkur maqolani o‘zbek tilida taqdim etadi.
2018 yilning oktyabr oyida Andrey Kanchelskis Namanganning «Navbahor» klubiga bosh murabbiy etib tayinlangandi. Rossiyalik yana bir mutaxassis Aleksey Belenkov esa uning yordamchisiga aylandi.
«Manchester Yunayted» sobiq futbolchisining (Andrey Kanschelskis) O‘zbekistondagi taqdimoti yorqin o‘tdi —Kanchelskisga chopon kiydirildi va u o‘zining birinchi intervyularidayoq «Navbahor»ni dunyoga tanitmoqchi ekanini bildirdi.
Debyut mavsumda rossiyalik murabbiylar jamoa bilan O‘zbekiston chempionatida bronza medallariga ega chiqdi. Bu klubning 14 yil ichidagi ilk medali edi.
Keyingi mavsum esa «Navbahor»ning ishlari unchalik yurishmadi. 14-turdan so‘ng jamoa 18 ochko bilan beshinchi o‘rinda borayotgandi. Yetakchi «Paxtakor» bilan oradagi farq 14 ochkoga yetgandi. 2019 yilning iyun oyiga kelib, Kanchelskis va Belenkov «qoniqarsiz natijalar tufayli» ishdan bo‘shatildi.
Ajablanarlisi, ikki oydan so‘ng murabbiylar yana ishga qaytadi. Taxminlarga ko‘ra, bunda Kanchelskisning bergan intervyulari muhim rol o‘ynagan. Kanchelskis viloyat hokimi va klub muxlislari haqida iliq so‘zlar aytgan va barcha muammolar rahbariyatning «maslahatchilari»dan kelib chiqayotgani haqida gapirgandi.
Kanchelskis va uning yordamchisining qaytarilishiga sabab deya mutaxassisning quyidagi ikki gapi keltirilmoqda:
1.
— «Navbahor»ni kim ta’minlaydi?
Foto: PFL
— Hokim. U futbolni yaxshi ko‘radi, lekin uning boshqa maslahatchilari ham bor, ular ko‘pchiligi boshqa narsalar haqida qayg‘uradi. «Navbahor» moliyaviy imkoniyatlari yaxshi bo‘lgan «Lokomotiv» yoki «Paxtakor» emas, balki xalq jamoasidir. Muxlislari judayam ehtirosli, agar natija qoniqtirmasa, ular bemalol sizni toshbo‘ron qilishi mumkin. «Navbahor»ga murabbiylik qilish oson emas, u yerda talab katta. Men shikoyat qilsam gunoh bo‘ladi, ular menga yaxshi munosabatda bo‘ldi, deyarli qo‘llarida ko‘tarib yurdi. Biz yuqori natijalarga erishmadik, lekin grandlarni qaqshatdik.
2.
— Hokim o‘yin oldidan qo‘ng‘iroq qilib: «Buni emas, boshqasini tushirasan». Yoki hisobni buyurtma qilishi mumkin edi. Men darhol ularga bunday qo‘ng‘iroqlar kerak emasligini aytdim. Kiyinish xonasiga ham kirib, futbolchilarga e’tiroz bildirardi. Bir safar birinchi bo‘limda 0:0 o‘ynab, ikkinchi 45 daqiqalikda 3 ta gol urgandik. Shunda u g‘alabada uning hissasi ham borligini aytgandi. Keyin biz yakkama-yakka suhbatlashib, undan o‘yinchilar bilan yakka va ertasi kuni gaplashishini so‘ragan edim. Biz bir-birimizni tushundik, hammasi joyiga tushdi. U Namanganda futbol uchun juda ko‘p ishlar qilgan, ammo uning maslahatchilari...
«Navbahor» Kanchelskisning yordamchisiga (Belenkov) to‘rt oy davomida maosh to‘lamagan. U FIFAga arz qilib, hozirda katta miqdordagi kompensasiyaga da’vogarlik qilmoqda
2019 yilning avgust oyi. Iste’fodan ikki oy o‘tgach, Kanchelskis yana «Navbahor» bosh murabbiyi bo‘ladi. Shu vaqtdan boshlab uning yordamchisi Aleksey Belenkovning hikoyasi shiddat bilan rivojlanishni boshlaydi va hatto FIFAgacha yetib borib, «Navbahor» uchun jiddiy muammoga aylanadi.
Belenkovning FIFAdagi manfaatlarini himoya qiluvchi SILA International Lawyers firmasi advokati Mixail Prokopes quyidagilarni ma’lum qildi:
"Klub bilan mojaro bo‘lgach, Aleksey bizga yordam so‘rab murojaat qildi. Ish haqi to‘lanmagandi (qariyb to‘rt oylik), shuningdek, qarzlar ham berilmagan. Belenkovning mehnat shartnomasi 2023 yil noyabrgacha amal qilishiga qaramay, klub o‘z majburiyatlarini bajarishni to‘xtatgan.
Biz «Navbahor»ga bitim shartlari buzilganligi haqida xabar berib, shikoyat yozdik. Qayd etish joiz, murabbiyning sudlashish maqsadi yo‘q edi. U shunchaki qarzni olishni va ish haqining bir qismini qoplanishini xohladi. Biz katta mablag‘ni so‘ramaganmiz, ammo klub shartnomaga rozi bo‘lmadi va hatto bizning so‘rovimizga ham javob bermadi".
Mixail Prokopes advokat
— Qaysi vaqtda FIFAga murojaat qilishga qaror qildingiz?
— Darhol, muammoni shu tarzda yechishni taklif qildik, Belenkov esa buni qo‘llab-quvvatladi.
FIFAga turli xil fuqaroligi bo‘lgan odamlar murojaat qilishi mumkin. Belenkov Rossiya Federasiyasi fuqarosi, klub esa O‘zbekistonniki. Demak bu xalqaro masala.
FIFAda bunday ishlarni ko‘rib chiqish uchun alohida qo‘mita mavjud. Biz shikoyat yozdik, taxminan, olti oy ko‘rib chiqildi. Natijada 2020 yilning iyul oyida rossiyalik murabbiy foydasiga qaror qabul qilindi.
FIFA nizolarni hal etish palatasi «Navbahor»ga rossiyalik murabbiy Aleksey Belenkovga 30 kun ichida 520 ming dollar to‘lashni talab qilgan.
— Agar maksimal qarzdorlik 11, 300 dollar bo‘lsa, nima sababdan kompensasiya miqdori 484,100 dollarni tashkil etdi?
— Chunki FIFA qoidalariga ko‘ra, agar shartnomani bekor qilishda klub aybdor bo‘lsa, u nafaqat qarzni to‘laydi, balki shartnomada ko‘rsatilgan muddat uchun ham tovon puli to‘laydi.
Ya’ni, agar klub o‘z majburiyatlarini bajarganida, ancha kam to‘lagan bo‘lardi. Va agar to‘g‘ridan-to‘g‘ri muzokaralarga borganida ham.
— Dastlabki shartlar qanday edi?
— Klubga 150 ming dollar to‘lashni taklif qildik. Qizig‘i, murabbiy hozir ham kelishishga tayyor. Uning klubni bankrot qilish maqsadi yo‘q. U hatto hozirgi talablarni ham 50 foizga kamaytirishga tayyor.
— Ya’ni, to‘lovning 520 mingdan dollardan 260 ming dollarga tushishiga tayyor?
— Shartli ravishda aytganda, ha.
— «Navbahor»chi?
— Ular hozircha muzokaralarga tayyor emas desak ham bo‘ladi.
— Buning sababi ma’lummi?
— Yo‘q. Aniqrog‘i, ular go‘yo biz bilan muzokaralarga tayyor emasdek hisoblashmoqchi.
— Bu qanday bo‘ladi?
— Taklif etilayotgan miqdordan besh baravar kam.
— 100 ming dollarmi?
— Deyarli, ha.
— FIFA qarori 21 iyul kuni qabul qilindi. Unda: «Navbahor» 30 kun ichida rossiyalik mutaxassisga 520 ming dollar (5 milliard 300 million so‘m) to‘lab berishi shart, deyilgandi. Belenkov shu paytgacha qancha pul oldi?
— Hech qancha olgani yo‘q.
— Keyingi harakatlar qanday bo‘ladi?
— Gap shundaki, bu yerda hech qanday harakatlar kerak emas. Yoki klub FIFAga to‘lovni yuboradi yoki FIFA klubga nisbatan sanksiyalar qo‘llashni boshlaydi.
— Qanday sanksiyalar?
— Futbolchilarni ro‘yxatdan o‘tkazishni taqiqlash va 20-30 ming Shveysariya franki miqdoridagi jarima.
— Bu besh ming frank miqdoridagi jarimaga qo‘shimchami? (Belenkov ishi bo‘yicha FIFA qarorining 6-bandi).
— Ha.
— Sobiq ish beruvchilar biron bir tarzda Belenkovga ta’sir o‘tkazishga harakat qilganmi? Masalan, apellyasiyani qaytarib olishni?
— Ha, u bilan aloqaga chiqib, 100 ming dollar evaziga masalani yopishni va ishga qaytishni so‘ragan.
— Hech qanday tahdidlar bo‘lmaganmi?
— Men bunga izoh bera olmayman. Chunki men ushbu muzokaralarda qatnashmaganman.
— Asosiysi, tahdidlarning yo‘qligi.
— Bu darajagacha yetib boradi deb o‘ylamayman.
— O‘zbekistonda FIFAning qarori «Navbahor»ni bankrotga olib kelishi mumkinligi haqida yozishmoqda.
— Ha, shunday yozishmoqda.
— Belenkovga pul to‘lamaslik uchun klub o‘zini bankrot deb e’lon qilsa nima bo‘ladi?
— «Navbahor» darajasidagi klub bunday xatarli tavakkalga qo‘l uradi deb o‘ylamayman. Muxlislar birinchi navbatda. Buni muxlislarga qanday tushuntirish mumkin: «Biz o‘zimizni bankrot deb e’lon qilyapmiz, chunki sobiq xodimimiz ishi bo‘yicha shunga majbur bo‘ldik», deydimi?
Agar Belenkov: «500 ming dollarni ertaga berasiz», deganida tushungan bo‘lardim. Ammo bu yerda vaziyat boshqacha, u muzokaralarga tayyor va hozirgi vaziyatda o‘zini juda yaxshi tutmoqda. Nazarimda, agar bunday ahamiyatsiz sabab tufayli bankrot bo‘lsa, bu klub uchun katta xato bo‘ladi.
— Siz uchun bu ishning eng yaxshi yechimi qanday?
— Advokatlar uchun eng yaxshi variant bu mijozning manfaatidir.
— «Navbahor» hozirgi «rad etish» taktikasini o‘zgartirmasa nima bo‘ladi?
— FIFA klub futbolni to‘xtatmagunicha yoki sobiq xodimiga to‘lov qilmaguniga qadar sanksiyalar qo‘llashda davom etadi.
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
