Shunday o‘yinchilar borki, ba’zida o‘z g‘azabini jiloqlay olmay, hakam va raqib futbolchisi bilan tortishadi. Natijada, referi uni ogohlantiradi yo bo‘lmasa, qizil kartochka bilan «siylab», maydondan chetlashtiradi. 2020 yilning kuz oyida Pro-Liga 20-turi doirasida kechgan «Neftchi»—«Turon» uchrashuvidan (0:1) keyin yuzaga kelgan tartibsizlik buning yaqqol misoli bo‘la oladi.
O‘shanda «Neftchi» futbolchisi Jamshid To‘raqulov qiziqqonligi sabab hakamga zarba bergan va qaysidir ma’noda butun umrga futboldan chetlatildi.
Kristian Eriksen (616 ta o‘yin)
Yozda daniyalik futbolchi Kristian Eriksenning hayotida mudhish voqea yuz berdi - Yevro-2020 guruh bosqichi doirasidagi Finlyandiyaga qarshi o‘yin vaqtida uning yuragi to‘xtab qoldi. Shifokorlar va jamoadoshlari Kristianning hayotini saqlab qolishga muvaffaq bo‘lishdi va bir necha kundan keyin futbolchiga kardioverter-defibrilator o‘rnatildi.
O‘shanda Eriksen «Inter» o‘yinchisi hisoblanardi va A seriya o‘yinchilariga yurak stimulyatori bilan maydonga kirishlari taqiqlangan. Shu sabab yarim himoyachi «neradzurrilar» bilan shartnomani bekor qilishga majbur bo‘ldi. Shu sababli, daniyalik erkin agent maqomida Premyer-liga klubi «Brentford»ga o‘tdi.
29 yoshida Kris shu paytgacha klub va terma jamoa safida 616 ta o‘yin o‘tkazishga muvaffaq bo‘lgan. Shu vaqt ichida u hech qachon maydondan chetlatilmaganini hisobga olsak, bu ajoyib natija hisoblanadi.
Jorjinyo Veynaldum (641 o‘yin)
Veynaldum o‘z faoliyatida juda ko‘p uchrashuv o‘tkazgan va siz tushunganingizdek, u hech qachon qizil kartochkaga loyiq ko‘rilmagan. Garchi Jorjinyoning (tayanch yarim himoyachi) pozisiyasi kartochka olishga moyil bo‘lsa-da, futbolchi umuman maydondan chetlatilmagan.
Qolaversa, gollandiyalik futbolchi faoliyatining asosiy qismini dunyoning eng og‘ir futbol ligalaridan biri - Premyer-ligada o‘tkazganini esdan chiqarmaslik kerak.
Mishel Platini (655 o‘yin)
Hozir hamma Ronaldu, Messi, Mbappe va Xoland haqida gapiryapti. 80 yillarning birinchi yarmida esa fransuz yarim himoyachisi Mishel Platini futbol timsoli edi. Yarim himoyachining yutuqlari chinakamiga hayratlanarli: u ikki marta Fransiya va Italiya chempionatlarida g‘olib chiqdi, Yevropa chempionlar kubogi sohibiga aylandi, shuningdek, «uch ranglilar» tarkibida Yevro-84da chempion bo‘ldi.
Platini «Oltin to‘p»ning uch karra g‘olibi bo‘lib, 2012 yilgacha bu rekord ko‘rsatkich edi. Mishel ham faoliyati davomida qizil kartochka olmagan futbolchilardan biri hisoblanadi. U faoliyati davomida 655 ta chrashuvda maydonga tushib, bir marta ham maydondan chetlatilmagan.
Filipp Lam (765 o‘yin)
«Manchester Siti» bosh murabbiyi Xosep Gvardiola Lamni o‘zi bilan birga ishlagan eng aqlli futbolchi deb biladi. Filipp faoliyati davomida ko‘plab sovrinlarni qo‘lga kiritdi va uning «Bavariya» va Germaniya terma jamoasi safidagi o‘yinlariga ortiqcha ta’rif shart emas.
Lam faoliyatidagi so‘nggi o‘yinini 2017 yilning 13 may kuni o‘tkazgan. Umuman olganda, milliy terma jamoa va Myunxen klubi safida 765 ta bahsda maydonga tushgan.
Faoliyati davomida nemis juda ko‘p sariq kartochka oldi (taxminan 60 ta), ammo hech qachon qizil kartochka olib, maydonni erta tark etmagan.
Karim Benzema (865 o‘yin)
«Real Madrid»ning fransiyalik hujumchisi ikkinchi yoshlik davrini boshdan kechirmoqda. 2021 yilda Karim nihoyat o‘zini «Real Madrid»ning asosiy yulduzi sifatida ko‘rsatdi. Qolversa, milliy terma jamoasiga Millatlar ligasida g‘olib chiqishga yordam berdi. Yil oxirida Benzema «Oltin to‘p» va FIFAning «Eng yaxshi futbolchisi» mukofoti uchun ovoz berishda to‘rtinchi o‘rinni egalladi.
Fransiyalik futbolchi 2004 yilda kattalar safida debyut qilgan va shundan beri 865 ta o‘yinda maydonga tushgan. Ammo Karim birorta ham qizil kartochkaga loyiq o‘yin ko‘rsatmagan. Shuningdek, 16 marta sariq kartochka olgan. Juda ta’sirli raqamlar, shunday emasmi?
Andres Inyesta (1011 o‘yin)
«Barselona» afsonasi Andres Inyesta 1000 dan ortiq klub va terma jamoalar safida o‘ynagan. Etiborlisi, yarim himoyachi hali faoliyatini yakunlagani yo‘q. Hozir Andres 37 yoshda va «Vissel Kobe» tarkibida Yaponiya chempionatida o‘ynamoqda.
Inyesta aql bovar qilmaydigan iqtidor sohibi, maydonni ko‘rish va to‘pni ushlab turish qobiliyati shunchaki juda zo‘r. Shuningdek, 20 yillik faoliyati davomida hakam unga biror marta ham qizil kartochka ko‘rsatmagani bilan maqtanishi mumkin. Ha, sariq kartochkalari ko‘p edi, lekin bir marta ham maydondan chetlatilmagani tahsinga loyiq.
Raul Gonsales (1071 o‘yin)
Raul Real Madrid va Ispaniya tarixidagi eng buyuk futbolchilardan biri. Gonsales faoliyati davomida 1071 ta o‘yin o‘tkazgan va ularning birortasida ham hakam futbolchini maydondan chetlatmagan. U keskin vaziyatlarda ham donolik va xushmuomalalik bilan harakat qilgan. Uning intizomi qolgan futbolchilar uchun haqiqiy na’muna. Ha, u raqibning asabini tegishi mumkin, lekin uning o‘zi hech qachon raqibiga, hamda hakamga qo‘pol munosabatda bo‘lmagan.
******
Albatta, bu ro‘yxat to‘liq emas va ko‘plab yulduz futbolchilarni ham aytib o‘tish joiz. «Roma» futbolchisi Genrix Mxitaryanni olaylik, u faoliyati davomida 545ta o‘yin o‘tkazgan va hech qachon maydonni erta tark etmagan. Gari Lineker 567 o‘yin davomida nafaqat qizil, balki birorta ham sariq (!) olgan.
Rayan Giggz «Manchester Yunayted» safida 900 dan ortiq o‘yin o‘tkazgan, biroq hakam uni o‘yinlarda hech qachon chetlatmagan. Ammo yarim himoyachi Uels terma jamoasi safida «o‘zini ko‘rsatdi» - 2001 yilda u Norvegiyaga qarshi kechgan bahsda jamoasini ozchilikda qoldirdi. Lionel Messi «Barselona» va «PSJ»da hech qachon qizil kartochka olmagan, ammo terma jamoa tarkibida o‘zining debyut uchrashuvidayoq maydondan chetlatilgan.
Ko‘rib turganimizdek, futbolda intizomli futbolchilar hali ham ko‘p.
Futbolni «millionlar o‘yini» deb atashadi. Ushbu sport haqiqatan ham juda mashhur, u birinchi navbatda o‘zining ajoyibligi va dunyo bo‘ylab keng tarqalganligi bilan mashhur. Ammo ishqibozlar bir o‘yinchining boshqa o‘yinchining oyog‘iga qanday zarba bergani, shundan so‘ng u og‘riqdan azoblanishi va zambilda maydonni tark etishini kuzatishni xohlamasa kerak. Futbolchining hakam bilan qanday bahslashayotganini va qizil kartochka sabab chetlatilishi ham oddiy muxlis uchun qiziq emas. Bunday harakatlar futbolga joziba bermayapti.
Shunday ekan, futboldagi jentlmenlar safi yanada ko‘payadi degan umiddamiz.
Jamshidjon Mahmudov tayyorladi.
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
