«Barselona» himoyachisi Jerar Pike va Ispaniya Qirollik futbol federasiyasi (RFEF) prezidenti Luis Rubiales korrupsiyada ayblanganidan xabaringiz bor.
Unga ko‘ra, Pike va Rubiales Saudiya Arabistoni rasmiylariga 24 million yevrolik to‘lovlarni olish uchun bosim o‘tkazishgan. Shunda arab davlati Ispaniya Superkubogini o‘tkazish huquqini qo‘lga kiritgan.
Xabar qilinishicha, Pike o‘zi aksiyador bo‘lgan «Kosmos» kompaniyasi orqali muzokaralarda yordam bergan. Buning uchun Rubiales himoyachiga taxminan 6 million yevro to‘lagani aytilmoqda.
Ispaniya Superkubogini Saudiya Arabistonida o‘tkazish bo‘yicha kelishuvdan so‘ng Ispaniya futbol federasiyasi har yili 40 million yevro oladigan bo‘ldi.
Bundan kelib chiqib Pike boshlab qo‘ygan «biznes»ning juda ham be’mani ekanini ko‘rish mumkin. Bekxemdan farqli o‘laroq, rafiqasi Viktoriyaning yordami tufayli multimillioner bo‘lib kelgan va butun Gollivud imidjini yaratgan Jerar misolida bu ish ancha xunuk ko‘rinadi. Uning rafiqasi Shakira erining moliyaviy ishlariga to‘g‘ridan-to‘g‘ri munosabat bildirmadi. «Barselona» himoyachisi pulni yaxshi ko‘radi. Shubhasiz, u futbolga bo‘lgan qiziqishini yo‘qotdi, lekin faol ravishda kapitalizmga sho‘ng‘ib ketdi. Muxlislar yaxshi eslashadi, Pikening shaxsiy kompaniyasi Grizmann uchun qanday qilib hujjatli film suratga olgan va u yerda fransiyalik futbolchi hech qachon «Barselona»ga bormasligi va «Atletiko»da qolishini aytgan edi.
Pike, shuningdek, Laportaga o‘tgan yozda «Barselona»ning moliyaviy mustaqilligini tiklash uchun Messini qo‘yib yuborishni maslahat berganlar orasida bo‘lgan. Lionel bilan yangi shartnoma klubni moliyaviy tomondan cho‘ktirishi aytilgan. Shu bilan birga, Jerar barchani klub vise-kapitanlarining maoshlarini vaqtincha kamaytirishga ishontirdi va bu ishga o‘zi ham bosh bo‘ldi. Pike biznesmen sifatida qanchalik muvaffaqiyatli?
Bunga javob berish qiyin, uning aql bovar qilmas miqdordagi kompaniyalari mavjud. Ko‘chmas mulklar, elektron sport mahsulotlari, oziq-ovqat va ichimlik markazlari va hokazo.
Pike hamma narsaga qo‘l urib ketaveradigan insonlar xilidan. Biri muvaffaqiyatsizlikka uchrasa, boshqasiga o‘tib ketadi. «Barselona» o‘z himoyachisining maydondan tashqarida qanchalik ko‘p vaqt va kuch sarflayotganidan norozi. Jahon va Yevropa chempioni kutilganidan ko‘ra kamroq yaxshi o‘yin namoyish etmoqda, uning xato qilish ehtimoli ko‘proq va bu yoshlarga jiddiy ta’sir qiladi. «Barselona» uchun unchalik muhim bo‘lmagan va xorijdagi qarindoshlari tufayli kelajakda milliarderga aylanishi mumkin bo‘lgan Breytueytdan farqli o‘laroq, Pike o‘zining ajoyib boyligiga erishish yo‘llarini qidirmoqda. Va ko‘pincha jarohatlar tufayli o‘yinlarni o‘tkazib yuboryapti.
Ispaniya Superkubogining Yevropadan Saudiya Arabistoniga o‘tishi ortida turgan shaxs «Barselona» himoyachisi ekani ma’lum bo‘ldi. Dastlab, bu yashirin tus oldi, chunki biz bu yerda manfaatlar to‘qnashuvini ko‘rmoqdamiz. Aslida musobaqaning doimiy ishtirokchisi turnirni AQSH yoki Qatarga sotmaydi, balki Saudiya shayxlariga beradi. Klub obro‘si biz o‘ylagandan ham muhim va agar butun dunyo sizni noto‘g‘ri ish qilyapti deb hisoblasa, buni tan olish shart. Futbol biznesida ham shunday. Pike JCH-18 oldidan Lopetegining iste’fosi haqidagi vahshiy hikoyasi bilan tanilgan ispaniyalik Luis Rubialesni qo‘llab-quvvatladi va bu borada qanday qilib pul yig‘ishni o‘ylab topdi.
La Liga rahbari Tebas hali ham AQSH va Kanadada safarda bo‘lib o‘tadigan turlar haqida rejalar tuzmoqda, bu esa Ispaniya chempionatiga katta pul oqimini olib keladi. Pike esa Rubialesni Ispaniya Superkubogi formatini o‘zgartirish zarurligiga ishontirdi, endi ikkita o‘yin finali o‘rniga bizda to‘rtta ishtirokchisi bor mini-turnir ishlaydi va shu bilan birga keyingi finalga chiqish huquqini xorijliklarga berishadi. Mezbonlar esa nafaqat to‘g‘ridan-to‘g‘ri Ispaniya futbol federasiyasiga, balki vositachiga ham pul to‘lashga tayyor. Bu kompaniya Jerar Pikening sarmoyaviy jamoasi ekanligi ma’lum bo‘ldi.
Endi Rubiales va Pike o‘z advokatlarining maslahati bilan bir xil voqeani takrorlashmoqda – ularning suhbatlarini telefonga yozib olish noqonuniy edi. Ammo matbuot barcha kerakli ma’lumotlarni allaqachon olgan va so‘z erkinligi har qanday rivojlangan jamiyatning normal yashashi uchun asos bo‘ladi. Advokatlar Luis va Jerarga kelishuv tafsilotlari haqida sukut saqlashni maslahat berishdi, chunki hamma narsa amaldor va biznesmenlar ishontirgandek toza bo‘lganmi yoki yo‘qmi, bu noma’lum. Axir, Saudiya Arabistonidagi Superkubok kelishuvining nimasi g‘alati? Zamonaviy bozor iqtisodiyoti deb aytishingiz ham mumkin.
Pike jazolanishi dargumon, Rubiales esa tavakkal qiladi
Ushbu amaldor uchun notinch suvga oyoq bosish o‘z lavozimini yo‘qotish uchun tahdidga olib keladi. Ayniqsa Rubialesning ikki kuchli dushmani Tebas va Peres unga birgalikda hujum qila boshlasa, ish yanada qiyinlashib ketadi. Muammo shundaki, Pike muzokaralarga kirishdi va ispan futbolidagi taqvimdan xavotirda bo‘lgan tashkilot rahbarini Ispaniya Superkubogini mavsumning eng qizg‘in pallasiga - avgustdan yanvarga ko‘chirishga ishontirdi. «Real Madrid» va «Barselona» o‘yinlariga katta miqdordagi tomoshabin tashrif buyurishi deyarli aniq. Tijoriy jihatdan foydali bo‘lishi kafolatlangan. Biroq futbol imiji nuqtayi nazaridan buni har qanaqasiga ham tanqid qilish mumkin.
Pikening kompaniyasi tranzaksiya summasining 10 foizini darhol oladigan bo‘ldi. Biroq buning nima uchun bunchalik ko‘pligi aniq emas. Qolgan 30 million yevro esa Jerarning firmasi orqali Ispaniyaga yo‘l oladi. Bu albatta, g‘alati vositachilik, chunki Saudiya Arabistonida to‘g‘ridan-to‘g‘ri muzokaralar olib boradigan Suveren jamg‘arma mavjud. Shahzoda «Nyukasl»ni sotib olganida u haqida albatta eshitgansiz. Undan tushgan pullar, jumladan, sport loyihalariga sarflanadi. Maqsad yevropaliklarni tinchlantirish, ular arab monarxiya mamlakatida inson huquqlarining poymol etilishi haqida kamroq yozishlari kerak. Biznesda obro‘ muhim va Saudiya shahzodalari bu borada davlat advokatlarini izlashlari bejiz emas. Ular OAVni pullar sportni rivojlantirish uchun sarflanayotganiga ishontirishga harakat qiladi.
Yuqoridagi gaplardan kelib chiqsak, agar barcha hujjatlar to‘g‘ri bajarilgan bo‘lsa, Pike to‘g‘ri yo‘lni tutgan deganlar ham yo‘q emas. Ispaniya prokuraturasi ishga yanada chuqurroq yondashib, amaldorlar orasidan maxfiy to‘lovlarni topishi mumkin. Bu esa allaqachon jinoyat bo‘ladi va u holda Rubiales eng yaxshi holatda ham o‘z lavozimini yo‘qotadi va eng yomoni qamoqqa tushishi mumkin.
Vaziyatning nozikligi shundan iboratki, arab milliarderlari shantaj qilingani aniqlansa va federasiyaning ortiqcha narx to‘lamasangiz, Ispaniya Superkubogini amerikaliklarga beramiz degan gaplari tasdiqlansa, demak bu allaqachon ispan futboli uchun katta zarba hisoblanadi.
Amaldor va korrupsiya bir-birisiz yashay olmaydi albatta. Buni suddan keyin bilib olamiz, ammo hozircha Rubiales Ispaniya Superkubogi ishtirokchilaridan biriga turnirni sotish bo‘yicha muzokaralar olib borishni so‘raganida, manfaatlar to‘qnashuviga duch kelindi. «Real Madrid» va «Barselona»ga «jim» turishlari uchun 8 million yevro berilgani masalani oydinlashtiradi. Peres Mbappeni qo‘lga kiritish yo‘lida har bir million haqida qayg‘urmoqda. Bu kabi ishlar Pikening «Barselona»dagi faoliyatini cheklashi mumkin. Futbolchi kelajakda klubda hokimiyatni qo‘lga kiritmoqchi ekanligini yashirmadi, shuning uchun Joan uni ittifoqchi emas, balki raqobatchi sifatida ko‘rishi mumkin.
Ҳасанали ота
Фурқат Қурбонов
Холис таҳлилчи блоги
Жалолиддин Қобилжонов
Яҳёхўжа Улуғхўжаев
Сафарали Сиддиқов
«InterFutbol» газетаси
Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
Маъмуржон Ибрагимов
Қаҳрамон Асланов
Шуҳрат Шокиржонов
Шерзод Ражабов
